,,Սիրելու տարիք,, ստեղծագործության քննարկում։ 

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա՛ ,,Շատ չհամարվի,, ստեղծագործությունը և պատասխանի՛ր հարցերին։ 

Առաջադրանքներ՝

1. Գրի՛ր մգեցված բառերի բացատրությունը։ 

1. կարպետով — ձունձ, գործվածք, գործում են հիմնականում բրդե, շատ դեպքերում՝ մազե, բամբակե, երբեմն՝ մետաքսե, վուշե, ոսկե թելերով կամ դրանց խառնուրդներով
2. ձնաշունչ — ձյան շնչով
3. աղետ — դժբախտություն, չարիք, շատ ծանր դժբախտ պատահար
4. բրեզենտով — վշյա կոշտ անջրանցիկ կտոր
5. տնապահ — տունը պահող՝ պահպանող
6. տարերայնորեն — տարերային կերպով
7. հախուռն — անխորհուրդ կերպով կատարված, առանց կշռադատելու արված:

2. Ներկայացրո՛ւ ստեղծագործության ասելիքը, գաղափարը։

Ստեղծագործությունը արտացոլում է գյուղական կենցաղային կյանքը և ընտանիքի ուժեղ, միասնական կապը: Մոր կերպարը ներկայացված է որպես ընտանիքի կենտրոնական, համախմբող ֆիգուր, որը, չնայած հոգնածությանն ու դժվարություններին, անխոնջ է աշխատում՝ իր զավակների համար կազմակերպելով մեծ միջոցառումը՝ զինակոչիկ թոռան հրաժեշտի խնջույքը: Ներկայացված է մոր ուրախությունն ու միևնույն ժամանակ վախը, որ Աստված շատ չհամարի իրենց բախտը՝ պահպանելու ընտանիքի միասնությունը: Ստեղծագործությունը մեծարում է մայրական սերը, նվիրվածությունն ու զավակների միաբանության ուժը: 

3. Բացատրի՛ր ստեղծագործության վերնագիրը, ո՞ր դեպքում են այդ արտահայտությունն օգտագործում, ի՞նչ են ուզում դրանով ասել։

Վերնագիրը՝ «Շատ չհամարվի», հուշում է այն զգուշությունը, որ ընտանիքի երջանկությունը կամ ուրախությունը Աստծու աչքում չափից շատ չլինի՝ և Աստված պատժի դա: Այս արտահայտությունը հաճախ օգտագործվում է այն իրավիճակներում, երբ մարդիկ զգուշությամբ են մոտենում իրենց ունեցած երջանկությանը՝ վախենալով, որ այն կվերանա: Այն ցույց է տալիս մարդկային հավատը՝ որ երջանկությունը ժամանակավոր կարող է լինել:

1. Պարզի՛ր, թե տրված թվականներն ի՞նչ սկզբունքով են խմբավորվել.

Ա. Մեկ, հինգ, վեց, ութ, տասը, քսան, հարյուր, հազար:

Պարզ

Բ. Տասնմեկ, քսանյոթ, հարյուր տասնինը, հազար վեց հարյուր քսանութ:

Բարդ

Գ. Երեսուն, քառասուն, երկրորդ, հինգերորդ, վեցական, տասական:

Ածանցավոր:

Դ. Հազար հինգ հարյուր յոթանասունմեկ, ութսունվեց, քսանյոթերորդ, քառասունմեկերորդ, մեկ երրորդ, երեք տասնորդական:

Բարդածանցավոր:

2. Տրված թվականներով բառեր կազմի՛ր`  դրանք բաղադրելով Բ խմբում տրվսւծարմատների և  ածանցների հետ:

Ա Երկու, երեք, չորս (քառ), յոթ, ինը, տասը, քառասուն, առաջին, երրորդ:
Բ. ճյուղ, գլուխ, ամ, ակի, անի, յա, յակ, պատիկ:

1. Երկու

• երկճյուղ

• երկամյա

• երկապատիկ

2. Երեք

• եռագլուխ

• եռամյա

• եռապատիկ

3. Չորս (քառ)

• քառագլուխ

• քառամյա

• քառապատիկ

4. Յոթ

• յոթամյա

• յոթապատիկ

5. Ինը

• իննագլուխ

• իննամյա

• իննապատիկ

6. Տասը

• տասնագլուխ

• տասնամյա

• տասնապատիկ

7. Քառասուն

• քառասունամյա

• քառասունապատիկ

8. Առաջին

• առաջնական

9. Երրորդ

• եռակի

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

1. Տրված թվականները խմբավորի՛ր

ա) ըստ կազմության (պարզ, ածանցավոր, բարդ, բարդածանցավոր).
բ) ըստ նրա, թե ի՛նչ են ցույց տալիս (քանակ, թվային բաշխում, թվային կարգ).
գ) ըստ նրա, թե ինչպե՛ս են գրվում (կից, անջատ, գծիկով):

Հարյուր քսան, վաթսուն, երրորդ, յոթ, տասը-տասը, չորրորդ, վաթսունմեկերորդ, ինր, քառասուն-քառասուն, հազար ինը հարյուր իննսունվեց, մեկական, հարյուրութսուներեքերորդ, երկու հազար հինզ հարյուր տասնվեց, հինգական, տասնյոթերորդ, քառասուներորդ:

• Պարզ: յոթ, ինը, վաթսուն

• Ածանցավոր: երրորդ, չորրորդ, քառասուներորդ, տասնյոթերորդ, վաթսունմեկերորդ, հարյուրութսուներեքերորդ

• Բարդ: քառասուն-քառասուն, հարյուր քսան

• Բարդածանցավոր: երկու հազար հինգ հարյուր տասնվեց, հազար ինը հարյուր իննսունվեց, տասը-տասը, հինգական, մեկական

2. Տեքստի թվականները բառերով գրի՛ր:

Մարդն իր կյանքի 70 տարվա ընթացքում միջին հաշվով 50 000 000 քայլ է անում:  Քաղաքային տրանսպորտով երթևեկող մարդն օրական 2 000 քայլ է անում:
Մարդն իր կյանքի 70 տարիներից 13-ը ծախսում է խոսակցությունների, 6 տարի` ուտելու վրա: Այդ ընթացքում 100 տոննա ուտելիք է օգտագործում:
Կյանքի 1/3-ը քնած  է անցկացնում:

Մարդն իր կյանքի յոթանասուն տարվա ընթացքում միջին հաշվով հիսուն միլիոն քայլ է անում:

• Քաղաքային տրանսպորտով երթևեկող մարդն օրական երկու հազար քայլ է անում:

• Մարդն իր կյանքի յոթանասուն տարիներից տասներեք տարին ծախսում է խոսակցությունների, վեց տարի՝ ուտելու վրա: Այդ ընթացքում հարյուր տոննա ուտելիք է օգտագործում:

• Կյանքի մեկ երրորդը քնած է անցկացնում:

1. Առանց պարանները կտրելու տարբերակներից ո՞րը չի կարող
   փոխակերպվել ստորև ցուցադրված պարանի։

b)

2. Բերված պատկերը պատրաստված է հավասար չափի հնգանկյուն սալիկներից։
   Հետևյալ սալիկներից ո՞րը կարող է տեղադրվել այդ պատկերի բաց տարածքում
   երկու փակ կորեր ստանալու համար:

c)

3. Առաջին նկարում պատկերված է շեղանկյուն: Առաջին պատկերի մակերեսը
   մեծանում է երկու ուղղանկյուն եռանկյուն ավելացնելով, ինչպես ցույց է տրված
   երկրորդ նկարում: Քանի՞ տոկոսով է ավելացել մակերեսը։

A) 20% B) 25% C) 30% D) 40% E) 50%

4. Որքա՞ն է
   20×24/2×0+2×4= 480/8
   արտահայտության արժեքը։

A) 12 B) 30 C) 48 D) 60 E) 120

                       Երկրաչափության այն բաժինը, որը ուսումնասիրում է պատկերների հատկությունները տարածության մեջ, կոչվում է տարածաչափություն: Այն պատկերը, որի ոչ բոլոր կետերն են ընկած միևնույն հարթության մեջ, կոչվում է տարածական պատկեր:

Զուգահեռանիստի սահմանումն ու հատկությունները.

Զուգահեռանիստ  կոչվում է այն բազմանիսը, որի բոլոր 6 նիստերը զուգահեռագծեր են:

Բազմանկյունները, որոնցից կազմված է բազմանիստի մակերևույթը, կոչվում են նիստեր: Նիստերի կողմերը կոչվում են բազմանիստի կողեր: Կողերի ծայրակետերը կոչվում են բազմանիստի գագաթներ:

Զուգահեռանիստն ունի 6 նիստ, 8 գագաթ և 12 կող:

Զուգահեռանիստի ընդհանուր կող ունեցող նիստերը կոչվում են կից, իսկ ընդհանուր կողեր չունեցող նիստերը՝ հանդիպակաց:

Զուգահեռանիստի հիմքեր անվանում են նրա որևէ երկու հանդիպակաց նիստերը, իսկ մնացած նիստերը՝ կողմնային նիստեր: 

Հիմքերին չպատկանող կողերը կոչվում են զուգահեռանիստի կողմնային կողեր: 

Նույն նիստում չգտնվող երկու գագաթները միացնող հատվածը կոչվում է զուգահեռագծի անկյունագիծ: 

Գոյություն ունեն զուգահեռանիստերի երկու տեսակ՝

— ուղիղ,

— թեք:

Ուղիղ զուգահեռանիստերի կողմնային նիստերը ուղղանկյուններ են:

Թեք զուգահեռանիստի կողմնային նիստերը զուգահեռագծեր են:

Ուղիղ զուգահեռանիստը, որի հիմքերը ևս ուղղանկյուններ են, կոչվում է ուղղանկյունանիստ:

Այն ուղղանկյունանիստը, որի բոլոր կողերը հավասար են, կոչվում է խորանարդ:

Զուգահեռանիստի հատկությունները:

— Զուգահեռանիստի հանդիպակաց նիստերը զուգահեռ են և հավասար:

— Զուգահեռանիստի բոլոր չորս անկյունագծերը հատվում են միևնույն կետում և այդ կետում կիսվում են: 

— Ուղիղ զուգահեռանիստերի կողմնային նիստերը ուղղանկյուններ են: 

Առաջադրանքներ․

1)

2)

3)

1)Ո՞ր պատկերն է կոչվում բազմանկյուն։Գծե՛ք բազմանկյուն, ցույց տվեք գագաթը,կողմերը։

բոլոր հատվածները չեկ գտնվում մի ուղիղի վրա, իսկ ոչ կից հատվածները ընդանուր կետ չունեն։ Այդպիսի պատակերը կողվում է բազմանկյուն։ A, B, C …… E, F կետերը կոչվում են բազմանկյան գագաթներ։ AB, BC …… EF հատվածները կոչվում են բազմանկյան կողմեր։

2)Ո՞ր բազմանկյուններն են կոչվում ուռուցիկ։Գծե՛ք ուռուցիկ և ոչ ուռուցիկ բազմանկյուններ, ցույց տվեք անկյունները։

Բազմանկյունը կոչվումէ ուռուցիկ եթե այն ընկած է իր ցանկացաց երկու հարևան գագաթներով անցնող ուղիղի մի կողմում

3)Գրեք ուռուցիկ n-անկյան անկյունների գումարի հաշվման բանաձևը։

(n — 2) x 180:

4)Ինչի՞ է հավասար ուռուցիկ հնգանկյան անկյունների գումարը։

(5 — 2) x 180 = 540

5)Սահմանեք զուգահեռագիծը։ Զուգահեռագիծը արդյո՞ք ուռուցիկ քառանկյուն է։

Զուգահեռագիծ կոչվում է այն քառանկյունը, որի հանդիպակած կողմերը զույգ առ զույգ զուգահեռ են։

Զուգահեռագիծը ուռոցիք քառանկյուն է։

6)Ի՞նչ է եռանկյան միջին գիծը։ Գծե՛ք եռանկյուն, տարե՛ք միջին գիծը և գրեք միջին գծի հաշվման

բանաձևը։ ։

Եռանկյան միջին գիծը եռանկյան երկու կողմերի միջնակետերը միացնող հատվածն է։ Ամեն եռանկյուն ունի երեք միջին գիծ։

DE = AC/2

7)Ո՞ր քառանկյունն է կոչվում սեղան։ Ինչպե՞ս են կոչվում սեղանի կողմերը։

Սեղան կոչվում է այն քառանկյունը, որի երկու կողմերը զուգահեռ են, իսկ մյուս երկու կողմերը զուգահեռ չեն։Զուգահեռ կողմերը կոչվումեն սեղանի հիմքեր, իսկ երկու մյուս կողմերը ՛ սրունքներ:

8)Ո՞ր սեղանն է կոչվում հավասարասրուն, ո՞րը՝ ուղղանկյուն։ Գծեք օրինակներ։

Սեղանը կոչվում է հավասարասրուն եթե նրա սրունքները հավասար են։

Սեղանը, որի որևէ անկյունն ուղիղ է կոչվում է ուղղանկյուն սեղան։

9)Ի՞նչ է սեղանի միջին գիծը։ Գծե՛ք սեղան, տարե՛ք միջին գիծը և գրեք միջին գծի հաշվման բանաձևը։

Սեղանի միջին գիծը զուգահեռ է հիմքերին և հավասար է նրանց կիսագումարին։

BC + AD/2

10)Ո՞ր քառանկյունն է կոչվում ուղղանկյուն։

ուղանկյուն կոչվում է այն զուգահեռագիծը, որի բոլոր անկյուները ուղիղ են։

11)Ո՞ր քառանկյունն է կոչվում շեղանկյուն։

Շեղանկյուն կոչվում է այն զուգահեռագիծը, որի բոլոր կողմերը հավասար են։

12)Ո՞ր քառանկյունն է կոչվում քառակուսի։

քառակուսի կոչվում է այն ուղանկյունը, որի բոլոր կողմերը հավասար են։

Ինձ ուրախություն է պատճառում

Ինձ ուրախություն են պատճառում  ընտանիքս  և  ընկերներս։  Ընտանիքս շատ բարի է, մայրիկս  շատ հոգատար է, նույնը՝ հայրիկս, ես չունեմ ո՛չ քույր, ո՛չ եղբայր։ 

Ունեմ  շատ ընկներ, որոնց հետ սիրում եմ շատ ժամանակ անցկացնել, երբեմե խաղում ենք։

Առաջադրանքներ․

1)Քառակուսու անկյունագծերի հատման կետից մինչև կողմերը եղած հեռավորությունների գումարը 20 սմ է։ Գտեք քառակուսու պարագիծը։ Պատ․ ՝ 10սմ։

OE+OF=20
OE=10
OF=10
P=20.4=80

2)Շեղանկյան անկյուններից մեկը 2 անգամ մեծ է մյուսից: Հաշվիր շեղանկյան անկյունները:

x+2x=180 x=60 x2=120                                                     3)Հաշվիր շեղանկյան սուր անկյունը, եթե նրա երկու անկյունների տարբերությունը 18° Է։ 

180-64=116

<A=<C=64

<B=<D=116

4)Հաշվիր շեղանկյան բութ անկյունը, եթե նրա անկյունագծերից մեկը կողմի հետ կազմում է 31° -ի անկյուն:

5)Շեղանկյան սուր անկյունը հավասար է 60°, իսկ պարագիծը 48 մ է: Հաշվիր շեղանկյան փոքր անկյունագիծը: