Պատմություն հորինի՛ր, որն ավարտվի այսպես`

Այս պատմությունը ցույց է տալիս, որ հարազատմիջավայրից դուրս հայտնված մարդուն պետք էօգնել ու նեցուկ լինել, մինչև որ նոր տեղինհարմարվի:

Անահիտը ծնվել և մեծացել էր մի փոքրիկ գյուղում, որտեղ բոլորը ճանաչում էին իրար: Ամեն առավոտ նա արթնանում էր թռչունների երգից, շտապում էր դեպի դպրոց գյուղի ծանոթ արահետներով, իսկ երեկոյան օգնում էր տատիկին այգում: Սակայն երբ հայրն աշխատանքի բերումով տեղափոխվեց մեծ քաղաք, Անահիտի կյանքը կտրուկ փոխվեց:

Նոր քաղաքում ամեն ինչ անսովոր էր՝ բարձր շենքեր, աղմկոտ փողոցներ, անծանոթ մարդիկ: Դպրոցում ոչ ոք նրա հետ չէր խոսում. դասընկերները խուսափում էին նրանից, որովհետև նա տարբեր էր հագնվում և գյուղական առոգանությամբ էր խոսում: Անահիտն ամեն օր տխուր էր վերադառնում տուն, ցանկանալով վերադառնալ հարազատ գյուղը, որտեղ իրեն սիրող ու հասկացող ընկերներ ուներ:

Մի օր, դասարանի առաջնորդ Լիանան նկատեց, թե ինչպես է Անահիտը միայնակ նստած միջանցքում՝ արցունքներն աչքերին: Լիանան մոտեցավ նրան, հարցրեց, թե ինչու է տխուր: Զրույցի ընթացքում նա հասկացավ, որ Անահիտն իրեն միայնակ է զգում, որովհետև նոր միջավայրին չի հարմարվել:

Լիանան որոշեց օգնել նրան: Նա սկսեց դասերի ժամանակ կողքին նստել, ներկայացրեց նրան իր ընկերներին, հրավիրեց դպրոցից հետո զբոսանքի: Մի քանի շաբաթ անց Անահիտն արդեն ծիծաղում էր դասընկերների հետ, մասնակցում դասարանի խաղերին և նույնիսկ ոգևորությամբ պատմում գյուղի իր արկածների մասին:

Անահիտը նոր միջավայրում իրեն ավելի լավ զգաց, որովհետև Լիանան հասկացավ, թե որքան կարևոր է աջակցությունը և նեցուկ եղավ նրան, մինչև որ նա հարմարվեց:

Այս պատմությունը ցույց է տալիս, որ հարազատ միջավայրից դուրս հայտնված մարդուն պետք է օգնել ու նեցուկ լինել, մինչև որ նոր տեղին հարմարվի:

Գիտենք, որ իրական թվերի երկրաչափական մոդելը թվային ուղիղն է: Ցանկացած իրական թիվ թվային ուղղի վրա ունի իր դիրքը: Հիմա կպարզենք, թե ինչպես են թվային ուղղի վրա պատկերվում թվային միջակայքերը: Կօգտագործենք հետևյալ նշանակումները. 

Անհավասարությունների և ծայրակետերի նշանակումներ	Բազմությունների նշանակումներ
≤ կամ ≥ ∙ (ծայրակետն ընդգրկված է)	[ և]քառակուսի փակագծեր
< կամ > о (ծայրակետն ընդգրկված չէ)	( և )կլոր փակագծեր

Գոյություն ունեն թվային ուղղի վրա բազմությունների 4 տեսակի նշանակումներ:

Ամբողջ թվային ուղիղը նշանակվում է այսպես՝ (−∞;∞)։

Եթե x թիվը միաժամանակ բավարարում է x>−4 և x<5 անհավասարություններին, ապա այն բավարարում է −4<x<5 երկկողմանի անհավասարությանը:

−4<x<5 երկկողմանի անհավասարությանը բավարարող բոլոր թվերի բազմությունը անվանում են թվային միջակայք և նշանակում են այսպես՝ (−4;5):

Միջակայքը պատկերենք թվային ուղղի վրա: Կարդում ենք՝ «−4, 5 ինտերվալ», կամ «բաց միջակայք» : Նկատենք, որ հատվածի ծայրակետերը ընդգրկված չեն (սևացված չեն):

Դիտարկենք ուրիշ միջակայքեր:

−4≤x≤5 կամ x∈[−4;5]: Կարդում ենք՝ «−4, 5 հատված», կամ «փակ միջակայք»: Նկատենք, որ հատվածի ծայրակետերը ընդգրկված են (սևացված են):

−4≤x<5 կամ x∈[−4;5): Կարդում ենք՝ «−4, 5 կիսաինտերվալ», կամ «կիսաբաց միջակայք»: Նկատենք, որ կիսաինտերվալի ծայրակետերից մեկը՝ −4 -ը ընդգրկված է (սևացված է), իսկ մյուսը՝ 5 -ը ընդգրկված չէ (սևացված չէ):

−4<x≤5 կամ x∈(−4;5]: Սա ևս կիսաինտերվալ է՝ բաց ձախ ծայրակետով:

Առաջադրանքներ․

1)Անվանեք թվային բազմությանը պատկանող բոլոր ամբողջ թվերը՝

ա) [−3;1][-3; 1][−3;1]

Այս միջակայքը ներառում է ամբողջ թվերը −3,−2,−1,0,1-3, -2, -1, 0, 1−3,−2,−1,0,1:

բ) (−3;1)(-3; 1)(−3;1)

Այս միջակայքը ներառում է ամբողջ թվերը −2,−1,0-2, -1, 0−2,−1,0:

գ) [−3;1)[-3; 1)[−3;1)

Այս միջակայքը ներառում է ամբողջ թվերը −3,−2,−1,0-3, -2, -1, 0−3,−2,−1,0:

դ) (−3;1](-3; 1](−3;1]

Այս միջակայքը ներառում է ամբողջ թվերը −2,−1,0,1-2, -1, 0, 1−2,−1,0,1:

ե) [−2;3][-2; 3][−2;3]

Այս միջակայքը ներառում է ամբողջ թվերը −2,−1,0,1,2,3-2, -1, 0, 1, 2, 3−2,−1,0,1,2,3:

զ) (−2;3)(-2; 3)(−2;3)

Այս միջակայքը ներառում է ամբողջ թվերը −1,0,1,2-1, 0, 1, 2−1,0,1,2:

է) [−2;3)[-2; 3)[−2;3)

Այս միջակայքը ներառում է ամբողջ թվերը −2,−1,0,1,2-2, -1, 0, 1, 2−2,−1,0,1,2:

ը) (−2;3](-2; 3](−2;3]

Այս միջակայքը ներառում է ամբողջ թվերը −1,0,1,2,3-1, 0, 1, 2, 3−1,0,1,2,3.

2)Պատկերեք նշված բազմությունները թվային ուղղի վրա՝

ա) [3;5][3; 5][3;5]

Այս միջակայքը ընդգրկում է 3-ը և 5-ը, ու նաև այս երկու թվերի միջև եղած բոլոր թվերը:

բ) (3;5)(3; 5)(3;5)

Այս միջակայքը չի ընդգրկում 3-ը և 5-ը, միայն նրանց միջև եղած թվերը:

գ) [3;5)[3; 5)[3;5)

Այս միջակայքը ընդգրկում է 3-ը, բայց չի ընդգրկում 5-ը:

դ) (3;5](3; 5](3;5]

Այս միջակայքը չի ընդգրկում 3-ը, բայց ընդգրկում է 5-ը:

ե) [−2;+∞)[-2; +∞)[−2;+∞)

Այս միջակայքը սկսվում է -2-ից և շարունակվում դեպի դրական ինտեգրալ թվերը:

զ) (−2;+∞)(-2; +∞)(−2;+∞)

Այս միջակայքը սկսվում է -2-ից, բայց չի ներառում -2-ը:

է) (−∞;−2)(-∞; -2)(−∞;−2)

Այս միջակայքը ներառում է բոլոր թվերը, որոնք փոքր են, քան -2, բայց -2-ը չի ներառում:

ը) (−∞;−2](-∞; -2](−∞;−2]

Այս միջակայքը ներառում է բոլոր թվերը, որոնք փոքր են կամ հավասար են -2:

3)Պատկանու՞մ է արդյոք -2 թիվը թվային բազմությանը (գրառումը կատարեք ∈ և ∉ նշանների օգնությամբ):ա) [−3;0][-3; 0][−3;0]

−2∈[−3;0]-2 \in [-3; 0]−2∈[−3;0] (պատկանում է)

բ) (−2;3)(-2; 3)(−2;3)

−2∉(−2;3)-2 \notin (-2; 3)−2∈/(−2;3) (չպատկանում է)

գ) (−∞;−2](-∞; -2](−∞;−2]

−2∈(−∞;−2]-2 \in (-∞; -2]−2∈(−∞;−2] (պատկանում է)

դ) [−3;+∞)[-3; +∞)[−3;+∞)

−2∈[−3;+∞)-2 \in [-3; +∞)−2∈[−3;+∞) (պատկանում է)

ե) N\mathbb{N}N

−2∉N-2 \notin \mathbb{N}−2∈/N (չպատկանում է)

զ) Z\mathbb{Z}Z

−2∈Z-2 \in \mathbb{Z}−2∈Z (պատկանում է)

է) Q\mathbb{Q}Q

−2∈Q-2 \in \mathbb{Q}−2∈Q (պատկանում է)

ը) R\mathbb{R}R

−2∈R-2 \in \mathbb{R}−2∈R (պատկանում է)

4)Անվանեք թվային բազմությանը պատկանող երեք ամբողջ թվեր՝

ա) [0;+∞)[0; +∞)[0;+∞)

Օրինակ՝ 0, 1, 2

բ) (0;+∞)(0; +∞)(0;+∞)

Օրինակ՝ 1, 2, 3

գ) (−∞;1)(-∞; 1)(−∞;1)

Օրինակ՝ -3, -2, 0

դ) (−∞;1](-∞; 1](−∞;1]

Օրինակ՝ -3, -2, 0

5)Գրառեք նշանակումը և պատկերեք նշված բազմությունները թվային ուղղի վրա՝

ա) 2-ից 4 փակ միջակայքի (հատվածի)

Նշում՝ [2;4][2; 4][2;4]

Այս միջակայքը ներառում է 2 և 4:

բ) 2-ից 4 բաց միջակայքի

Նշում՝ (2;4)(2; 4)(2;4)

Այս միջակայքը չի ներառում 2 և 4:

գ) 2-ից 4 կիսաբաց միջակայքի՝ 4-ը ներառած

Նշում՝ [2;4)[2; 4)[2;4)

Այս միջակայքը ներառում է 2-ը, բայց չի ներառում 4-ը:

դ) 2-ից 4 կիսաբաց միջակայքի՝ 2-ը ներառած

Նշում՝ (2;4](2; 4](2;4]

Այս միջակայքը չի ներառում 2-ը, բայց ներառում է 4-ը:

ե) 5-ից +∞ միջակայքի

Նշում՝ [5;+∞)[5; +∞)[5;+∞)

Այս միջակայքը ներառում է 5-ը և շարունակվում դեպի անսահման:

զ) 5-ից +∞ կիսաբաց միջակայքի

Նշում՝ (5;+∞)(5; +∞)(5;+∞)

Այս միջակայքը չի ներառում 5-ը:

է) -∞-ից 0 միջակայքի

Նշում՝ (−∞;0](-∞; 0](−∞;0]

Այս միջակայքը ներառում է բոլոր թվերը, որոնք փոքր են կամ հավասար են 0:

ը) -∞-ից 0 կիսաբաց միջակայքի

Նշում՝ (−∞;0)(-∞; 0)(−∞;0)

Այս միջակայքը չի ներառում 0-ը:

6)Պատկանու՞մ է արդյոք 2/3 թիվը թվային բազմությանը (գրառումը կատարեք ∈ և ∉ նշանների օգնությամբ):

ա) (0;1](0; 1](0;1]

23∈(0;1] \frac{2}{3} \in (0; 1]32​∈(0;1] (պատկանում է)

բ) [1;2][1; 2][1;2]

23∉[1;2] \frac{2}{3} \notin [1; 2]32​∈/[1;2] (չպատկանում է)

գ) (−∞;23](-∞; \frac{2}{3}](−∞;32​]

23∈(−∞;23] \frac{2}{3} \in (-∞; \frac{2}{3}]32​∈(−∞;32​] (պատկանում է)

դ) (23;+∞)(\frac{2}{3}; +∞)(32​;+∞)

23∉(23;+∞) \frac{2}{3} \notin (\frac{2}{3}; +∞)32​∈/(32​;+∞) (չպատկանում է)

ե) N\mathbb{N}N

23∉N \frac{2}{3} \notin \mathbb{N}32​∈/N (չպատկանում է)

զ) Z\mathbb{Z}Z

23∉Z \frac{2}{3} \notin \mathbb{Z}32​∈/Z (չպատկանում է)

է) Q\mathbb{Q}Q

23∈Q \frac{2}{3} \in \mathbb{Q}32​∈Q (պատկանում է)

ը) R\mathbb{R}R

23∈R \frac{2}{3} \in \mathbb{R}32​∈R (պատկանում է)

Ընտրության գործունեություն football

Մարմնամարզություն`սեղանի թենիս

Երկարօրյա`չեմ օգտվում

Տրանսպորտ Մենակ գալիս եմ տանից

Լրացուցիչ աշխատանք դպրոցում`Պասկերեն

Լրացուցիչ աշխատանք դպրոցից դուրս`հաճախում եմ թումո

Դուրս գրի՛ր մակբայները, գրի՛ր տեսակը:

Քաջաբար – ձևաբանություն, միջին վիճակագրական մակբայ, որով բնութագրվում է գործողություն, որ կատարվում է մեծ համարձակությամբ և տոկունությամբ:

Դուրս – ուղղություն, ցույց է տալիս մի տեղից դուրս գալու գործողություն, ստորակետված մակբայ:

Իսկույն – ժամանակային մակբայ, ցույց է տալիս շատ շուտ կամ անմիջապես կատարվող գործողություն:

Դանդաղ – ձևաբանություն, մակբայ, ցույց է տալիս գործողության կատարումը կիսամիջոցներ կամ դանդաղորեն:

Շուտով – ժամանակային մակբայ, ցույց է տալիս մոտակա ժամանակում կատարվող գործողություն:

Շտապ – մակբայ, գործողության արագ կատարման ցուցադրմամբ:

Քիչ-քիչ – ձևաբանություն, բառակապակցություն, որը ցույց է տալիս գործոնների փոքր փոփոխություն:

 Ժամանակի մակբայ

Ժամանակի մակբայները

1. Այժմ
2. Ժամ առ ժամ
3. Չնայած
4. Առաջնապես
5. Մշտապես
6. Արդեն

Ցույց է տալիս գործողության կատարման ժամանակը։ Պատասխանում են ե՞րբ հարցին։

Ընդգծիր ժամանակի մակբայները։

Այժմ փորձում եմ լինել ավելի խոհեմ։

Ժամ առ ժամ փոխվում են իրադարձությունները։

Չնայած չգիտեր, բայց նախախապես վերցրել էր իր ընդմիջումը։

Ընկերներն ասել էին՝ մշտապես չես կարող այդ աշխատանքով զբաղվել։

Օրը պայծառ էր, արդեն բացվել էր գարնանային առավոտը։

Ձևի մակբայ

Իսկույն

Զարմացած

Քաջաբար

Շարունակ Կողք

Կողք կողքի

Արձանապես

Ցույց են տալիս գործողության կատարման ձևը, պատասխանում են ինչպե՞ս հարցին։

Ընդգծի՛ր ձևի մակբայները։

Իսկույն վազեց մայրիկի մոտ։

Նա լսեց ցածր ձայն, հանկարծ դուրս թռավ մի եղնիկ և զարմացած նայեց իրեն։

Զինվորները քաջաբար կռվեցին մինչև վերջ։

Փոքրիկ աղջիկը շարունակ պատմում էր իր արկածները ։

Երիտասարդները կողք կողքի զրուցում էին՝ ուշադրություն չդարձնելով կաթկթող անձրևին։

Ներկաները միաձայն հաստատեցին իրենց որոշումը։

Ցած թռավ ձիուց և սկսեց արագորեն հավաքել թափված մետաղադրամները։

Չափ ու քանակի մակբայներ

Իսկույն

Զարմացած

Քաջաբար

Շարունակ

Կողք կողքի

Արձանապես

Ցույց են տալիս գործողության կատարման չափը, քանակը, նրա սաստկությունը, տարածման աստիճանը, սահմանը։

Պատասխանում են ինչքան, որքան, որչափ, ինչ աստիճանի հարցերին։

Գտի՛ր չափ ու քանակի մակբայները։

Պատվիրատուն բազմիցս դիմել է , բայց մնացել է անպատասխան։

Կիսով չափ լցրել է բաժակը։

Բացեց պայուսակը և մեկիկ-մեկիկ շարեց իրերը։

Նա մտածում էր, տեղի ունեցված իրադարձության մեջ մասամբ մեղավոր էր և ինքը։