Առավոտ Կանոխ

Բանաստեղծությունը սիրո մասին է, որը հեղինակը զգում է առավոտյան։ Լսում է միայն իր երազանքներով մասին մտքերը։ Նրա հոգին ժպտում էր անդորրում։ Բանաստեղծության մեջ նաև առկա է մի փոքր տխրություն, որը արտահայտվում է տրտմություն, գունատ և այլ մի քանի բառերով։ Նաև Չարենցի բանաստեղծությունների մեջ շատ է գործածվել կապույտ բառը կամ դրա հոմանիշները։ Իմ կարծիքով կապույտն էլ է ներշնչում մի փոքր տխրություն։

Մուցուհիտո կայսր և Սուն Յաթ Սեն

Մուցուհիտո կայսր և Սուն Յաթ Սեն երկու կարևոր անձնավորություններ էին, որոնք ղեկավարեցին իրենց երկրները տարբեր ժամանակաշրջաններում, սակայն ունեցած էին ընդհանուր նպատակ՝ բարեփոխել իրենց պետությունները:

Մուծուհիտո Ճապոնիայի գահակալում 1868-1912 թվականներին, գլխավորեց Մեյձի բարեփոխումները՝ հիմնելով սահմանադրական միապետություն, ուժեղացնելով տնտեսությունն ու ռազմական ուժը։ Նա կենտրոնացավ Արևմուտքի մոդելների ընդունման վրա և ուժեղացրեց Ճապոնիայի միջազգային ազդեցությունը։

Սուն Յաթ Սենը Չինաստանում 20-րդ դարի սկզբին գլխավորեց ազգային հեղափոխությունը, նպատակ ունենալով վերականգնել Չինաստանի անկախությունը՝ պայքարելով օտարերկրյա տերությունների ազդեցությունից։ Նա ստեղծեց Չինաստանի հանրապետությունը, չնայած ներքին քաղաքական ճնշումներին։

Երկու առաջնորդները տարբեր կերպ բացատրել էին ազգային բարեփոխումների կարևորությունը՝ մեկը կենտրոնանալով արտաքին կապերի ընդլայնման վրա, մյուսը՝ ազգային ինքնիշխանության վերականգնման։

Գործնական քերականություն

  1. Զույգ նախադասությունները միացրո՛ւ, մեկ բարդ նախադասություն դարձրո՛ւ ` քանի ձևով կարող ես:

Փողոցի ծայրը բաժանվում է նեղ ճանապարհների: Դրանք տանում են դեպի այգիները:
Զրույցը լռում էր: Նրանք լսում էին ջրերի ձայնը:
Գուցե այդպիսին է եղել աշխարհը այն ժամանակ: Քարածուխի հսկա շերտեր են գոյացել և շերտերի վրա պահել վաղուց անհետացած բույսերի ու սողունների հետքեր:
Վեր բարձրանալիս որսորդը զգաց: Մեկը հետևում է իրեն:
Անունը Ծիրանի տափ է: Ծիրանի ոչ մի ծառ չկա այնտեղ:
ժամանակին հսկաներ են ապրել: Իհարկե, այդ ձորերը նրանց համար առուներ են եղել:
Շինականին քարափի գլխի հովը դուր եկավ: Կալին կալսածը հեշտ կլիներ քամուն տալ:
Ես ուրախ կլինեմ: Ամեն ինչ կկարգավորվի:
Դու քաջ ես ու անձնվեր: Դու կարդարացնես մեր հույսերը: Մարդու արյունատար մազանոթների ընդհանուր երկարությունը հարյուր հազար կիլոմետրի է հասնում: Դա հասարակածից երկուսուկես անգամ երկար է:

Փողոցի ծայրը բաժանվում է նեղ ճանապարհների, որոնք տանում են դեպի այգիները:

Զրույցը լռում էր ու նրանք լսում էին ջրերի ձայնը:

Գուցե այդպիսին է եղել աշխարհը այն ժամանակ, որովհետև քարածուխի հսկա շերտեր են գոյացել և շերտերի վրա պահել վաղուց անհետացած բույսերի ու սողունների հետքեր:

Վեր բարձրանալիս որսորդը զգաց, որ մեկը հետևում է իրեն:

Անունը Ծիրանի տափ է, բայց ծիրանի ոչ մի ծառ չկա այնտեղ:

Ժամանակին հսկաներ են ապրել, բայց իհարկե, այդ ձորերը նրանց համար առուներ են եղել:

Շինականին քարափի գլխի հովը դուր եկավ և կալին կալսածը հեշտ կլիներ քամուն տալ:

Ես ուրախ կլինեմ, երբ ամեն ինչ կկարգավորվի:

Դու քաջ ես ու անձնվեր և դու կարդարացնես մեր հույսերը:

Մարդու արյունատար մազանոթների ընդհանուր երկարությունը հարյուր հազար կիլոմետրի է հասնում և դա հասարակածից երկուսուկես անգամ երկար է:

  1. Ըստտրված կաղապարների`նախադասություններ կազմ´ր: Բարդ համադասակա՞ն, թե՞ ստորադասական նախադասություններ ստացվեցին:

Կմեծանաս, և կբոյովանաս: համադասական
Ես գանացի ծնունդի, ու շնորհավորեցի հոբելյարին:համադասական
Պետք է դասերդ անես, կամ օգնես ինձ կարգի բերել նկուղը:համադասական
Նա հիվանդ էր, և չէր եկել դպրոց:համադասական
Եղբորդ օգնիր, կամ շանը տար զբոսանքի: համադասական
Ե՛վ տխուր էր, և՛ հոգնած: համադասական
Ո՛չ տեսնել էր ուզում մեկին, ո՛չ լսել: համադասական
Թե՛ դու, թե՛ընկերդ շատ ուշ եկաք: համադասական
Կամ տխուր է, կամ լավ չի զգում:
Պարապմունքի էիք, թե՞ սուտ ասեցիք:

Ուսումնական նախագիծ

Գրականության Նախագիճ

Դրանք կարող են լինել, օրինակ՝

Հովհաննես Թումանյան – «Անուշ» կամ «Գիքոր»

Խաչատուր Աբովյան – «Վերք Հայաստանի»

Ավետիք Իսահակյան – բանաստեղծություններ

Եղիշե Չարենց – «Ես իմ անուշ Հայաստանի»

                                     Հայոց Լեզվի նախագիծ

Հայոց գրերի ստեղծումը – Մեսրոպ Մաշտոց և նրա այբուբենը
Հին ու նոր ուղղագրություն – ինչ փոփոխություններ են եղել
Խորհրդային շրջանի ուղղագրական բարեփոխումները
Ժամանակակից հայերենի ուղղագրության տարբերությունները

                                                          Պատմության Նախագիծ

Արտաշեսյանների թագավորություն – Հայկական առաջին անկախ թագավորությունը՝ Արտաշես I-ի հիմնադրած:

Պատմություն, կառավարման համակարգ

Կարևորագույն իրադարձություններ և պատերազմներ

Արտաշեսյանների ազդեցությունը հայոց մշակույթի վրա

Բագրատունիների թագավորություն – Վերակառուցված հայկական պետականություն 9-րդ դարում:

Բագրատունիների հասակն ու վերածնունդը

Բագրատունիների դերը հայ ժողովրդի կյանքում

Աշխարհաքաղաքական իրադրություն և արտաքին կապեր

Կիլիկիայի հայկական թագավորություն – Հայոց երկրորդ կարևոր պետական կազմ, որի հիմքում տեղական ուժերը և Սելիուններ են:

Կիլիկիայի քաղաքական զարգացումները

Կիլիկիայի հայկական մշակույթի առանձնահատկությունները

Կիլիկիայի անկումը և նրա ազդեցությունը հայերի պատմության վրա

                 մաթեմ Արանձ Բանաձև Նախագիծ

Քառակուսի հանունի բանաձևեր

(a + b)² = a² + 2ab + b²

(a — b)² = a² — 2ab + b²

Քառորդանի բանաձևեր

a² — b² = (a + b)(a — b)

Խորանարդ հանունի բանաձևեր

(a + b)³ = a³ + 3a²b + 3ab² + b³

(a — b)³ = a³ — 3a²b + 3ab² — b³

Բառաձևեր՝ սանկտիոններ (թերևումներ)

a² + b² = c² (Պիթագորասի թեզիս)

Այս բանաձևերը կօգնեն հասկանալ, թե ինչպես են տեղի ունենում մաթեմատիկական հաշվարկները։

                      Քիմյայի Նախագիծ
  1. Նյութի վիճակներ

Սառը ջրի բանաձևը՝ H₂O (թվում)

Սառեցված ջրի բանաձևը՝ H₂O (խառնուրդ)

  1. Քիմիական ռեակցիաներ

Մոլեկուլային ռեակցիա

A + B → AB (ընդհանուր ձևաչափ)

Հիդրօքսիդի ձևավորման ռեակցիա

NaOH + H₂O → NaOH (հիդրօքսիդ)

  1. Օքսիդացման և ռեակցիայի կլանումներ

Օքսիդացման գործընթաց

Fe + O₂ → Fe₂O₃

Հիդրօքսիդներ

Ca(OH)₂ → Ca + O₂

  1. Հզորության բանաձևեր

Պաշարային համեմատություն

N₂ + 3H₂ → 2NH₃

              Ֆիզիկայի Նախագիծ
  1. Նվազեցման շարժման բանաձևեր

Սահմանափակ շարժման բանաձև (Newton’s 2nd Law)

F = ma
(որտեղ F-ը ուժն է, m-ը՝ զանգվածը, a-ն՝ արագության փոփոխությունը)

  1. Պոտենցիալ էներգիա

Երկրի ծանրության պոտենցիալ էներգիա

U = mgh
(որտեղ m-ը զանգվածն է, g-ն՝ գրավիտացիոն ուժը, h-ն՝ բարձրությունը)

  1. Տարրական բանաձևեր

Շարժման արագություն

v = Δx / Δt
(որտեղ v-ն՝ արագությունն է, Δx-ն՝ տեղաշարժը, Δt-ն՝ ժամանակը)

  1. Օժանդակ շարժման բանաձևեր

Կինետիկ էներգիա

K = ½mv²
(որտեղ m-ը զանգվածն է, v-ն՝ արագությունը)

Հզորություն

P = W / t
(որտեղ P-ն՝ հզորությունն է, W-ն՝ գործադրված աշխատանքը, t-ն՝ ժամանակը)

  1. Էլեկտրականություն

Օհմի օրենքը

V = IR
(որտեղ V-ն՝ լարումը, I-ն՝ հոսքը, R-ն՝ դիմադրությունը)

                        Տեխնոլոգիայի Նախագիծ

Ներկայացման կառուցվածքը

Նախագծի անվանում

Հիմնարար տեխնոլոգիական առաջընթացները

Նախագծի նկարագրություն

Շատ ոլորտներում տեխնոլոգիաների կիրառման մանրամասներ, օրինակ՝

Էլեկտրոնիկա

Հաշվիչ տեխնոլոգիաներ

Մեքենայագիտություն

Տեխնոլոգիաների տեսակներ

Հաշվիչ տեխնոլոգիաներ

Ցանցեր

Ռոբոտատեխնիկա

Էլեկտրոնիկա

Սմարթ սարքեր

Ամբողջական համակարգեր

Նախագծի պլան

Ուղղվածություն, խնդրի բացատրություն, լուծման քայլեր

Տեխնոլոգիական զարգացման և կիրառման վերլուծություն

Ներկայացում որոշ կարևոր սարքերի ու համակարգերի զարգացման ընթացքի մասին

Նորարարությունները, որ փոխել են տեխնոլոգիան

Եզրակացություն

Համառոտում նոր տեխնոլոգիաների ու դրանց ապագայի մասին

                          Հանրահաշվային նախագիծ

Ներկայացման կառուցվածքը

Նախագծի անվանում

Հանրահաշվային խնդիրներ և նրանց լուծման մեթոդներ

Նախագծի նկարագրություն

Խնդիրներ, որոնք լուծվում են հանրահաշվով՝

Սահմաններ

Ֆունկցիաներ

Ինտեգրալներ

Եռանկյուններ, քառակուսիներ

Հանրահաշվային մեթոդներ

Գրաֆիկական մեթոդներ

Ալգեբրաական մեթոդներ

Հաշվարկների մեթոդներ

Նախագծի նպատակ

Ուշադրություն դնել տարբեր խնդիրների վրա, որոնք պահանջում են որոշակի հանրահաշվային մոտեցումներ ու հաշվարկներ

Գլխավոր ֆունկցիաների ու տերմինների բացատրություն

Օրինակներ հանրահաշվային խնդիրներից

Խնդիրներ՝ ըստ թեմայի (գրաֆեր, ֆունկցիաներ)

Հաշվարկներ՝ ըստ բանաձևերի

Եզրակացություն

Ինչպես կիրառվում է հանրահաշվը՝ արհեստագիտության, տնտեսության և այլ ոլորտներում

                             Երկրաչափության նախագիծ

Ներկայացման կառուցվածքը

Նախագծի անվանում

Երկրաչափություն՝ հիմնական հասկացություններ և կիրառություն

Նախագծի նկարագրություն

Երկրաչափությունը վերաբերում է տարածության, ձևերի, չափերի և դրանց հարաբերությունների ուսումնասիրությանը։

Նախագծում կներկայացվեն երկրաչափական figure-ներ, դրանց հատկությունները, ձևերը և դրանց կիրառությունները կյանքում։

Հիմնական երկրաչափական figure-ներ

Տրոմպ՝ Կարգավիճակ և Հատկություններ

Քառակուսիներ ու բազմանկյուններ

Բերաններ և շրջաններ

Եռանկյուններ (հավասարադիր, ճիշտ, սուր անկյուն)

Երկրաչափական բանաձևեր

Տարածք՝

Քառակուսի՝ A=a2A = a^2A=a2

Ընտրովի տիպեր՝ A=12⋅b⋅hA = \frac{1}{2} \cdot b \cdot hA=21​⋅b⋅h (տրոհոմ)

Շրջանի երկարություն

C=2πrC = 2\pi rC=2πr

Բազմանկյուններ

A=12⋅P⋅hA = \frac{1}{2} \cdot P \cdot hA=21​⋅P⋅h

Երկրաչափություն կիրառություններում

Արդյունաբերություն և ճարտարապետություն

Դիզայն և նկարագրություն տարածական հարաբերությունների

Քաղաքաշինություն

Եզրակացություն

Ինչպես երկրաչափությունը կիրառվում է տարբեր ոլորտներում՝ համակարգեր ստեղծելիս, տարածություններ ուսումնասիրելիս և անսովոր ձևեր հասկանալիս։

                              Անգլերենի նախագիծ

Ներկայացման կառուցվածքը

Նախագծի անվանում

Անգլերեն լեզվի հիմունքներ և կիրառություն

Նախագծի նկարագրություն

Անգլերեն լեզվի հիմնական կառուցվածքները, լեզվաբառարան և ֆոնետիկա։

Նախագծում կներկայացվեն՝

Սովորական լեզվաբառարանական գործիքներ

Անգլերենի կառուցվածքային առանձնահատկությունները

Բառեր ու արտահայտություններ

Անգլերենի բառարան

Բառերը և դրանց տեսակները՝

Նունանուններ (nouns)

Բառեր, որոնք հստակեցնում են գործողությունները (verbs)

Ձևեր՝ ժամանակի ու նախադասությունների կառուցման տարբերակներ

Կատարողականներ ու պատասխանի ձևեր

Անգլերենի քերականություն

Ընդհանուր կառուցվածք՝

Նախադասության ձևեր

Ագրեսիվ ու պասիվ ձայներ

Օգտագործումը թակարդների, նախադասությունների մեջ

Անգլերենի խոսքարվեստը

Բառեր և նախադասություններ՝ զրույցի ընթացքում օգտագործման համար

Կուսակցության մեջ լեզվաբառարանական գործիքներ

Ընդունելի ձևեր՝ ներկա, անցյալ, ապագա

Եզրակացություն

Անգլերենի նշանակությունը՝ մարդկանց միջև հաղորդակցության մեջ

Ինչպես անգլերենը դառնում է աշխարահռչակ լեզու

                                         Ռուսերենի նախագիծ

Ներկայացման կառուցվածքը

Նախագծի անվանում

Ռուսերեն լեզու՝ հիմունքներ և կիրառություն

Նախագծի նկարագրություն

Այս նախագիծը ներառում է ռուսերենի լեզվաբառարանային և քերականական հիմունքները, ինչպես նաև կիրառական մասերի ուսումնասիրություն՝ բառեր, նախադասություններ, ֆոնետիկա և քերականություն։

Ռուսերենի լեզվաբառարանը

Բառերի տեսակները՝

Նունանուններ (существительные)

Գործողություններ (глаголы)

Կապակցություններ (союзы)

Սեռեր, թվեր, դեպքումներ

Ֆոնետիկա՝

Հնչյուններ, ձայնավորներ ու բաղաձայններ

Կապակցված հնչյուններ՝ դրանց արտասանություն

Ռուսերենի քերականություն

Նկարագրություն հիմնական քերականական կառուցվածքների

Բառերի ձևափոխություններ՝ սեռեր, թվեր, դեպքեր

Քերականական ժամանակներ

Նախադասությունների կառուցվածք՝ պարզ, երկտող, հարցական

Ռուսերենի կիրառություն

Դիլեկտներ ու խոսակցական ձևեր

Պատասխանի կառուցվածք ռուսական հարցերի մեջ

Դասական և ժամանակակից լեզվաբառարանական ձևեր

Եզրակացություն

Ռուսերեն լեզվի նշանակությունը՝ միջազգային հաղորդակցության մեջ

Ռուսերեն լեզվի ազդեցությունը հայ լեզվաբանության վրա