Վիտամիններ

1․Ի՞նչ նշանակություն ունեն վիտամինները

Վիտամինները ունեն մեծ նշանակություն մեր օրգանիզմի նյութափոխանակության համար: Վիտամինների պակասը կարող է հանգեցել տարբեր թերվիտամինոզների:

2․Ո՞ր սննդամթերքն է ավելի շատ պարունակում վիտամին A, B, C, D

A-Կարագ, ձկան յուղ, գազար, ծիրան և այլն

B-հաց, ձավարեղեն, կաթ, ձու և այլն

C-մասուր, կանաչ սոխ, ցիտրուսներ, կամաբ, սխտոր և այլն

D-ձկների լյարդի ճարպ, ոչ մեծ քանակությամբ դեղնուցում, կարագում և ձկան յուղում: Նաև այն փոխանցվում է մեր օրգանիզմ արևի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների օգնությամբ:

3․ինչպիսի՞ն պետք է լինի սննդի ընդունման ռեժիմն օրվա ընթացքում։

Մարդ պետք է ընդունի այնքան սնունդ որքան սպառում է, որպեսզի էներգիան չպակասի: Ֆիզիկական աշխատանքով չզբաղվող մարդիկ պիտի սնվեն սպիտակուց-109գ, ճարպեր-106գ, ածխաջրեր-433գ: Չափավոր դիզիկական աշխատանքով բաղվող մարդը պետք է ուտի 122գ սպիտակուցով, իսկ ճարպերի և ածխաջրերի թիվը նույնն է: Մեծ ֆիզիկական աշխատանքով զբաղվող մարդը պետք է սնվի մեծ քանակությամբ սպիտակուցներով և ածխաջրերով:

Հատկացուցիչ

Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր հատկացուցիչներով:

Պահակի աչքն ամբողջ օրը ճանապարհին էր:
Միշտ հիշում է տատիկի խոսքը:
Վտակի ջուրը բարձրացել էր ձնհալից:
Ծառի արմատները շատ խորն էին թափանցել:
Քաղաքի փողոցները լայն էին և ուղիղ:

2. Ընդգծված բառերին ավելացրո՛ւ հատկացուցիչ լրացումներ, որոնք ցույց տան, թե դրանք (հատկացյալները) ո՛ւմ, կամ ինչի՛ն են պատկանում կամ վերաբերում:

Ծովի ձկները արևի լույսի պատճառով շատ խորն էին իջել:
Սիրով կարդում էր Տրյանի բանաստեղծությունները:
Գրնան երեկոն շատ խաղաղ էր:
Տնտեսական խանութն արդեն երկար ժամանակ փակ էր:
Թագավորի հրամանները շատ արագ էին կատարվում:

3. Նախադասություններն ընդարձակի´ր` ընդգծված հատկացուցիչի և հատկացյալի միջև ավելացնելով փակագծում տրված բառակապակցությունը: Կետադրությանն ուշադարությո´ւն դարձրու:

Օրինակ`

Արեգակի խավարումը  սարսափ առաջացրեց մարդկանց մեջ: (ընդամենը մի քանի րոպե տևող) – Արեգակի` ընդամենը մի քանի րոպե տևող խավարումը սարսափ առաջացրեց մարդկանց մեջ:

Նոբելի՝ պայթուցիկ նյութեր արտադրողգործարանները ցրված էին Եվրոպայով մեկ: (պայթուցիկ նյութեր արտադրող)
Նոբելի՝ մարդության խաղաղասիրությունն ու զարգացումը խթանող կտակը կարծես թե հակասում էր նրա ապրած կյանքին: (մարդության խաղաղասիրությունն ու զարգացումը խթանող)
Վիկտոր Համբարձումյանը դարձավ աստղաֆիզիկայի՝ իր իսկ նախաձեռնմամբ ստեղծված ամբիոնի առաջին վարիչը: (իր իսկ նախաձեռնությամբ ստեղծված)
Նա նկատեց, որ փայտանյութի՝ թղթի ու արհեստական մետաքսի վերածվողբաղադրությունը ինչ-որ բանով խաղողի շաքարն է հիշեցնում (թղթի ու արհեստական մետաքսի վերածվող):
Քիմիկոսներն էին ելք փնտրում այդ երկրների՝ գյուղատնտեսական մթերքներ կարիք ունեցողբնակչությանն օգնելու: (գյուղատնտեսական մթերքների կարիք ունեցող)

Вопросы к тексту

Кем была Персефона?

Как Аид похитил Персефону?

Как страдала Деметра?

Что происходило когда Деметра страдала?

Почему остальные боги умоляли остаться её?

Какое решение принял Зевс после возвращения Персефоны?

Что случилось после воссоединения Деметры с дочерью?

Как миф объясняет смену времён года?

ՋԵՐՄԱՅԻՆ ԵՐԵՎՈՒՅԹՆԵՐ ՋԵՐՄԱՀԱՂՈՐԴՈՒՄ ԵՎ ԱՇԽԱՏԱՆՔ

2. ՋԵՐՄԱՀԱՂՈՐԴՄԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ
Տարբերակ 1

I. Ջերմահաղորդման ո՞ր ձևի վրա է հիմնված բնակարանների ջրային
ջեռուցման համակարգի աշխատանքը . Այն հիմնված է կոնվեկցիայի վրա:
Պատ.՝2

II. (1) Երկփեղկ պատուհանները լավ են պաշտպանում ցրտից, որովհետև
փեղկերի միջև գտնվող օդը օժտված է վատ ջերմահաղորդականությամբ։
Պատ.՝2

III. (2) Ո՞ր նյութերն ունեն ամենամեծ ջերմահաղորդականությունը
Արծաթ, թուջ
Պատ.՝3,4

IV. (2) ամենափոքր ջերմահաղորդականությունը
Թուղթ, ծղոտ
Պատ.՝1,2

V.(1) Ի՞նչ գույնով են ներկում ինքնաթիռների, Երկրի արհեստական
արբանյակների, օդապարիկների արտաքին մակերևույթները, որպեսզի խուսափեն նրանց գերտաքացումից.
Պատասխանն է բաց արծաթագույն, քանի որ մուգ գույները կլանում են ջերմությունը:
Պատ.՝1

Advertisement

null

VI.(1) Փայտի կտորին մեխված են երկու միատեսակ մետաղյա սպիտակ թիթեղներ։
Նրանցից մեկի ներքին մակերևույթը պատված է մրով, իսկ մյուսինը թողած է փայլուն։ Թիթեղների արտաքին մակերևույթներին մոմով կպցված են լուցկիներ։
Թիթեղների միջև տեղավորում են մետաղյա շիկացած գունդ (նկ. 5):
Լուցկիները միաժամանա՞կ կպոկվեն թիթեղներից.
Մրոտված մակերևույթով թիթեղից լուցկին ավելի շուտ կպոկվի, քանի որ մուգ գույները ջերմակլանիչ են:


Պատ.՝2

VII.(1) Կփոխվի՞ արդյոք մարմնի ջերմաստիճանը, եթե նա ճառագայթմամբ
ավելի շատ էներգիա է կլանում, քան արձակում . Այն կտաքանա:
Պատ.՝1

VIII.(2) Ի՞նչ ուղղութամբ կտեղափոխվի օղը ամառային տաք օրվա ընթացքում (նկ. 6).
ԱԲԳԴ հերթականությամբ:
Պատ.՝1

Տարբերակ 2

(1) Ջերմահաղորդման ո՞ր ձևով է տաքանում գազօջախին դրված կաթսայում գտնվող ջուրը.
Այն կատարվում է կոնվեկցիայով:
Պատ.՝2

1. (1) Որպեսզի պտղատու ծառերը չցրտահարվեն, ձմռանը նրանց բները
ծածկում են թեփով։ Թեփը օժտված է վատ ջերահաղորղականությամբ։
Պատ.՝2

III. (2) Ո՞ր նյութերն են օժտված լավ ջերմահաղորդականությամբ
Ալյումին և կապար
Պատ.՝3,4

1. (2) Ո՞ր նյութերն են վատ ջերմահաղորդականությամբ
Օդ և բուրդ
Պատ.՝1,2

V .(1) Թվարկվածներից որո՞ւմ մեջ է ջերմահաղորդումը կատարվում հիմնականում ջերմահաղորդականությամբ.
1.օդ 2. աղյուս 3. ջուր
Պատ.՝2

VI.(2) Փորձանոթներից մեկը պատված է մրով, մյուսը սպիտակեցված է կրով (նկ.7)։
Նրանց մեջ լցված է միատեսակ ջերմաստիճան ունեցող տաք ջուր։
Փորձանոթներից որի՞ ջուրը ավելի արագ կսառչի.
Մրոտված անոթում, քանի որ այն ավելի արագ կարձակի ջերմությունը:
Պատ.՝2

Advertisement

null

VII.(1) Կարելի՞ է կանխագուշակել, թե ի՞նչ ուղղությամբ կփչի քամին ծովափում,
Երբ սկսվեն աշնանային ցուրտ եղանակները.
Կարելի է, այն կփչի ցամաքից դեպի ծով:
Պատ.՝3

VIII.(2) Սենյակում օդը տաքանում է ջրային ջեռուցման մարտկոցի միջոցով (նկ.8)։
Սենյակում ի՞նչ ուղղությամբ է տեղաշարժվում օղը.
ԱԲԳԴ, քանի որ ջեռուցման մարտկոցը տաքությունը տանում է դեպի բ կողմ:
Պատ.՝1

Տարբերակ 3

(1) Ջերմահաղորդման ո՞ր տեսակի շնորհիվ ենք տաքանում խարույկի մոտ.
Ճառագայթման
Պատ.՝3

1. (1) Նույն ջերմաստիճանն ունեցող առարկաները շոշափելիս
մետաղական առարկաները ավելի սառն են թվում, քան մյուսները։
Դա բացատրվում է նրանով, որ մետաղները օժտված են լավ ջերմահաղորդականությամբ։
Պատ.՝1

III. (1) Ո՞ր նյութերն են օժտված լավ ջերմահաղորդականությամբ
Ալյուրը և երկաթը
Պատ.՝2,3

^.(2) Ո՞ր նյութերն են վատ ջերահաղորղականությամբ
Ջուրը
Պատ.՝1

V(1) Կարելի՞ է կանխագուշակել, թե ծովափում ամռան շոգ օրվա ընթացքում ի՞նչ ուղղությամբ կփչի քամին.
Կարելի է, ծովից դեպի ցամաք
Պատ.՝2

1. (1) Անօդ տարածության մեջ իրարից հեռացված մարմինների միջև ջերմահաղորդման ո՞ր տեսակն է հնարավոր.
Ճառագայթման
Պատ.՝3

VII. (1) Կփոխվի՞ արդյոք մարմնի ջերմաստիճանը, եթե նա ճառագայթմամբ ավելի շատ էներգիա է անջատում, քան կլանում .
Այն կսառչի:
Պատ.՝2

VIII.(1) Անոթում եղած ջուրը տաքանում է սպիրտայրոցի օգնությամբ (նկ.9)։
Ո՞ր ուղղությամբ նա կտեղափոխվի.
ԱԲԳԴ ուղղությամբ
Պատ.՝1

Տարբերակ 4

I (1) Ջերմահաղորդման ո՞ր տեսակի շնորհիվ են տաքանում մթնոլորտի ներքևի շերտերը.
Կոնվեկցիայի:
Պատ.՝2

II (1) Որպեսզի արդուկի բռնակը չտաքանա, այն պատրաստվում է պլաստմասսայից։
Պլաստմասսան օժտված է վատ ջերմահաղորդականությամբ։
Պատ.՝2

III. (2) Ո՞ր նյութերն են օժտված լավ ջերմահաղորդականությամբ
Պողպատը և պղինձ
Պատ.՝1 և 3

IV (2) Ո՞ր նյութերն են վատ ջերմահաղորդականությամբ
Խցանը և օդը
Պատ.՝2 և 4

V 2) Թվարկվածներից որո՞ւմ կոնվեկցիայի միջոցով կարող է իրականանալ ջերմահաղորդումը.
Ջրում, 2. ավազում, 3. օդում
Պատ.՝1 և 3

VI.(2) Ձյան վրա դրված են սպիտակ, սև և կանաչ մահուդի երեք կտորներ։
Որոշ ժամանակ անց նրանց տակի ձյունը հալվում է (նկ.10)։
Նկարի վրա ո՞ր համարով է նշված սպիտակ, սև և կանաչ մահուդը.
սպիտակը – 1, սևը – 2, կանաչը – 3
Ավելի բաց գույները ավելի քիչ են ջերմություն կլանում:
Պատ.՝1

Advertisement

null

VII.(1) Ո՞ր թեյնիկում ջուրը ավելի արագ կսառչի՝ մաքուր սպիտակում, թե մրոտվածում.
Մրոտվածում:
Պատ.՝2

VIII.(2) Ամառային շոգ օրվա ընթացքում մթնոլորտում օդը ո՞ր ուղղությամբ կտեղափոխվի (նկ. 11).
ԱԴԳԲ ուղղությամբ:

Խորանարդի և ուղղանկյունանիստի մակերևույթների մակերեսները

1)Արկղն ունի 3,5 դմ կողմով խորանարդի ձև: Որքա՞ն նրբատախտակ է անհրաժեշտ այդ արկղը պատրաստելու համար։

3.5*3.5=12.25

12.25*6=73.5

2)Ուղղանկյունանիստի ձև ունեցող սենյակի չափսերն են՝ երկարությունը 6 մ, լայնությունը 4 մ, բարձրությունը`3 մ: Գտեք սենյակի՝

ա) հատակի մակերեսը,

4*6=24

բ) պատերի մակերեսը

պատ 1=2*3*4=24

պատ 2=2*3*6=36

36+24=60

3)3 մ բարձրություն ունեցող սենյակի ուղղանկյունաձև հատակն ունի 5 մ և 4,5 մ չափսեր: Առնվազն քանի փաթեթ պաստառ է հարկավոր այդ սենյակի պատերը լրիվ պաստառապատելու համար, եթե յուրաքանչյուր փաթեթ ունի 9,5 մ2 մակերես (դուռը և պատուհանը անտեսել):

2*3*5=30

2*3*4,5=27

27+30=57

57:9,5=6

4)20 մ երկարությամբ, 10 մ լայնությամբ և 2 մ բարձրությամբ ուղղանկյունանիստի ձև ունեցող ջրավազանի հատակը և պատերը անհրաժեշտ է սալիկապատել: Սալիկներից յուրաքանչյուրն ունի 2 դմ կողմով քառակուսու ձև: Քանի՞ այդպիսի սալիկ է հարկավոր։

2*200*20=8000

2*100*20=4000

100*200=20000

8000+4000+20000=32000

2*2=4

32000:4=8000