Հայաստանի առաջին հանրապետության միջազգային դրությունը և Հայկական հարցը

Առաջադրանք.
Նկարագրե՛ք ՀՀ հարաբերությունները 1918-1920 թթ․ և այսօր՝
ա/
 Հայ-վրացական հարաբերությունները 1918-1920թթ․ և այսօր։
Հյաստանի և Վրաստանի միջև առաջացան սահմանային վեճեր՝ Լոռու և Ջավախքի շուրջ։ Կարճատև պատերազմից հետո ստեղծվեց չեզոք գոտի բրիտանացիների միջնորդությամբ։
Այսօր՝ հարաբերությունները բարիդրացիական են․ կան տնտեսական և մշակութային կապեր։ Որոշ սահմանային հարցեր դեռ լուծման փուլում են։

բ/ Հայ-ադրբեջանական տարածքային խնդիրները 1918-1920թթ․ և այսօր։
1918-1920 թթ․ – Թեժ վեճեր էին Լեռնային Ղարաբաղի, Զանգեզուրի և Նախիջևանի շուրջ։ Կային զինված բախումներ։
Այսօր՝ հարաբերությունները բացակայում են։ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը և սահմանային խնդիրները դեռ հիմնական հարցերից են։ Հայաստանը ձգտում է խաղաղ կարգավորման։

գ/ Հայ-թուրքական հարաբերություններում առկա խնդիրները 1918-1920թթ․ և այսօր։ 
1918-1920 թթ․ – Օսմանյան Թուրքիայի հետ հարաբերությունները թշնամական էին։ 1920 թ․ Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրը ծանր հարված եղավ Հայաստանի համար։
Այսօր՝ հարաբերությունները դիվանագիտական մակարդակով բացակայում են, սահմանը փակ է։ Խնդիրներն են՝ Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը և Թուրքիայի աջակցությունը Ադրբեջանին։


դ/ Հայ-իրանական հարաբերությունները 1918-1920 թթ․ և այսօր /բլոգային աշխատանք/․
1918-1920 թթ․ – Իրանը պահպանեց բարիդրացիական և չեզոք դիրք։ Կային առևտրային կապեր։
Այսօր՝ հարաբերությունները բարեկամական են։ Կա բաց սահման, համագործակցություն էներգետիկայի, տրանսպորտի և առևտրի ոլորտներում։ Իրանը Հայաստանի կարևոր գործընկերներից է։

Տնային առաջադրանք

1. Քրոմ մետաղն առաջացնում է երեք օքսիդ, որոնցում ցուցաբերում է 2, 3 և 6 վալենտականություններ: Ներկայացրեք այդ օքսիդների բանաձևերը: CrO, Cr2O3, CrO3 2. Ազոտական թթվի հետ փոխազդում են հետևյալ շարքերից մեկի նշված օքսիդները 
1. FeO, CO₂ 3. KO, PO 
2. ZnO, SO 4. MgO, CuO 

3. Կազմե՛ք (+6), P(+5), C(+4) տարրերի (փակագծերում նշված են օքսիդացման աստիճանները) օքսիդների և դրանց համապատասխանող  թթուների բանաձևերը: P2O5->H3PO4 CO2->H2CO3 

4. Հաշվեք տարրերի զանգվածային բաժինները հետևյալ օքսիդներում MgO, AL2O3, SO3: w(Mg)=1*24/40*100=60 w(O)=1*16/40*100=40 w(Al)=2*27/102*100=52.94 w(O)=3*16/102*10047.5 w(S)=1*32/80*100=40 w(O)=3*16/80*100=60 

5. Որոշ զանգվածով ծծմբի(VI) օքսիդը լուծել են 92 գ ջրում, որի հետևանքով ստացվել է ծծմբական թթվի 100 գ լուծույթ: Որոշեք թթվի զանգվածային բաժինը (%) ստացված լուծույթում։ 9,8 

6. 8 գ երկաթի(III) օքսիդը «լուծելու» համար այն մշակել են աղաթթ վի 10 %-անոց լուծույթով։ Գտե՛ք ծախսված լուծույթի զանգվածը: 80

Էլեկտրական երևույթներ

§8. ԷԼԵԿՏՐԱԿԱՆ ՀՈՍԱՆՔԻ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

§9. ՀՈՍԱՆՔԻ ՈՒԺ: ԱՄՊԵՐԱՉԱՓ

§10. ԷԼԵԿՏՐԱԿԱՆ ԼԱՐՈՒՄ: ՎՈԼՏԱՉԱՓ

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Նկարագրե՛ք փորձեր, որտեղ դրսևորվում է հոսանքի ջերմային ազդեցությունը։ Ո՞ր սարքերում են օգտագործում հոսանքի ջերմային ազդեցությունը:
Լարը տաքանում է, երբ հոսանք է անցնում։ Օգտագործվում է սալիկներում, երկաթներում, ջրատաքացուցիչներում։

2. Ի՞նչ փորձով կարելի է դիտել հոսանքի քիմիական ազդեցությունը: Ի՞նչ գործնական կիրառություն ունի հոսանքի քիմիական ազդեցությունը:
Լուծույթի միջով հոսանք անցնելիս առաջանում է նյութերի բաժանում (էլեկտրոլիզ)։ Օգտագործվում է մետաղներ ծածկելու համար։

3. Նկարագրե՛ք հոսանքի մագնիսական ազդեցությունը ցուցադրող որևէ փորձ: Ինչո՞ւ են մագնիսական ազդեցությունը համարում հոսանքի ամենաբնորոշ ազդեցությունը:
Հոսանքը ստեղծում է մագնիսական դաշտ, ասեղը շեղվում է։ Սա հոսանքի գլխավոր ազդեցությունն է։

4. Ի՞նչ երևույթներով է դրսևորվում հոսանքի կենսաբանական ազդեցությունը։
Կարող է ազդել մարդու մարմնի վրա՝ առաջացնել կծկում կամ վնաս։

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ո՞ր հոսանքն են անվանում հաստատուն:
Հոսանք, որի ուժը չի փոխվում։

2. Սահմանել հաստատուն հոսանքի ուժը: Ի՞նչ է ցույց տալիս հոսանքի ուժը, ո՞րն է նրա միավորը:
Ցույց է տալիս, թե մեկ վայրկյանում ինչքան լիցք է անցնում։
I=q/tI = q / tI=q/t


3. Ինչպե՞ս որոշել հաղորդչով անցնող լիցքը, եթե հայտնի է հոսանքի ուժը:
q=I•t

4. Ինչպե՞ս են սահմանում լիցքի միավորը` կուլոնը:
1 ամպեր հոսանքը 1 վայրկյանում տանում է 1 կուլոն լիցք։

5. Ո՞ր սարքն են անվանում ամպերաչափ:
Սարք է հոսանքի ուժը չափելու համար։

6. Ինչպե՞ս են շղթայում միացնում ամպերաչափը:
Միացնում են շղթայի մեջ հերթականորեն։

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ է հոսանքի աշխատանքը:
Հոսանքը կատարում է աշխատանք՝ տաքացնելով կամ շարժելով բաներ։

2. Ո՞ր ֆիզիկական մեծությունն են անվանում էլեկտրական լարում: Գրե՛ք լարումը սահմանող բանաձևը:
Ցույց է տալիս, թե մեկ լիցքի վրա որքան աշխատանք է կատարվում։
U=A/qU = A / qU=A/q

3. Ինչպե՞ս են սահմանում լարման միավորը՝ վոլտը։ Լարման ի՞նչ միավորներ են գործածական:
Երբ 1 կուլոնի համար կատարվում է 1 ջոուլ աշխատանք։

4. Ո՞ր էլեկտրական սարքն են անվանում վոլտաչափ:
Սարք է լարումը չափելու համար։

5. Ինչպե՞ս են վոլտաչափը միացնում շղթայի հետազոտվող տեղամասին:
Միացնում են շղթայի հատվածին զուգահեռ։

Հայաստանի առաջին հանրապետության միջազգային դրությունը և Հայկական հարցը

ա/ Հայ-վրացական հարաբերությունները 1918-1920թթ․ և այսօր

1918-1920թթ. Հայ-վրացական հարաբերությունները, լարված էին և նույնիսկ թշնամանք կար: Համեմատած 20-րդ դարի սկզբի հիմա հարաբերությունները ավելի լավ են:
բ/ Հայ-ադրբեջանական տարածքային խնդիրները 1918-1920թթ․ և այսօր

1918-1920թթ. առաջացան տարածքային վեճեր: Հիմա վիճակը շատ չի տարբերվում, 2023թ,-ին Ադրբեջանը վերահսկեց Արցախը և հարաբերությունները, նորից լարված էին:
գ/ Հայ-թուրքական հարաբերություններում առկա խնդիրները 1918-1920թթ․ և այսօր

1918-1920թթ. Հայ-թուրքական հարաբերությունները լի էին թշնամանքով: Ստորագրվեցին պայմանագրեր, որոնք Հայաստանը ծանր տարավ: Դիվանագիտական հարաբերություններ մինչև հիմա էլ չկան: Նաև Թուրքիան մինչև օրս ժխտում է ցեղասպանությունը և աջակցում Ադրբեջանին՝ ով նույնպես մեզ համար թշնամի է:
դ/ Հայ-իրանական հարաբերությունները 1918-1920 թթ․ և այսօր /

1918-1920թթ. Հայաստանի և Իրանի հարաբերությունները լավ վիճակում էին: Չկար ինոր հակակրանք կամ տարածքային խնդիր: Ճիշտ է բացահայտ համագործակցություն չկար, բայց կողմերը չէին հակամարտում: Հիմա Իրանի հետ կան բարեկամական և ռազմավարական հարաբերություններ: Ընդհանուր առմամբ Հայաստանի և Իրանի հարաբերությունները գործնական են: