Գործնական քերականություն

 Առանձնացրո՛ւ դիմավոր և անդեմ ձևերով գրված բառերը։

Գրած, երգող, երազում եմ, եղել է, համբերենք, կխոսեմ, մտածել, հուզվելիս, երգումէինք, խաղա,վերցրո՛ւ, ընտրել, հասած, լողացող, վերցրել էինք։

Դիմավոր-երազում եմ, համբերենք, կխոսեմ, երգում էինք, վերցրո՛ւ, վերցրել էինք

Անդեմ-գրած, երգող, եղել է, մտածել, հուզվելիս, խաղա, ընտրել, հասած, լողացող

Յուրաքանչյուրի դիմաց գրի՛ր, թե որ դերբայն է։

Պարտված-հարակատար

Խմել-անդեմ

քանդակել-անդեմ

գրելու-ապակատար

կռվող-ենթակայական

հաղթող-ենթակայական

մտածող-ենթակայական

ընտրող-ենթակայական

աղացած-հարակատար

քնած-հարակատար

թափված-հարակատար

կարդալիս-համակատար

աշխատելիս-համակատար

վազելիս-համակատար

Գրել բայը խոնարհիր անկատար ներկա և անցյալ ժամանակաձևերով։

գրում եմ, գրում էի

Գրի՛ր և թվարկի՛ր բայի եղանակները։

սահմանական, ըղձական, ենթադրական, հարկադրական, հրամայական

Մտածել բայը խոնարհի՛ր վաղակատար ներկա և անցյալ ժամանակաձևերով։

մտածել եմ, վազել էի

Նստել բայը խոնարհի՛ր ապակատար ներկա և անցյալ ժամանակաձևերով։

նստելու եմ, նստելի էի

Գրեցի, գրեցիր, գրեց ․ ո՞ր ժամանակաձևով է խոնարհված բառը, ինքդ կազմի՛ր տվյալ բայի հոգնակի թիվը։

անցյալ կատարյալ, գրեցինք, գրեցիք, գրեցին

Տրված բայերը դարձրո՛ւ ենթադրական և հարկադրական եղանակով։ Ի՞նչ փոխեցիր։

Գրեմ , գրես գրի, գրենք, գրեք, գրեն։

Կարդայի, կարդայիր, կարդար, կարդայինք, կարդայիք, կարդային։

կգրեմ, կգրես, կգրի, կգրենք, կգրեք, կգրեն

կկարդայի, կկարդայիր,  կկարդար, կկարդայինք, կկարդայիք, կկարդային

պիտի գրեմ, պիտի գրես, պիտի գրի, պիտի գրենք, պիտի գրեք, պիտի գրեն

պիտի կարդայի, պիտի կարդայիր, պիտի կարդար, պիտի կարդայինք, պիտի կարդայիք, պիտի կարդային

Կազմի՛ր տրված բայերի հրամայական եղանակը՝ նշելով այս եղանակի առանձնահատկությունները։

Մտածել, խոսել, վազել, կարդալ, գրել, նստել, երգել, մաքրել, զգուշանալ։

մտածի՛ր, խոսի՛ր, վազի՛ր, կարդա՛, գրի՛, նստի՛ր, երգի՛ր, մաքրի՛ր, զգուշացի՛ր

Կազմի՛ր ուտել բայի հարակատար դերբայը։

կերած

Սովորի՛ր անկանոն բայերը՝ ասել, ուտել, զարկել, բացել, բերել, գալ, լալ, տալ, անել, դնել, տանել, առնել, ելնել, տեսնել, թողնել, լինել,

Անկանոն և պակասավոր բայեր՝ դառնալ, վեր կենալ, լվանալ, լվալ, հուսալ, ցանկալ, կենալ, եմ, գիտեմ, ունեմ, արժեմ, կամ։

Նման եռանկյունների գծային տարրերի հարաբերությունը

1)ABC և A1B1C1 եռանկյունները նման են, ընդ որում՝ k = 4 : Գտեք ABC եռանկյան պարագիծը, եթե A1B1C1 եռանկյան պարագիծը 26 դմ է:

4*26=104դմ

2)Նման եռանկյուններից մեկի պարագիծը 28 սմ է, մյուսինը՝ 7 սմ: Գտե՛ք այդ եռանկյունների նմանության գործակիցը:

28/7=4

3)Նման եռանկյուններից մեկի կողմը 32 սմ է, մյուս եռանկյան դրան նմանակ կողմը 8 սմ է: Գտե՛ք երկրորդ եռանկյան պարագիծը, եթե առաջինի պարագիծը 120 սմ է։

32/8=4

120/4=30

4)Նման եռանկյուններից մեկի կողմերը 6 անգամ փոքր են մյուսի կողմերից: Գտե՛ք դրանց պարագծերի հարաբերությունը:

6

5)ABC և A1B1C1 եռանկյունները նման են, ընդ որում՝ ∠A = ∠A1, ∠B = ∠B1: BM-ը և B1M1-ը այդ եռանկյունների միջնագծերն են: Գտե՛ք B1M1-ը, եթե AB = 12 սմ, A1B1 = 4 սմ, BM = 9 սմ։

12/4=3

9/3=3

6)ABC և A1B1C1 եռանկյունները նման են, ընդ որում՝ ∠A = ∠A1, ∠B = ∠B1: AK-ն և A1K1-ը այդ եռանկյունների կիսորդներն են: Գտե՛ք BC-ն, եթե AK = 9 սմ, A1K1 = 3 սմ, B1C1 = 7 սմ:

9/3=3

3*7=21

7)ABC և A1B1C1 եռանկյունները նման են, ընդ որում՝ ∠A = ∠A1, ∠B = ∠B1: BH-ը և B1H1-ը այդ եռանկյունների բարձրություններն են: Գտե՛ք AC-ն, եթե BH =15 սմ, B1H1 = 6 սմ, A1C1 = 8 սմ։

15/6=2,5

8*2,5=20

Նման եռանկյունների գծային տարրերի հարաբերությունը

1)ABC և A1B1C1 եռանկյունները նման են, ընդ որում՝ k = 4 : Գտեք ABC եռանկյան պարագիծը, եթե A1B1C1 եռանկյան պարագիծը 26 դմ է:

4*26=104դմ

2)Նման եռանկյուններից մեկի պարագիծը 28 սմ է, մյուսինը՝ 7 սմ: Գտե՛ք այդ եռանկյունների նմանության գործակիցը:

28/7=4

3)Նման եռանկյուններից մեկի կողմը 32 սմ է, մյուս եռանկյան դրան նմանակ կողմը 8 սմ է: Գտե՛ք երկրորդ եռանկյան պարագիծը, եթե առաջինի պարագիծը 120 սմ է։

32/8=4

120/4=30

4)Նման եռանկյուններից մեկի կողմերը 6 անգամ փոքր են մյուսի կողմերից: Գտե՛ք դրանց պարագծերի հարաբերությունը:

6

5)ABC և A1B1C1 եռանկյունները նման են, ընդ որում՝ ∠A = ∠A1, ∠B = ∠B1: BM-ը և B1M1-ը այդ եռանկյունների միջնագծերն են: Գտե՛ք B1M1-ը, եթե AB = 12 սմ, A1B1 = 4 սմ, BM = 9 սմ։

12/4=3

9/3=3

6)ABC և A1B1C1 եռանկյունները նման են, ընդ որում՝ ∠A = ∠A1, ∠B = ∠B1: AK-ն և A1K1-ը այդ եռանկյունների կիսորդներն են: Գտե՛ք BC-ն, եթե AK = 9 սմ, A1K1 = 3 սմ, B1C1 = 7 սմ:

9/3=3

3*7=21

7)ABC և A1B1C1 եռանկյունները նման են, ընդ որում՝ ∠A = ∠A1, ∠B = ∠B1: BH-ը և B1H1-ը այդ եռանկյունների բարձրություններն են: Գտե՛ք AC-ն, եթե BH =15 սմ, B1H1 = 6 սմ, A1C1 = 8 սմ։

15/6=2,5

8*2,5=20

Էսսէ

Հայաստանի Հանրապետության վերածնուդը: Անկախության վերստեղծել և ազգային ինքնության ամրապնդման գործընթացին, ապա դա մի շատ կարևոր ու բազմաշերտ թեմա է: Հայաստանն անկախություն ստացավ 1991 թվականին, իսկ մինչ այդ երկիրը երկար ժամանակ անցել երկիրը երկար ժամանակ անցել էր տարբեր պատմական փուլերից Օսմանյան տիրապետության սովետական միություն և այլն: Անկախության պահից սկսաց Հայաստանի վերածնուդը միաժամանակ տարբեր ոլորտներում մեծ մարտահրավերն ու զարգացումները էր նշանակում:

Հավերժական սերը

1. Առանձնացրու, կարդա Թադմորի ապարանքի նկարագրությունը սկզբում եւ վերջում։ Մեկնաբանիր նկարագրությունների տարբերությունները (հեղինակի բանաստեղծական մտահղացումը)։

Լուսակերտ է ապարանքը Թադմորի,
Անապատում, որպես երազ ոսկեհյուս.
Յոթն հարյուր սյունի վրա մարմարի
Սլանում է աշտարակը երկնասույզ:

Շուրջը նազուկ արմավենու պուրակներ,
Ուր երգում են հրաշք-հավքեր կարոտով,
Շատրվաններն հուրհրում են կրակներ,
Ծաղիկները պճնազարդում արծաթով:

Սկզբում նա Թադմորի ապարանքը նկարագրում է, որպես մի անսահման գեղեցիկ, կենդանի վայր:

Պուրակները չորացել են, չքացել,
Եվ շիջել է լույս երազը սյուների.
Անապատը դեղին քղանցքն է փռել
Եվ ծածկել է ապարանքը Թադմորի…

Եվ ավազուտ շիրմի վրա մենավոր
Աշտարակն է մնում կանգուն ու վկա,
Որ իմանան վառ աստղերը հեռավոր
Էլ-Սամանի սերը հզո՛ր ու անմա՛հ:

Վերջում հեղինակը Թադմորի ապարանքը նկարագրում է չորացած, ցամաքած, դեղնած և անկենդան:

2. Բառարանից գտիր բամբիշ, մանկլավիկ, նաժիշտ, ձեղուն, սնդուս, թալկանալ, եբենոսյան, մուշկ, կնդրուկ բառերի բացատրությունը։

թագուհի, մարդ ով սպասարկում է թագավորին, տանիք, դիպակ, ուշաթափվել, եբենոսի փայտից պատրաստված, յուղային բույր, անուշահոտ խեժի տեսակ

3. Ստեղծագործության վերաբերյալ գրի՛ր քո մտորումները։

Հեղնիակը ուզում էր ցույց տալ թե երբեմն ինչքան մեծ կարող է լինել սերը մեկի նկատմամբ: Նա ասում էր, որ սերը կարող է լինել անժամկետ: Բայց ստեղծագործությունը տեղիք է տալիս մտածելու, թե արդյոք, երբ մեկը մահանում է նրա հանդեպ սերը քո հիշողություններն և միասին ապրած պահերն են, քանի որ հնարավոր է, եթե այդ մարդը ողջ լիներ դու մի ընթացք սկսեիր չսիրել նրան:

Հողային ծածկույթը և բուսականնությունը։ Կենդանական աշխարը։

Ինչո՞վ է պայմանավորված ՀՀ տարածքի հաղային տիպերի բազմազանությունը։

Կլիման, պարաները ռելիեֆ, ջրեր, մարդու գործունեություն և այլն:

Նշե’լ Հանրապետությունում ամենատարածված հողային տիպերը։

Լեռնային սևահողերը ամենատարածվածն են: Մեր գյուղատնտեսության/տնտեսության համար դրանք ունեն շատ մեծ նշանակություն:

Ի՞նչ գործոններով է պայմանավորված ՀՀ բուսական և կենդանական աշխարհի բազմազանությունը։

Աշխարհագրական դիրքից և տարածքի բնապատմական զարգացման առանձնահատկություններից

Թվարկե’ք ՀՀ բուսականության վերընթաց գոտիները։

անապատային և կիանապատային գոտիներ

լեռնային չորասեր գոտի

Տափաստանյան գոտի

անտառային գոտի

մերձալպյան և ալպյան գոտի

Քրոմոսոմներ, գեներ, կարիոտիպ

Կարիոտիպը նշանակում է…

ա) Գեների հաջորդականության ամբողջականությունը
բ) Օրգանիզմի բոլոր սպիտակուցների համախումբը
գ) Օրգանիզմի քրոմոսոմների ամբողջական հավաքածուն՝ քանակը, չափը և ձևը
դ) ԴՆԹ-ի կրկնօրինակման գործընթացը

Մարդու սոմատիկ բջիջներում քանի՞ քրոմոսոմ կա։

ա) 22
բ) 23
գ) 44
դ) 46

Մարդու սեռաբջիջներում (գամետներում) քանի՞ քրոմոսոմ կա։

ա) 23
բ) 46
գ) 44
դ) 22

Քրոմոսոմների մեծամասնությունը ի՞նչ ձև ունեն մետաֆազում։

ա) Օղակաձև
բ) S-աձև
գ) X-աձև (երկքրոմատիդ)
դ) Գնդաձև

Քանի՞ զույգ ավտոսոմ և քանի՞ զույգ սեռական քրոմոսոմ ունի մարդը։

ա) 23 ավտոսոմ, 1 սեռական
բ) 22 ավտոսոմ, 1 սեռական
գ) 22 սեռական, 1 ավտոսոմ
դ) 23 սեռական, 2 ավտոսոմ

Բայեր

Դո՛ւրս գրիր բայեր և որոշիր, թե որ խոնարհման են։

Ցատկում էի, երբ լսեցի դպրոցի զանգի ձայնը, և հիշեցի, որ դա ամենից առաջ տխրեցրեց ինձ, քանի որ գիտեի, որ ուշացել եմ: Սակայն մի ակնթարթ անց այլևս չմտահոգվեցի ուշանալուս համար, որպես արդարացում ունենալով թե՛ հասուն տանձերը, և թե՛ ցատկելու հայտնագործությունը:

Տրված բայերը դարձրու պատճառական.

Սովորել- սովորեցնել

քնել- քնեցնել

պայծառանալ- պայծառացնել

զգալ- զգացնել

զբաղվել- զբաղեցնել

դադարել- դադարեցնել

փայլել- փայլեցնել

նրբանալ- նրբացնել

ծաղկել- ծաղկեցնել

Կետադրե՛ք ։

Միշտ էլ հետաքրքրվել եմ բնության բոլոր արարածներով և դրանցից որն էլ պատահել է, փորձել եմ մանրազնին ուսումնասիրել: Մի օր՝ տարիներ առաջ, ճահճային թռչունների որսի ժամանակ, մի կրիա գտա և բերեցի տուն: Տանը՝ պատշգամբի մի անկյունում, նրա համար ստեղծեցի մի հարմար անկյուն՝ բերելով խոտեր, ճյուղեր ու հարդ: Ինքնամփոփ ու զգույշ են կրիաները, բայց երբ համոզվում են որ իրենց որևիցե վտանգ չի սպառնում, պատյանից դուրս են հանում գլուխն ու ոտքերը և քայլում՝ դանդաղ ու անճոռնի շարժումներ անելով: Փոքր-ինչ ընտելանալուց հետո նույնիսկ կեր են վերցնում ձեռքիցդ: Սակավապետ ու քչակեր կենդանիներ են դրանք, շաբաթներով կարող են ոչինչ չուտել, բայց շատ հեշտ են դիմանում, որովհետև շարժումներ քիչ են անում և էներգիա քիչ է ծախսվում: Ժողովրդական մի հինավուրց ավանդություն կրիայի դանդաղաշարժությունը բացատրում է նրանով, որ ուր էլ լինի կրիան իր տան մեջ է ուստի չի շտապում:

Advertisement

Առաջադրանքներ կրկնության համար

1)Հաշվել արտահայտության արժեքը․

11/7

29/39

1/20

1/9

2)Հաշվել արտահայտության արժեքը․

ա)|5a + 2| — |a — 2|=20, եթե a = 4

բ)|3a — 6| — |2a — 1|=-7, եթե a = -2

գ)|2a — 5| — |5a — 3|=-16, եթե a = -6

դ)|4a + 2| — |a|=4, եթե a = -2

3)Հաշվել արտահայտության արժեքը․

8

25

5

25

4)Լուծել խնդիրները․

1)8 տրակտոր 10 օրում վարում են 320 հա տարածք։

ա)3 տրակտորները 5 օրում քանի՞ հա տարածք կվարեն։

60

բ)8 տրակտորները քանի՞ օրում կվարեն 160 հա տարածք։

5

2)4 տրակտոր 7 օրում վարում են 280 հա տարածք։

ա)3 տրակտորները 4 օրում քանի՞ հա տարածք կվարեն։

120

բ)5 տրակտորները քանի՞ օրում կվարեն 300 հա տարածք։

6

3)5 տրակտոր 7 օրում վարում են 210 հա տարածք։

ա)2 տրակտորները 3 օրում քանի՞ հա տարածք կվարեն։

36

բ)4 տրակտորները քանի՞ օրում կվարեն 120 հա տարածք։

5

What are the advantages of studying at Mkhitar Sebastatsi EduComplex?

Studying at Mkhitar Sebastatsi EduComplex has many advantages. In our school, lessons are conducted using computers, which is a great benefit in today’s world. From an early age, students start to master digital tools and skills. For example, we actively use blogs, which play a big role in the daily life of our learners.

First, it’s important to explain why this is necessary. The world is developing very quickly, and technology has become an inseparable part of almost every field of life. That’s why we, the Sebastatsi students, are taught to use blogs from an early age as both an educational and creative platform. I have been studying at Mkhitar Sebastatsi EduComplex since kindergarten, and I have had my own blog since the third grade, where I publish posts almost every day. The blog is not only a part of our learning process but also a way of self-expression. The design, style, and content of each learner’s blog often reflect their personality, interests, and creativity.

Our learning process also includes a unique subject called “Choice.” During these classes, each student decides what kind of activity or direction they want to learn. The “Choice” program is similar to clubs, but it’s more developed and takes place four hours a week. There are many options to choose from, such as sports, languages, computer technologies, arts, and more. This gives every learner the freedom to explore and develop their own interests.

Physical education is also an important part of our school. Students can choose which sport they want to practice. The EduComplex offers different sports such as basketball, football, shooting, gymnastics, table tennis, and others. Each sport has its own space and proper facilities.

Projects also play a key role in our educational process. They can be academic, creative, or travel-based. Starting from the seventh grade, every student must have an individual project and work on it regularly. For example, my individual project is translation. I choose fables from different nations and translate them from English into Armenian, aiming to improve my language skills and enrich Armenian literature with more fables.

Our three-day travel projects are also very interesting. They give us the chance not only to explore our homeland but also to learn new things through readings, games, and creative activities. These trips are both educational and spiritually enriching experiences.

In conclusion, studying at Mkhitar Sebastatsi EduComplex gives students many opportunities to develop, make independent decisions, and think creatively. Studying here means being free, active, and in harmony with the modern world. I am proud to study at this EduComplex.