ԳՈՐԾՆԱԿԱՆ ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ
Օգտվելով համացանցից՝ դասընկերոջդ հետ տեղեկություննե՛ր հավաքիր «ՕՏՏՈ ԲԻՍՄԱՐԿԻ» և «ՋՈՒԶԵՊՊԵ ԳԱՐԻԲԱԼԴԻԻ» մասին։ Ստեղծե՛ք սահիկաշար կամ պաստառ՝ օրինակներով ցույց տալով, թե ի՞նչ կարևոր դեր ու նշանակություն ունեին իրենք համաշխարհային պատմության մեջ։ Ձեր գտած տեղեկությունները և դրանց հիման վրա արված եզրակացությունները դասարանին ներկայացրե՛ք նաև բանավոր:

Օտտո ֆոն Բիսմարկ առաջին կանցլերը (։ Գերմանիայի նշանավոր պետական գործիչ և դիվանագետ, երկրի միավորման գլխավոր դերակատարը։ Համոզված էր, որ Գերմանիայի միավորումը պետք է կատարվի ամենաուժեղ գերմանական պետության՝ շուրջ։ Բիսմարկը սկուզբունքային էր և համառ իր նպատակների մեջ։ Նա միասնական գերմանական պետությունը վեր էր դասում ամեն ինչից։ Պաշտոնաթող լինելուց հետո ստացավ տիտղոս ուգեներալ-գնդապետի աստիճան՝ կոչումով։

Պրուսիայում պահպանողականների շրջանում Բիսմարկն արժանացավ շահերի ներկայացուցչի համբավ, եղել է դիվանագետհետադիմության ժամանակ։  թվականին նշանակվել է Պրուսիայի ղեկավարության ներկայացուցիչ-նախարար։ Սահմանադրական ճգնաժամի ընթացքում հանդես է եկել ազատախոհների դեմ՝ ի պաշտպանս միապետության։ Լինելով արտաքին գործերի նախարար՝ Պրուսիան դարձրեց  գերակայող ուժ  թվականի  պատերազմից հետո։  հանդես է եկել կրտսեր նախագծով գերմանական հարցի լուծման մեջ ու մասնակցել է  ձևավորմանը։

Լինելով ռայխկանցլեր ու պրուսիական նախարար-նախագահ՝ նա մեծ ազդեցություն ուներ ստեղծված  քաղաքականության վրա՝ ընդհուպ մինչև իր պաշտոնաթող լինելը թվականին։ Արտաքին քաղաքականության մեջ Բիսմարկը պահպանում էր ուժերի հավասարակշռության սկզբունքը։

Ներքին քաղաքականության մեջ նրա գահակալման ժամանակ  թվականից կարելի է առանձնացնել երկու շրջան։ Սկզբում նա դաշինք կնքեց չափավոր հետ։ Այս ժամանակահատվածում տեղի ունեցան բազմաթիվ ներքին բարեփոխումներ, օրինակ՝ քաղաքացիական ամուսնության գաղափարի ներմուծումը, որը Բիսմարկն օգտագործել է ազդեցությունը թուլացնելու համար։ 1970-ականների վերջից Բիսմարկն առանձնանում է լիբերալներից։ Այս ժամանակամիջոցում նա ձեռնամուխ է լինում պրոտեկցիոնիզմի քաղաքականությանն ու տնտեսության մեջ իշխանության միջամտությանը։ 1820-ական թվականներին մտցվել է հակասոցիալիստական օրենք։ Այդ ժամանակվա կայսր ի հետ հակամարտությունը բերեց Բիսմարկի պաշտոնաթող լինելուն։

Հետագա տարիներին Բիսմարկը խաղացել է քաղաքական մեծ դեր՝ քննադատելով իր հետևորդներին։ Իր հուշերի շնորհիվ Բիսմարկին հաջողվում էր երկար ժամանակ ազդել հասարակության աչքերում իր սեփական կերպարի ձևավորման վրա։

 կեսին գերմանական պատմական գրականության մեջ գերակայում էր Բիսմարկի՝ որպես գերմանական դքսությունների մի ազգային պետության միավորման համար պատասխանատու քաղաքական գործչի, դերի դրական գնահատականը, ինչը մասամբ բավարարում էր ազգային հետաքրքրություններին։ Նրա մահից հետո իր պատվին կանգնեցվում էին բազմաթիվ արձաններ՝ որպես հզոր անձնական իշխանության խորհրդանիշ։ Նա ստեղծել էր նոր ազգ ու մարմնավորել էր սոցիալական ապահովման նորարարական համակարգերը։ Բիսմարկը, լինելով կայսրին նվիրված, ամրացրել է պետությունը ուժեղ, լավ պատրաստված բյուրոկրատիայով։  հետո սկսեցին ավելի բարձր հնչել քննադատական ձայներ, որոնք Բիսմարկին մեղադրում էին մասնավորապես Գերմանիայում ճնշման մեջ։ Ավելի շատ ուշադրություն էր հատկացվում նրա քաղաքականության վրա, իսկ գործունեությունը ուսումնասիրվում էր ընթացիկ կոնտեքստում։

Ջուզեպպե Գարիբալդին (իտալերեն՝ Giuseppe Garibaldi, 1807 թ. հուլիսի 4 – 1882 թ. հունիսի 2) իտալացի նշանավոր զինվորական, ազգային հերոս և քաղաքական գործիչ էր, ով մեծ դեր խաղաց Իտալիայի միավորման մեջ 19-րդ դարում։

Նա հայտնի է իր պայքարով իտալական տարբեր թագավորությունների և պետությունների միավորման համար՝ միավորելով դրանք մեկ միասնական պետության՝ Իտալիայի Թագավորության ներքո։

Կարճ փաստեր նրա մասին՝

• Նա միավորվող Իտալիայի երեք գլխավոր առաջնորդներից մեկն էր՝ Վիկտոր Էմանուել II-ի և Կավուրի հետ միասին։
• Գլխավորել է կամավորական զինված ուժեր, որոնք հայտնի էին որպես «Կարմիր շապիկավորներ»։
• Իր համարձակ գործողություններով հատկապես հայտնի դարձավ «Հազարների արշավով» (Expedition of the Thousand, 1860), որի ընթացքում գրավեց Սիցիլիան ու Նեապոլը։
• Նա սատարում էր ազատության, դեմոկրատիայի և ժողովրդի ինքնիշխանության գաղափարներին։

Գարիբալդին համարվում է ոչ միայն ազգային, այլև համաշխարհային հեղափոխական կերպար։ Նրա անունով կոչված են բազմաթիվ փողոցներ, հուշարձաններ ու հրապարակներ Իտալիայում և աշխարհի տարբեր վայրերում։

Նեղվում եմ

Նեղվում եմ, խփում են կրծքիս, 
Ես գոհ եմ, իրենք են դժգոհ, 
Ներում եմ, նստում են գլխիս, 
Ես գոհ եմ, իրենք են դժգոհ։
     
Առնում են ու ետ չեն տալիս, 
Ես գոհ եմ, իրենք են դժգոհ։
Մեռնում եմ, երբ ուշ են գալիս, 
Ես զոհ եմ, իրենք են դժգոհ։

1. Մի քանի նախադասությամբ ներկայացրո՛ւ ստեղծագործության ասելիքը։ 

Այս ստեղծագործությունն արտահայտում է մի մարդու ներաշխարհ, ով անընդհատ զոհաբերում է իրեն, հանդուրժում է others-ի անարդար վերաբերմունքը, սակայն մնում է գոհ ու հանդարտ։ Նա ներում է, տալիս է, սպասում է, բայց փոխարենը ստանում է դժգոհություն։ Ասելիքը խորապես սոցիալական և հոգեբանական է՝ այն խոսում է այն մարդկանց մասին, ովքեր ապրում են ուրիշների բեռի ներքո՝ չարժևորվելով։

2. Ի՞նչն է նեղություն պատճառում հեղինակին։ 

Հեղինակին նեղություն է պատճառում այն, որ ինքը միշտ բարությամբ է վերաբերում մարդկանց՝ ներում է, տալիս է, զոհվում է, բայց փոխարենը նրանք դժգոհ են, անարդար են վարվում նրա նկատմամբ։ Նեղություն է պատճառում այդ անշնորհակալ վերաբերմունքը և անհավասար փոխհարաբերությունները։

3. Ի՞նչը կարող է քեզ նեղացնել, անհանգստացնել։

Հեղինակին նեղություն է պատճառում այն, որ ինքը միշտ բարությամբ է վերաբերում մարդկանց՝ ներում է, տալիս է, զոհվում է, բայց փոխարենը նրանք դժգոհ են, անարդար են վարվում նրա նկատմամբ։ Նեղություն է պատճառում այդ անշնորհակալ վերաբերմունքը և անհավասար փոխհարաբերությունները։

Կետադրի՛ր նախադասությունները։

Երևաց մի ձի՝ սև աչքերով, բարակ ոտքերով։

Ոտքերին կոշիկներ էին ՝սև և կարմիր, որ մատուցած մեծ ծառայության նշան էին։

Հավաքված բազմությունից երեք հեծյալնե՝ր շքեղ զգեստներով, նրբագեղ նժույգներով, մոտեցան և խոնարհվեցին։

Մողեսները՝ արագաշարժ, փորի մաշկը դեղին, տաքանում էին քարերի վրա։

Արտակի աչքի առաջ պատկերվում էին բանվորների վտիտ դեմքերը՝ մրոտ ու նավթոտ մռայլ ու անտարբեր։

Չէի կարողանում մոռանալ օրիորդի՝ ամոթից շիկնած դեմքը։

Առավոտյան վաղ վեր էր կենում, մաքրում էր իր անշուք խցի՝ քարերով սալարկված հատակը։

Գյուղացիները գտնում են Գևորգի՝ թշնամիների կողմից խոշտանգված մարմինը։

Շահյանին զարմացրեց Եվայի՝ հասարակ չթից կարված, ոչ պարահանդեսային հագուստը։

Սիրելի զորավարի՝ Գևորգ Մարզպետունու անունը, հայտնի էր ամենքին։

Վտակի ափին՝ ուռենու տակ, նստել էր Անուշը։

Սմբատը՝ որպես անտառոտ երկրի զավակ, շատ լավ գիտեր, որ արջը շշմում է հանկարծակի ձայնից։

Ծառերի տակ՝ կանաչների վրա, թափված էին մետաքսազգեստ փշատները։

Մենք՝ փրկվածներս, երկու կյանքով պետք է ապրենք։

Մի ժամանակ կար մի աշխույժ ավանակ։ Մի պայծառ առավոտ նա տեսավ կապիկի, որը խաղում էր մոտակա շենքի տանիքին։ Նա ցատկում էր, շուռումուռ էր գալիս և բոլորին իր շրջապատում զվարճացնում էր՝ ստիպելով նրանց զարմանքով ծափ տալ։ Ավանակը նայեց այդ զվարճանքին և ինքն իրեն մտածեց. ,,Ի՞նչու ես էլ չփորձեմ,,։

Դրանից հետո ամեն օր ավանակը բարձրանում էր այդ նույն տանիքին։ Ժամանակի ընթացքում նա սկսեց պտտվել իր շուրջը՝ կապիկին նմանվելով։ Բայց ի տարբերություն ճարպիկ կապիկի՝ ավանակը ծանր և անտաղանդ էր։ Երբ նա ցնծում էր, տանիքի թիթեղները սկսեցին ճեղքվել և կոտրվել նրա քաշի տակ։

Աղմկոտ ձայնը լսելով՝ կառույցի սեփականատերը շտապեց դուրս՝ տեսնելու, թե ինչ է կատարվում։ Ի դժբախտություն, նա իր տանիքին գտավ ավանակին՝ անտաղանդ աղմկելուց և վնաս պատճառելուց։ Ժամանակ չկորցնելով՝ նա շտապեց վերև՝ դեպի տանիք։

Տեսնելով ավանակին՝ սեփականատերը արագ վերցրեց հաստ փայտե գավազանը։ Նա հրեց ավանակին և գցեց տանիքից ներքև՝ միևնույն ժամանակ նրան լավ շունչ տալով։ Ավանակը ցնցված էր և ցավում էր, բայց ավելի շատ շփոթված էր։

,,Բայց ես տեսա, որ կապիկը նույն բանն է անում,, — ասաց ավանակը, — ,,Եվ բոլորը, ներառյալ քեզ, զվարճացան և կարծես հաճույք ստացան դրանից։ Ի՞նչ տարբերություն կա, երբ ես եմ դա անում,,։

Այսպիսով, ավանակը հասկացավ, որ ոչ բոլոր գործողություններն են հարմար բոլորի համար, և այն ինչ լավ է ստացվում մեկի մոտ, կարող է լավ չստացվել մյուսի մոտ։

Թարգմանությունը կատարվեց

Փնտրում ես դու ինչ-որ հանցանք,
Հեգնում ես ինձ ու չես ներում,
Բայց կա ինչ-որ մի կարեկցանք
Քո հեգնական ժպիտներում:

Հեգնում ես ինձ ու նախատում,
Բորբոքում ես կռիվ ու վեճ,
Բայց կա ինչ-որ մի քաղցրություն
Քո դառնագին խոսքերի մեջ:

Ա՜խ, հոնքերդ ես հաճախ կիտում,
Նայում ես ինձ այնպես մռայլ,
Բայց կա ինչ-որ քնքշություն
Քո անողոք դեմքի վրա:

Հաճախ այնպես խայթում ես դու,
Սրտիս այնպես վիշտ ես բերում,
Բայց կա ինչ-որ մտերմություն
Քո այդ օտար հայացքներում:

Մերթ փարվում ես ինձ հովի պես,
Մերթ հողմի պես ինձ չարչարում,
Ա՜խ, երբ այդպես շոյել գիտես,
Էլ ինչո՞ւ ես ցավ պատճառում:

1. Մգեցված բառերը բացատրի՛ր։ 

Հանցանք – օրենքի կամ բարոյական նորմերի խախտում, արարք, որը համարվում է դատապարտելի։

Հեգնում – ծաղրել, ծաղրական ձևով խոսել կամ վերաբերվել ինչ-որ մեկին։

Նախատում – կշտամբել, մեղադրել, նկատողություն անել։

Բորբոքում – այստեղ նշանակում է վիճաբանություն կամ վեճ սրացնել, դրդել կոնֆլիկտի։

Քաղցրություն – բարություն, մեղմություն, սիրալիրություն։

Դառնագին – ցավալի, տխուր, դաժան։

Քնքշություն – նրբություն, սիրալիրություն, հոգատար վերաբերմունք։

Անողոք – դաժան, անգութ, առանց գթասրտության։

Խայթում – այստեղ՝ վիրավորել, սուր խոսք ասել։

Մտերմություն – սերտ, ջերմ հարաբերություն, հոգևոր կապ։

Օտար – անծանոթ, հեռու, չմտերիմ։

Փարվում – մոտենալ սիրալիրությամբ, գուրգուրանքով շոյել։

Չարչարում – տանջել, ցավ պատճառել, հոգեպես կամ ֆիզիկապես տառապանք պատճառել։

Շոյել – մեղմորեն, սիրով դիպչել, սիրալիրությամբ վերաբերվել։

Ցավ – տհաճ զգացում, տառապանք, հոգեկան կամ ֆիզիկական տհաճ վիճակ։

2. Ներկայացրո՛ւ տրամադրության, զգացումների փոփոխությունները։ 

Սկզբում՝ վիրավորվածություն և ցավ
Բանաստեղծի խոսքը սկսվում է մեղադրանքով. դիմացինը փնտրում է նրա «հանցանքը», «հեգնում» է, «չի ներում»։ Այս ամենը արտահայտում է վիրավորվածություն, թախիծ, և որոշ չափով՝ անարդարության զգացում։

Այնուհետև՝ անսպասելի մեղմություն
Չնայած այդ սառնությանը՝ բանաստեղծը նկատում է դիմացինի «հեգնական ժպիտներում» մի «կարեկցանք», ինչը հակասական, բայց մեղմացնող երանգ է հաղորդում։

Հաջորդում է՝ զայրույթ ու վիշտ, որին միանում է քաղցրություն
Նա խոսում է «նախատումի», «կռվի ու վեճի» մասին՝ վերականգնելով լարված տրամադրությունը, բայց այս անգամ էլ՝ նկատում է «քաղցրություն» խոսքերի մեջ։ Այս հակադրությունն ընդգծում է զգացմունքների խառնաշփոթը։

Խիստ արտահայտությունների հակակշիռը՝ քնքշությամբ
Չնայած դեմքը «անողոք» է, հոնքերը՝ «կիտած», հայացքը՝ «օտար», դրանց մեջ բանաստեղծը գտնում է «քնքշություն» և «մտերմություն»։ Սա բացահայտում է բանաստեղծի ներքին հակասությունները՝ մեկ կողմում վիրավորանք, մյուսում՝ սեր ու կապվածություն։

Եզրափակիչ հատվածում՝ հարցադրումով արտահայտված ցավ ու կարոտ
Վերջում՝ «փարվում ես ինձ հովի պես», բայց միաժամանակ «հողմի պես չարչարում», և նա ցավով հարց է հնչեցնում՝ եթե կարող ես շոյել այդպես քնքուշ, «էլ ինչո՞ւ ես ցավ պատճառում»։ Այստեղ զգացմունքները հասնում են իրենց գագաթնակետին՝ սիրո, ցավի, սպասման և թախիծի միահյուսմամբ։

Նեղվում եմ

Նեղվում եմ, խփում են կրծքիս, 
Ես գոհ եմ, իրենք են դժգոհ, 
Ներում եմ, նստում են գլխիս, 
Ես գոհ եմ, իրենք են դժգոհ։
     
Առնում են ու ետ չեն տալիս, 
Ես գոհ եմ, իրենք են դժգոհ։
Մեռնում եմ, երբ ուշ են գալիս, 
Ես զոհ եմ, իրենք են դժգոհ։

1. Մի քանի նախադասությամբ ներկայացրո՛ւ ստեղծագործության ասելիքը։ 

Ստեղծագործությունը բացահայտում է անհատի ներաշխարհը՝ իր լռակյաց տառապանքով ու համբերատարությամբ։ Բանաստեղծը ցույց է տալիս, թե ինչպես է մարդը դիմանում անարդարություններին, ներողամտություն է ցուցաբերում, բայց փոխարենը ոչ միայն երախտագիտություն չի ստանում, այլև դժգոհություն։ Ասելիքն այն է, որ երբեմն նույնիսկ ամենաազնիվ և համբերատար մարդիկ չեն գնահատվում ու մնում են չհասկացված։

2. Ի՞նչն է նեղություն պատճառում հեղինակին։ 

Հեղինակին նեղություն է պատճառում մարդկանց անշնորհակալ և անարդար վերաբերմունքը։ Նա դիմանում է հարվածների, ներում է, զոհվում է, բայց միշտ արժանանում է դժգոհության։ Նեղությունը գալիս է այն զգացումից, որ իր բարի վերաբերմունքը և ինքնազոհաբերությունը չեն գնահատվում։

3. Ի՞նչը կարող է քեզ նեղացնել, անհանգստացնել։

Ինձ կարող է նեղացնել, երբ մարդիկ անկեղծությունը չեն գնահատում կամ երբ անարդար վերաբերմունք են ցուցաբերում՝ առանց փորձելու հասկանալ մյուսին։ Նաև կարող է անհանգստացնել, երբ մենակությունն է չափից շատ լինում կամ երբ տեսնում եմ, որ լավ մարդիկ արժանի վերաբերմունքի չեն արժանանում։ Իսկ քեզ՞ ինչը կարող է նեղացնել։

Եթե մինչև անգամ

Լսած լինես, թե ես այս աշխարհում չկամ,

Միևնույն է, կգամ, ինչ էլ լինի, կգամ,

Ուր էլ լինեմ, կգամ:

Եթե մինչև անգամ ես կուրացած լինեմ,

Եթե մինչև անգամ լույսդ մարած լինի,

Վերջին հույսդ քամին առած-տարած լինի,

Առանց լույսի կգամ, ես այս անգամ կգամ

Մենության մեջ լացող երգիդ վրա:

Եթե մինչև անգամ

Քո հավատի հանդեպ դու մեղք արած լինես

Եվ համարած լինես, որ աշխարհում չկամ,

Եթե մինչև անգամ հողս մաղած լինես,

Եթե մինչև անգամ մտքով թաղած լինես,

Եթե մինչև անգամ ինձ վտարած լինես,

Վերհուշերիդ վերջին խոնավ քարանձավից,

Միևնույն է, կգամ, ինչ էլ լինի, կգամ,

Եվ կճչաս հանկարծ տարօրինակ ցավից…

Կգամ, գլուխ-գլխի ու ձեռք-ձեռքի կտանք,

Լաց կլինենք մեռած մեղքիդ վրա:

Եթե մինչև անգամ հազար սարի ետև

Հազար կապով կապված, խաչով խաչված լինեմ,

Տքնած-տանջված լինեմ, միևնույն է, կգամ,

Ինչ էլ լինի, կգամ, չկանչես էլ, կգամ,

Եվ կբերեմ ես քեզ ուրախություն մի մեծ

Անակնկալ դարձիս իրողությամբ—

Քո տան ու քո հոգու տարողությամբ,

Երազներիդ, կյանքիդ տևողությամբ:

Կգամ և կդառնամ գտած բախտի ժպիտ

Եվ հավատի ժպիտ` տառապանքից մաշված,

Արտասուքից խաշված դեմքիդ վրա:

Եթե մինչև անգամ մեջքս ծալված լինի,

Եթե մինչև անգամ ոտքս վառված լինի,

Եվ ճակատիս հազար հողմի հարված լինի,

Միևնույն է, կգամ, ուր էլ լինեմ, կգամ

Գետնի տակից կգամ,

Մի հեռավոր, անհայտ մոլորակից կգամ,

Կգամ ու թափ կտամ

Հարդագողի փոշին շեմքիդ վրա:

1. Ի՞նչ է ուզում ասել հեղինակը։

Հեղինակը ուզում էր փոխանցել ինչ-որ մեկին (հավանաբար իր սիրելիին), որ ինչ էլ լինի իր հետ, ուր էլ լինի նա, երբեք չի լքի նրան։ Այս բանաստեղծությունը փոխանցում է սեր և նվիրվածություն։

2. Առանձնացրո՛ւ անհասկանալի բառերը և բացատրի՛ր։

Հարդագող-այս դեպքում հարդագողի ճանապարհ ինը նշանակում է աստղերի կուտակում, որը երկնակամարում երևում է գոտու լուսավոր գոտու ձևով այլ կերպ ասած` ծիրկաթին

3. Առանձնացրո՛ւ քեզ դուր եկած տողերը։

Տքնած-տանջված լինեմ, միևնույն է, կգամ,

Ինչ էլ լինի, կգամ, չկանչես էլ, կգամ,

Եվ կբերեմ ես քեզ ուրախություն մի մեծ

Անակնկալ դարձիս իրողությամբ—

Քո տան ու քո հոգու տարողությամբ,

Երազներիդ, կյանքիդ տևողությամբ:

Եթե մինչև անգամ մեջքս ծալված լինի,

Եթե մինչև անգամ ոտքս վառված լինի,

Եվ ճակատիս հազար հողմի հարված լինի,

Միևնույն է, կգամ, ուր էլ լինեմ, կգամ:

1․Ի՞նչ նշանակություն ունեն վիտամինները

Վիտամինները ունեն մեծ նշանակություն մեր օրգանիզմի նյութափոխանակության համար: Վիտամինների պակասը կարող է հանգեցել տարբեր թերվիտամինոզների:

2․Ո՞ր սննդամթերքն է ավելի շատ պարունակում վիտամին A, B, C, D

A-Կարագ, ձկան յուղ, գազար, ծիրան և այլն

B-հաց, ձավարեղեն, կաթ, ձու և այլն

C-մասուր, կանաչ սոխ, ցիտրուսներ, կամաբ, սխտոր և այլն

D-ձկների լյարդի ճարպ, ոչ մեծ քանակությամբ դեղնուցում, կարագում և ձկան յուղում: Նաև այն փոխանցվում է մեր օրգանիզմ արևի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների օգնությամբ:

3․ինչպիսի՞ն պետք է լինի սննդի ընդունման ռեժիմն օրվա ընթացքում։

Մարդ պետք է ընդունի այնքան սնունդ որքան սպառում է, որպեսզի էներգիան չպակասի: Ֆիզիկական աշխատանքով չզբաղվող մարդիկ պիտի սնվեն սպիտակուց-109գ, ճարպեր-106գ, ածխաջրեր-433գ: Չափավոր դիզիկական աշխատանքով բաղվող մարդը պետք է ուտի 122գ սպիտակուցով, իսկ ճարպերի և ածխաջրերի թիվը նույնն է: Մեծ ֆիզիկական աշխատանքով զբաղվող մարդը պետք է սնվի մեծ քանակությամբ սպիտակուցներով և ածխաջրերով:

Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր հատկացուցիչներով:

Պահակի աչքն ամբողջ օրը ճանապարհին էր:
Միշտ հիշում է տատիկի խոսքը:
Վտակի ջուրը բարձրացել էր ձնհալից:
Ծառի արմատները շատ խորն էին թափանցել:
Քաղաքի փողոցները լայն էին և ուղիղ:

2. Ընդգծված բառերին ավելացրո՛ւ հատկացուցիչ լրացումներ, որոնք ցույց տան, թե դրանք (հատկացյալները) ո՛ւմ, կամ ինչի՛ն են պատկանում կամ վերաբերում:

Ծովի ձկները արևի լույսի պատճառով շատ խորն էին իջել:
Սիրով կարդում էր Տրյանի բանաստեղծությունները:
Գրնան երեկոն շատ խաղաղ էր:
Տնտեսական խանութն արդեն երկար ժամանակ փակ էր:
Թագավորի հրամանները շատ արագ էին կատարվում:

3. Նախադասություններն ընդարձակի´ր` ընդգծված հատկացուցիչի և հատկացյալի միջև ավելացնելով փակագծում տրված բառակապակցությունը: Կետադրությանն ուշադարությո´ւն դարձրու:

Օրինակ`

Արեգակի խավարումը  սարսափ առաջացրեց մարդկանց մեջ: (ընդամենը մի քանի րոպե տևող) – Արեգակի` ընդամենը մի քանի րոպե տևող խավարումը սարսափ առաջացրեց մարդկանց մեջ:

Նոբելի՝ պայթուցիկ նյութեր արտադրողգործարանները ցրված էին Եվրոպայով մեկ: (պայթուցիկ նյութեր արտադրող)
Նոբելի՝ մարդության խաղաղասիրությունն ու զարգացումը խթանող կտակը կարծես թե հակասում էր նրա ապրած կյանքին: (մարդության խաղաղասիրությունն ու զարգացումը խթանող)
Վիկտոր Համբարձումյանը դարձավ աստղաֆիզիկայի՝ իր իսկ նախաձեռնմամբ ստեղծված ամբիոնի առաջին վարիչը: (իր իսկ նախաձեռնությամբ ստեղծված)
Նա նկատեց, որ փայտանյութի՝ թղթի ու արհեստական մետաքսի վերածվողբաղադրությունը ինչ-որ բանով խաղողի շաքարն է հիշեցնում (թղթի ու արհեստական մետաքսի վերածվող):
Քիմիկոսներն էին ելք փնտրում այդ երկրների՝ գյուղատնտեսական մթերքներ կարիք ունեցողբնակչությանն օգնելու: (գյուղատնտեսական մթերքների կարիք ունեցող)

Кем была Персефона?

Как Аид похитил Персефону?

Как страдала Деметра?

Что происходило когда Деметра страдала?

Почему остальные боги умоляли остаться её?

Какое решение принял Зевс после возвращения Персефоны?

Что случилось после воссоединения Деметры с дочерью?

Как миф объясняет смену времён года?