2. ՋԵՐՄԱՀԱՂՈՐԴՄԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ
Տարբերակ 1

I. Ջերմահաղորդման ո՞ր ձևի վրա է հիմնված բնակարանների ջրային
ջեռուցման համակարգի աշխատանքը . Այն հիմնված է կոնվեկցիայի վրա:
Պատ.՝2

II. (1) Երկփեղկ պատուհանները լավ են պաշտպանում ցրտից, որովհետև
փեղկերի միջև գտնվող օդը օժտված է վատ ջերմահաղորդականությամբ։
Պատ.՝2

III. (2) Ո՞ր նյութերն ունեն ամենամեծ ջերմահաղորդականությունը
Արծաթ, թուջ
Պատ.՝3,4

IV. (2) ամենափոքր ջերմահաղորդականությունը
Թուղթ, ծղոտ
Պատ.՝1,2

V.(1) Ի՞նչ գույնով են ներկում ինքնաթիռների, Երկրի արհեստական
արբանյակների, օդապարիկների արտաքին մակերևույթները, որպեսզի խուսափեն նրանց գերտաքացումից.
Պատասխանն է բաց արծաթագույն, քանի որ մուգ գույները կլանում են ջերմությունը:
Պատ.՝1

Advertisement

null

VI.(1) Փայտի կտորին մեխված են երկու միատեսակ մետաղյա սպիտակ թիթեղներ։
Նրանցից մեկի ներքին մակերևույթը պատված է մրով, իսկ մյուսինը թողած է փայլուն։ Թիթեղների արտաքին մակերևույթներին մոմով կպցված են լուցկիներ։
Թիթեղների միջև տեղավորում են մետաղյա շիկացած գունդ (նկ. 5):
Լուցկիները միաժամանա՞կ կպոկվեն թիթեղներից.
Մրոտված մակերևույթով թիթեղից լուցկին ավելի շուտ կպոկվի, քանի որ մուգ գույները ջերմակլանիչ են:

Պատ.՝2

VII.(1) Կփոխվի՞ արդյոք մարմնի ջերմաստիճանը, եթե նա ճառագայթմամբ
ավելի շատ էներգիա է կլանում, քան արձակում . Այն կտաքանա:
Պատ.՝1

VIII.(2) Ի՞նչ ուղղութամբ կտեղափոխվի օղը ամառային տաք օրվա ընթացքում (նկ. 6).
ԱԲԳԴ հերթականությամբ:
Պատ.՝1

Տարբերակ 2

(1) Ջերմահաղորդման ո՞ր ձևով է տաքանում գազօջախին դրված կաթսայում գտնվող ջուրը.
Այն կատարվում է կոնվեկցիայով:
Պատ.՝2

1. (1) Որպեսզի պտղատու ծառերը չցրտահարվեն, ձմռանը նրանց բները
ծածկում են թեփով։ Թեփը օժտված է վատ ջերահաղորղականությամբ։
Պատ.՝2

III. (2) Ո՞ր նյութերն են օժտված լավ ջերմահաղորդականությամբ
Ալյումին և կապար
Պատ.՝3,4

1. (2) Ո՞ր նյութերն են վատ ջերմահաղորդականությամբ
Օդ և բուրդ
Պատ.՝1,2

V .(1) Թվարկվածներից որո՞ւմ մեջ է ջերմահաղորդումը կատարվում հիմնականում ջերմահաղորդականությամբ.
1.օդ 2. աղյուս 3. ջուր
Պատ.՝2

VI.(2) Փորձանոթներից մեկը պատված է մրով, մյուսը սպիտակեցված է կրով (նկ.7)։
Նրանց մեջ լցված է միատեսակ ջերմաստիճան ունեցող տաք ջուր։
Փորձանոթներից որի՞ ջուրը ավելի արագ կսառչի.
Մրոտված անոթում, քանի որ այն ավելի արագ կարձակի ջերմությունը:
Պատ.՝2

Advertisement

null

VII.(1) Կարելի՞ է կանխագուշակել, թե ի՞նչ ուղղությամբ կփչի քամին ծովափում,
Երբ սկսվեն աշնանային ցուրտ եղանակները.
Կարելի է, այն կփչի ցամաքից դեպի ծով:
Պատ.՝3

VIII.(2) Սենյակում օդը տաքանում է ջրային ջեռուցման մարտկոցի միջոցով (նկ.8)։
Սենյակում ի՞նչ ուղղությամբ է տեղաշարժվում օղը.
ԱԲԳԴ, քանի որ ջեռուցման մարտկոցը տաքությունը տանում է դեպի բ կողմ:
Պատ.՝1

Տարբերակ 3

(1) Ջերմահաղորդման ո՞ր տեսակի շնորհիվ ենք տաքանում խարույկի մոտ.
Ճառագայթման
Պատ.՝3

1. (1) Նույն ջերմաստիճանն ունեցող առարկաները շոշափելիս
մետաղական առարկաները ավելի սառն են թվում, քան մյուսները։
Դա բացատրվում է նրանով, որ մետաղները օժտված են լավ ջերմահաղորդականությամբ։
Պատ.՝1

III. (1) Ո՞ր նյութերն են օժտված լավ ջերմահաղորդականությամբ
Ալյուրը և երկաթը
Պատ.՝2,3

^.(2) Ո՞ր նյութերն են վատ ջերահաղորղականությամբ
Ջուրը
Պատ.՝1

V(1) Կարելի՞ է կանխագուշակել, թե ծովափում ամռան շոգ օրվա ընթացքում ի՞նչ ուղղությամբ կփչի քամին.
Կարելի է, ծովից դեպի ցամաք
Պատ.՝2

1. (1) Անօդ տարածության մեջ իրարից հեռացված մարմինների միջև ջերմահաղորդման ո՞ր տեսակն է հնարավոր.
Ճառագայթման
Պատ.՝3

VII. (1) Կփոխվի՞ արդյոք մարմնի ջերմաստիճանը, եթե նա ճառագայթմամբ ավելի շատ էներգիա է անջատում, քան կլանում .
Այն կսառչի:
Պատ.՝2

VIII.(1) Անոթում եղած ջուրը տաքանում է սպիրտայրոցի օգնությամբ (նկ.9)։
Ո՞ր ուղղությամբ նա կտեղափոխվի.
ԱԲԳԴ ուղղությամբ
Պատ.՝1

Տարբերակ 4

I (1) Ջերմահաղորդման ո՞ր տեսակի շնորհիվ են տաքանում մթնոլորտի ներքևի շերտերը.
Կոնվեկցիայի:
Պատ.՝2

II (1) Որպեսզի արդուկի բռնակը չտաքանա, այն պատրաստվում է պլաստմասսայից։
Պլաստմասսան օժտված է վատ ջերմահաղորդականությամբ։
Պատ.՝2

III. (2) Ո՞ր նյութերն են օժտված լավ ջերմահաղորդականությամբ
Պողպատը և պղինձ
Պատ.՝1 և 3

IV (2) Ո՞ր նյութերն են վատ ջերմահաղորդականությամբ
Խցանը և օդը
Պատ.՝2 և 4

V 2) Թվարկվածներից որո՞ւմ կոնվեկցիայի միջոցով կարող է իրականանալ ջերմահաղորդումը.
Ջրում, 2. ավազում, 3. օդում
Պատ.՝1 և 3

VI.(2) Ձյան վրա դրված են սպիտակ, սև և կանաչ մահուդի երեք կտորներ։
Որոշ ժամանակ անց նրանց տակի ձյունը հալվում է (նկ.10)։
Նկարի վրա ո՞ր համարով է նշված սպիտակ, սև և կանաչ մահուդը.
սպիտակը – 1, սևը – 2, կանաչը – 3
Ավելի բաց գույները ավելի քիչ են ջերմություն կլանում:
Պատ.՝1

Advertisement

null

VII.(1) Ո՞ր թեյնիկում ջուրը ավելի արագ կսառչի՝ մաքուր սպիտակում, թե մրոտվածում.
Մրոտվածում:
Պատ.՝2

VIII.(2) Ամառային շոգ օրվա ընթացքում մթնոլորտում օդը ո՞ր ուղղությամբ կտեղափոխվի (նկ. 11).
ԱԴԳԲ ուղղությամբ:

1)Արկղն ունի 3,5 դմ կողմով խորանարդի ձև: Որքա՞ն նրբատախտակ է անհրաժեշտ այդ արկղը պատրաստելու համար։

3.5*3.5=12.25

12.25*6=73.5

2)Ուղղանկյունանիստի ձև ունեցող սենյակի չափսերն են՝ երկարությունը 6 մ, լայնությունը 4 մ, բարձրությունը`3 մ: Գտեք սենյակի՝

ա) հատակի մակերեսը,

4*6=24

բ) պատերի մակերեսը

պատ 1=2*3*4=24

պատ 2=2*3*6=36

36+24=60

3)3 մ բարձրություն ունեցող սենյակի ուղղանկյունաձև հատակն ունի 5 մ և 4,5 մ չափսեր: Առնվազն քանի փաթեթ պաստառ է հարկավոր այդ սենյակի պատերը լրիվ պաստառապատելու համար, եթե յուրաքանչյուր փաթեթ ունի 9,5 մ² մակերես (դուռը և պատուհանը անտեսել):

2*3*5=30

2*3*4,5=27

27+30=57

57:9,5=6

4)20 մ երկարությամբ, 10 մ լայնությամբ և 2 մ բարձրությամբ ուղղանկյունանիստի ձև ունեցող ջրավազանի հատակը և պատերը անհրաժեշտ է սալիկապատել: Սալիկներից յուրաքանչյուրն ունի 2 դմ կողմով քառակուսու ձև: Քանի՞ այդպիսի սալիկ է հարկավոր։

2*200*20=8000

2*100*20=4000

100*200=20000

8000+4000+20000=32000

2*2=4

32000:4=8000

Մի ժամանակ, արևոտ ագարակում ապրում էր փոքրիկ կարմիր հավ: Նա շատ ակտիվ էր և միշտ զբաղված: Մի արևոտ առավոտ նա գետնից գտավ ցորենի հատիկներ: Նա մտածեց, որ լավ միտք կլինի դրանք ցանելը: Նա գնաց իր ընկերների մոտ, որոնք էին` կատուն, առնետը և սագը, և ասաց.

-Ո՞վ կօգնի ինձ ցանել այս սերմերը:

-Ոչ ես-ասաց կատուն:

-Ոչ ես-ասաց առնետը:

-Ոչ ես-ասաց սագը:

-Այդ դեպքում ես ինքս կանեմ-ասաց փոքրիկ կարմր հավը, և տնկեց սերմերը ինքնուրույն:

Օրերի ընթացքում ցորենը բարձրացավ և ոսկեգույն դարձավ:Հետո փոքրիկ կարմիր հավը նորից օգնության կարիք ուներ: Նա գնաց իր ընկերների մոտ և հարցրեց.

-Ո՞վ կօգնի ինձ կտրել ցորենը:

-Ոչ ես-ասաց կատուն, կեղտի մեջ խաղալով:

-Ոչ ես-ասաց առնետը, ստվերի տակ հանգստանալով:

-Ոչ ես-ասաց սագը, լճակում լողալով:

-Ուրեմն ես կանեմ-ասաց նա: Նա կտրեց ցորենը և թևերի օգնությամբ առանձնացրեց հատիկները:

Երբ ժամանակն էր ցորենը ալյուր դարձներլու, փոքրիկ կարմիր հավը նորից հարցրեց իր ընկերներին.

-Ո՞վ ինձկօգնի ցորենը ջրաղաց տանել:

-Ոչ ես-ասացին նրանք բոլորը:

Փոքրիկ կարմիր հավը ինքը տարավ ցորենը ջրաղաց: Նա այն ալյուրի վերածեց և ծանր պայուսակաը տարավ ետ տուն:

Հիմա հաց թխելու ժամանակն էր: Նա հարցրեց իր ընկերիներին.

-Ո՞վ կօգնի ինձ թխել հացը:

-Ոչ ես-պատասխանեցին նրանք բոլորը:

Այսպիսով նա ինքը թխեց հացը: Երբ տաք հացի հրաշալի հոտը տարածվեց օդում նա հարցրեց վերջին անգամ.

-Ո՞վ կօգնի ինձ ուտել այս հացը:

-Ես կօգնեմ-ասաց կատուն:

-Ես կօգնեմ-ասաց առնետը:

-Ես կօգնեմ-ասաց սագը:

Բայց փոքրիկ կարմիր հավը թափահարեց իր գլուխը և ասաց.

-Դուք չօգնեցիք ինձ սերմերը ցանելուց, ցորենը կտրելուց, ալյուրը ջրաղացը տանելուց կամ հացը թխելուց: Դուք բոլորդ շատ զբաղված էիք օգնելու համար, ուստի հիմա էլ շատ զբաղված եք ուտելու համար:

Այսպիսով փոքրիկ կարմիր հավը վայելեց թարմ, համեղ հացը իր ճտերի հետ: Նրա ալարկոտ ընկերները տխուր նայում էին, երբ նա և իր ճտերը վայելում էին իրենց ճաշը կեսօրվա տաք արևի տակ:

Թարգմանությունը կատարվեց այս էջից:

Ազնվությունը նշանակում է ճշմարտությունն ասել, լինել անկեղծ ու հավատարմորեն պահել խոստումները։ Հարգանքը մարդուն, նրա կարծիքին ու տարբերություններին վերաբերվելն է արժանապատվությամբ։ Ազատությունը մարդու իրավունքն է՝ մտածել, արտահայտվել, գործել և ընտրել ինքնուրույն՝ չվնասելով ուրիշներին։ Պատասխանատվությունը սեփական արարքների հետևանքները գիտակցելն ու ընդունելն է։ Արդարությունը բոլորին հավասար ու օբյեկտիվ վերաբերվելն է՝ անկախ սեռից, տարիքից, ազգային կամ սոցիալական պատկանելությունից։ Սերըհոգատարություն, կարեկցանք ու կապվածություն է՝ թե ընտանիքում, թե ընկերության մեջ։ Համագործակցությունը մարդկանց հետ միասին աշխատելու, փոխըմբռնման ու աջակցման պատրաստակամությունն է։ Ուսումն ու զարգացումը կարևոր արժեք են, որոնք խթանում են ինքնակատարելագործումը և ավելի լավ ապագա կերտելու հնարավորությունը։

Ցանկանու՞մ ես այս շարքը շարունակել կամ ընդլայնել։

Դուրս գրիր անհասկանալի բառերը և բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ։

Լոք-լայն, կայտռալ-վխտալ, պանդխտական-օտարական, լևիաթան-ըստ Աստվածաշնչի ավանդության՝ վիթխարի ծովային հրեշ կամ թռչող վիշապ,

Ըստ ստեղծագործության նկարագրի՛ր և բնութագրի՛ր Հայկանուշին։

Նա մի որբ, գեղեցիկ և բարձրահասակ մի հսկա աղջիկ էր։ Բնավորությամբ բարի և մեծահոգի էր օգնում էր բոլորին ով կարիք ունի։ Նրա պես ուժեղ հսկա չկար այդ վայրերում։ Շատ բարի և շատ գթած էր։ Միշտ բաժանում էր չունեցողներին։

Առանձնացրո՛ւ Տորքի սիրո նկարագրության հատվածները։

– «Քաղցած եմ, այո՛, բայց շա՜տ եմ քաղցած, –

Հոգոց քաշելով՝ մեր հսկան ասաց. –

Ի՜նչ հաց պիտի տաս, որ ես կշտանամ,

Ի՜նչ ջուր պիտի տաս, որ ես զովանամ,

Իմ հաց ն ու ջուրը, – գիտե՞ս որն է այն –

Քո սե՛րն է, հոգիս, քո սե՛րն է միայն.

Մի՛ նայիր, որ ես կոպիտ եմ ու բիրտ,

Այս կոպտության մեջ կա մի քնքուշ սիրտ,

Որ քեզ գլխովին իր մեջ կամփոփե.

Եվ միշտ քեզ համար միայն կտրոփե,

Ահա եկել եմ ընկել ոտքերդ,

Կամ ինձ սպանիր, կամ տուր ինձ սերդ».

«Ես քո ստրուկն եմ, դու ինձ հրամայիր.

Թեկուզ քո շան տեղ դռանդ կապիր,

Որ քեզ պահպանեմ աչքիս լույսի պես ,

Ոչ մի փորձանքի դու չհանպիպես»:

Սիրում էր Տորքը, սիրում էր անկեղծ,

Սիրում էր սիրով անբիծ, անտխեղծ.

Եվ կոպտատարազ իր դեմքը մթին

Դառել էր սիրո ցոլացող լուսին.

Այն կերպարանքը և հայացքն ահեղ,

Որ քարացնում էր մարդկանց տեղնուտեղ,

Այժմ դառել է մի վճիտ աղբյուր,

Որից բխում է սեր հեզահամբյուր…

Ի՜նչ քաղցր ժպիտ, ի՜նչ քնքուշ շարժվածք.

Ե՜րբ է ունեցել անճոռնի կազմվածք…

Բայց ինչպես զորե՜ իմ ձեռքը կոպիտ

Քնքուշ նազելվույդ առնել իր խտիտ,

Խոստովանում եմ ինձ հաղթահարված,

Ես քո գերին եմ, քո ոտքերն ընկած.

Դու քո փոխարեն ցույց տուր հարյուրին,

Թեկուզ հազարին, տասը հազարին,

Հրամայիր ինձ՝ շարժեմ այս լյառը,

Ասա՝ պոկոտեմ ամբողջ անտառը,

Վարարած գետի ընթացքը փոխեմ,

Սարեր ու ձորեր իրար հետ խառնեմ,

Լեռներ կարող են իմ ձեռքով փլչել.

Բայց քեզ, Հայկանուշ, չեմ կարող դիպչել…

Ի՞նչ պահանջ առաջադրում Հայկանուշը։

Նա ասաց Տորքին, որ այդպես այնուամենայնիվ չի լինի և պետք է կռվեն։ Քանի որ Տորքը չհամաձայնեց վնասել նրան, նա առաջարկեց, որ Տոչքը 20 աժդահա բերի` որպես գերի։

1)Հաշվե՛ք․

ա) √8 · √8 = √(8×8) = √64 = 8

բ) √98 · √50 = √(98×50) = √4900 = 70

գ) √640 · √1000 = √(640×1000) = √640000 = 800

դ) √3 · √75 = √(3×75) = √225 = 15

ե) √40 · √10 = √(40×10) = √400 = 20

զ) √25000 · √1000 = √(25000×1000) = √25000000 = 5000

է) √20 · √45 = √(20×45) = √900 = 30

ը) √27000 · √30 = √(27000×30) = √810000 = 900

2)Արտադրիչը տարեք արմատանշանի տակ`

3)Արտադրիչը դուրս բերեք արմատանշանի տակից`

շ) √(2/9) = √2 / 3

պ) √(3/16) = √3 / 4

ք) √(40/81) = √40 / 9 = 2√10 / 9

ն) √(72/25) = √72 / 5 = 6√2 / 5

տյ) √(12 * 1/2) = √6

քյ) √(1 * 1/4) = √1/2 = 1 / √2 = √2 / 2 (ռացիոնալացված տարբերակով)

տ) √(x³ / 9) = x√x / 3

թ) √(7a / 16b²) = √7 * √a / (4b) = √7a / 4b

պ) √(3m³n² / 4a²b) = (mn√(3m)) / (2a√b)

դ) √(25x²y³ / mn⁷) = (5xy√y) / (√m * n³√n)

հ) √((0.1x) / 10y²) = √(x / 100y²) = √x / (10y)

վ) √(5m³ / 0.5n) = √(10m³ / n) = m√(10m) / √n

4)Հաշվե՛ք․

1. Տրված ծավալուն որոշիչներն ավելացրո՛ւ ընդգծված գոյականներին այնպես,

 որ լինեն նրանցից առաջ և հետո: Կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու:

Օրինակ`Խուճապահար թռչունի նման: Մի աղջիկ մոտեցավ հավաքվածներին.
Խուճապահար թռչունի նման աղջիկը մոտեցավ հավաքվածներին:
Աղջիկը՝ խուճապահար թռչունի նման, մոտեցավ հավաքվածներին:
Հավաքվածներին մոտեցավ աղջիկը՝ խուճապահար թռչունի նման:

Վերջալույսի շողերով օծված: Լեռն առասպելական մի նահապետ էր կարծես.
Վերջալույսի շողերով օծված լեռնը առասպելական մի նահապետ էր կարծես:
Լեռնը՝ վերջալույսի շողերով օծված, առասպելական մի նահապետ էր կարծես:
Առասպելական մի նահապետ էր կարծես լեռնը՝ վերջալույսի շողերով օծված:

Կարկաչուն ու հստակ ձայնը գլուխը գցած. Զանգը բոլորին հավաքում էր եկեղեցում.
Կարկաչուն ու հստակ ձայնը գլուխը գցած զանգը բոլորին հավաքում էր եկեղեցում:
Զանգը՝ կարկաչուն ու հստակ ձայնը գլուխը գցած, բոլորին հավաքում էր եկեղեցում:
Եկեղեցում բոլորին հավաքում էր զանգը՝ կարկաչուն ու հստակ ձայնը գլուխը գցած:

Ծեր ու իմաստուն հեքիաթասաց: Ջրաղացը լռել էր արդեն: — Ծեր ու իմաստուն հեքիաթասաց ջրաղացը լռել էր արդեն:
Ջրաղացը` ծեր ու իմաստուն հեքիաթասաց, լռել էր արդեն:
Արդեն լռել էր ջրաղացը` ծեր ու իմաստուն հեքիաթասաց:

Խուճապահար թռչունի նման: Մի աղջիկ մոտեցավ հավաքվածներին:
Վերջալույսի շողերով օծված: Լեռն առասպելական մի նահապետ էր կարծես:
Կարկաչուն ու հստակ ձայնը գլուխը գցած: Զանգը բոլորին հավաքում էր եկեղեցում:

2. Ընդգծված ծավալուն որոշիչները (որոշիչ բառակապակցությունները) գրի՛ր որոշյալից հետո: Կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու:

Օրինակ` Սրտաբուխ ու մտերիմ այդ ձայնը ուշքի բերեց նրան.
Այդ ձայնը՝ սրտաբուխ ու մտերիմ, ուշքի բերեց նրան:

Գարնան երեկոյի նման գգվող մի ժպիտ թառել էր դեմքին. Մի ժպիտ՝ գգվող գարնան երեկոյի նման, թառել էր դեմքին:

Կոշտուկներով պատած ու հողաբույր ձեռքերը հարգանք էին ներշնչում.
Ձեռքերը՝ կոշտուկներով պատած ու հողաբույր, հարգանք էին ներշնչում:

Անտառային հավերժահարսի նման մի աղջիկ հանկարծ փայտահատին մոտեցավ.
Մի աղջիկ՝ անտառային հավերժահարսի նման, հանկարծ փայտահատին մոտեցավ:

Երկարոտն ու նրբակազմ մի կին անցնում էր մեր փողոցով.
Մի կին՝ երկարոտն ու նրբակազմ, անցնում էր մեր փողոցով:

Գազանիկը մարդու ձեռքերին նմանվող երկար, բարակ ու ոսկրոտ մատներով թաթեր ուներ.
Գազանիկը թաթեր ուներ՝ մարդու ձեռքերին նմանվող երկար, բարակ ու ոսկրոտ մատներով:

Անտառաբնակ բուի նման մի կին քաշում էր գանգակի պարանր: Զանգակի պարանը քաշում էր մի կին` նման անտառաբնակ բուի:

 Սրտաբուխ ու մտերիմ այդ ձայնը ուշքի բերեց նրան:
 Գարնան երեկոյի նման գգվող մի ժպիտ թառել էր դեմքին:             

 Կոշտուկներով պատած ու հողաբույր ձեռքերը հարգանք
էին ներշնչում:
Անտառային հավերժահարսի  նման մի աղջիկ հանկարծ փայտահատին մոտեցավ:
Երկարոտն ու նրբակազմ մի կին անցնում էր մեր փողոցով:
 Գազանիկը մարդու ձեռքերին նմանվող երկար, 

բարակ ու ոսկրոտ մատներով թաթեր ուներ:

1․Ինչու՞ պետք է հետևել սննդակարգին։

Լիարժեք սննդի ընդունումը և ճիշտ ռեժիմը բնականոն մարսողության կարևոր նախապայման են: Երբ մարդը սնվում է հստակ ռեժիմով նրա մոտ մարսողությունը լավանում է նաև ավելի շուտ է սկսում արտադրվել ստամոքսային մարսողական հեղուկը ինչը նպաստում է առողջ մարսողության:

2․ Որո՞նք են սնման հիգիենայի նորմերը։

Սնունդը պետք է լավ ժամել և մանրացնել: Պետք է միշտ պահել ձեռքերը մաքուր սնվելուց առաջ, սնվելու ժամանակ չկարդալ, ռադիո չլսել, էկրանի չդիտել չխոսել և այլն: Սնունդը պիտի լինի չափավոր տաք և պետք չի հաճախ սնվել չոր սննդամթերքով: Նաև մարսողության վրա բացասական ազդեցություն է ունենում ալկոհոլը և նիկոտինը: Սննդի վերջին ընդունումը պիտի լինի քնելուց 1,5-2 ժամ առաջ այլապես քունը կխանգարվի կամ ցավեր կառաջանան:

3․Թվարկե՞ք թունավորման ախտանշանները։

Որովայնի շրջաննի ցավերը, սրտխառնոցը, փսխումը նաև թուլությունը, այդ բոլոր ախտանիշների առկա լինելու դեպքում պետք է կատարել ստամոքսի լվացում:

• Ի՞նչ առանձնահատկություններ ունի Արևելյան Ասիա տարածաշրջանը:

Այնտեղ համարյա ամեն մի երկրում տարբեր կլիմա է, մի մասում շատ չոր կլիմա է, ցուրտ կլիմա, կա բարենպաստ կլիմա, բայց երբեմն լինում են ջրհեղեղներ: Մեծ մասմամբ կլիման մուսսոնային է, ամառային առատ տեղումներով:

• Ի՞նչ դեր ունի Արևելյան Ասիան համաշխարհային տնտեսությունում:

Այն աշխարհի առաջատարն է ածխի հանույթով, սև մետաղաձուլությամբ, մեքենայաշինության որոշ արտադրատեսակների, հացահատիկի և այլ շատ բաների մեջ:

• Որո՞նք են Արևելյան Ասիայի երկրների տնտեսության մասնագիտացված ճյուղերը:

Արևմտյան ասինա ունի բանական պայմաններ և ռեսուրսներ և՛ արդյունաբերության և՛ գյուղատնտեսության համար: Այդ տարածաշրջանի երկրների մեծ մասը շատ արագ է զարգացել արդյունաբերության մեջ այդ պատճառով այդ պետություններին անվանոըւմ են նոր արդյունաբերական երկրներ: Զարգացման կերպով այս շրջանը ամենաարագն է:

• Քարտեզի վրա նշել Արևելյան Ասիայի երկրները և այդ երկրների ափերը ողողող ջրային ավազանները:

Առաջնորդը կարելի է ասել այն մարդն է, որը ոգեշնչում է թիմին, կազմին, խմբին և այլ միավորություններին, քաջարելում է բոլորին, որպեսզի բոլորը հասնեն ցանկալի արդյունքի: Առաջնորդը պետք է լսի իր խմբի անդամներին վերլուծի նրանց կարծիքները և գա ընդհանուր եզրակացման ինչոր խնդրի լուծելու մասով: Կարծիք կա, որ մարդը ծնվում է որպես առաջնորդ, բայց լավ առաջնորդ դառնում է: Որպես հասարակական երևույթի առաջնորդություն, պետք է քայլեր անել, որոնք կնպաստեն հանրային բարիքի աճին: Առաջնորդության մեջ շատ կարևոր է, որ վերևում նշված որոշ հատկանիշների օգնությամբ թիմը միավորի իր ջանքերը և ամեն անդամ ամբողջությամբ զգա պատասխանատվությունը: Մարդիկ երբեմն շբոթում են առաջնորդությունը ղեկավարման հետ: Ճիշտ է կան նմանություններ, բայց այդ երևույթները իրարից տարբերվում են: Ղեկավարների գործն է ծրագրելը, կազմակերպելը, մանրամասն հետևելը կազմակերպմանը և այլն: Մինչդեռ առաջնորդի խնդիրն է ոգեշնչելը և խթանելը:

Կա նաև ժողովրդական առաջնորդություն: Դրա ժամանակ խմբի անդամները մասնակցում են որոշումների կայացմանը: Անդամները ազատորեն կարծիք են հայտնում և թողնում որոշումը առաջնորդին: Նրանք զգում են իրենց ներգրավված լինելը և դրանով ալժվելի ոգեշնչվում: