• Որքան է 4,03* 10  23 թվով երկաթի մոլեկուլների քանակը (մոլ):

n=4.03×10-²³/6×02×10-²³=4.03/6.02=0.669

• Որքան է 0,4 մոլ քանակով ջրածնի ատոմների թիվը:

N=0.4×6×02×10-²³=2.408×10-²³

• Տրված է’ K2SO4, Na2O, CaCO3, CO2, NaOH, H2SO4, AgCl, Cu(OH)2, N2O5, Fe(OH)3, HCl, Ba(OH)2, HNO3, ընտրիր ա) օքսիդի, բ) հիմքի, գ) թթվի, դ) աղի բանաձև(եր)ը:

Օքսիդ-Na2O, CO2, N2O5

Հիմք- NaOH, Cu(OH)2, Fe(OH)3, Ba(OH)2

Թթու-H2SO4, HCl, HNO3

Աղ-K2SO4, CaCO3, AgCl

Դու հարուստ չե՛ս եղել երբեք,— դու կյանքում

միայն աշխատել ես.
Դու ունես մկանուտ ձեռքեր,— դու կյանքում միայն աշխատել ես,

[ էջ 318 ]

Դու փոխում ես նյութը, բնությունը, դու գիտես, որ ամե՛ն ինչ փոխվում է.—
Կհնձե՛ս դու մի օր կյանքի բերքը— դու կյանքում միայն աշխատել ես։

Այս քառյակը ասում է, որ մարդը միայն կյանքում աշխատել է, բայց գոնե որոշ մի բան փոխել է բնության մեջ։ Դրա համար կյանքի բերքին կհասնի։ 

Մի հարուստ է անցնում փողոցով,— ախ, նայե՛ք՝ նա ինչքա՜ն ինքնագոհ է.
Մի ժպիտ կա դեմքին խոցող,— ախ, նայե՛ք՝ նա ինչքա՛ն ինքնագոհ է.
Նա կարո՞ղ է հասկանալ, այդ հիմարը, որ շուրջը ուռճանում է իր մահը
Եվ տեսնել այդ ձեռքը սղոցող,— ախ, նայե՛ք՝ նա ինչքա՛ն ինքնագոհ է։

Այստեղ պատմում է, թե` հարուստ մարդը շատ ինքնագոհ է, բայց շրջապատը իրենից գոհ չէ։ 

Դու ինքդ քո մեջ միասիրտ.— ինչ որ կաս՝ նա կա ու այդպե՛ս է.
Դու տրվում ես մեզ մի՛շտ միասին.— ինչ որ կաս՝ նա կա ու այդպե՜ս է.
Բացվում ես, լինում, գոյանում— հառնելով հենց ի՛նքդ քո դեմ՝
Պատմում ես մի՛շտ քո մասին.— ինչ որ կաս՝ նա կա ու այդպե՛ս է:

Ցույց է տալիս, որ մարդը ազատ է և վայելում է կյանքը։

«Ռուբայի» արաբերեն բառ է, որը նշանակում է քառապատկված: Ռուբայաթները բանաստեղծության մի տեսակ են. դրանք արևելյան ոճի քառյակներ են: Ռուբայները բնորոշ են աշուղական քնարերգությանը: Ռուբայները երկու բեյթ է և երկու հանգ:

1.Ինչպե՞ս կարելի է բարձրացնել օրգանիզմի դիմադրողականությունը շնչառական հիվանդությունների նկատմամբ:

պատվաստումներ, սպորտ, առողջ սնունդ, չենթարկվել սթրեսի և առողջ քուն:
2.Որո՞նք են շնչառության հիգիենայի հիմնական կանոնները:

մաքուր օդ/տարածք, հաճախակի լվացվել և հաժախակի օդափոխել սենյակը:
3.Ինչպե՞ս են հեռացվում քթի խոռոչ կամ շնչափող ընկած առարկաները:

Քթի խոռոչ փոքր առարկա ընկնելու դեպում հարկավոր է մյուս քթածակը փակել և դուրս մղել իրը հարկավոր չէ անել դա ինչոր գործիքներով այլապես ինչոր մի բան կվնասվի: Մյուս դեպքոըմ էլ պետք է գնալ բժշկի:

Խնդիր 1

Պատկերացրե՛ք 1 կմ երկարությամբ մի գնացք, որն ընթանում է 60 կմ/ժ արագությամբ։ Ինչքա՞ն ժամանակում այդպիսի գնացքը կանցնի 1 կմ երկարությամբ թունելը։

Այսպիսով, գնացքը կանցնի 1 կմ երկարությամբ թունելը 1 րոպեում։

Խնդիր 2

Հանդիսատեսը կինոդահլիճից կարող է դուրս գալ նեղ և լայն դռներով: Եթե բացեն միայն նեղ դռները, ապա բոլորը դուրս կգան 15 րոպեում, իսկ եթե բացեն միայն լայն դռները, ապա բոլորը դուրս կգան 10 րոպեում: Պարզել, թե որքա՞ն ժամանակում դուրս կգա հանդիսատը, եթե բացեն բոլոր դռները միասին:

Այսպիսով, եթե բացեն բոլոր դռները միասին, հանդիսատեսը դուրս կգա 6 րոպեում։

Խնդիր 3

Ի՞նչ թվանշանով է վերջանում  արտադրյալը․

ա․ 15x25x15x25x15x25x15x25x15

Պատասխան՝ 5:

բ․16x26x36x46x56x66x76x86x96

Պատասխան՝ 6:

գ․ 1x2x3x4x5x….x98x99x100

Պատասխան՝ 0:

Խնդիր 4

Լուծի՛ր գլուխկոտրուկը։

Հաշվի առնելով, որ արտաքին քառակուսիները և ներքին շրջանները կապակցված են, պետք է ստուգենք թվերի հնարավոր կապը։

Նայենք վերին ձախ մասի թվերին.

• 62, 41, 48 → 13
• 34, 62, 144 → 15
• 43, 24, 96 → A
• 26, 65, B → 11

Նկատենք, որ բոլոր քառակուսիների թվերի արտադրյալը բաժանվում է որոշակի թվի՝ ներքին շրջանակի համար։

Քայլ 2: Օրինաչափության ստուգում

Հաշվենք մյուս մասերի համար.

1. 62−41=21,21+48=1362 — 41 = 21, \quad 21 + 48 = 1362−41=21,21+48=13
2. 34−62=−28,−28+144=1534 — 62 = -28, \quad -28 + 144 = 1534−62=−28,−28+144=15
3. 43−24=19,19+96=A43 — 24 = 19, \quad 19 + 96 = A43−24=19,19+96=A
4. 26−65=−39,−39+B=1126 — 65 = -39, \quad -39 + B = 1126−65=−39,−39+B=11

Այսպիսով,

• A=19+96=115A = 19 + 96 = 115A=19+96=115
• B=11+39=50B = 11 + 39 = 50B=11+39=50

Պատասխան

A = 115, B = 50\

Խնդիր 5

Լուծի՛ր գլուխկոտրուկները՝

Նայենք վերևի թվերին.

• Ձախ կողմում՝ 93, 90, 🦊, 165 → արդյունքում 490
• Աջ կողմում՝ 146, 360, 345, 🐥 → արդյունքում ինչ-որ թիվ

Ստորին հատվածում.

• 1059, 494, 687, 169, 648 → 🦊
• 918, 292, 193, 185, 620 → 🐥

Կենտրոնում մենք տեսնում ենք թվաբանական կապեր, որոնք կարող են վկայել որոշակի մաթեմատիկական գործողությունների մասին (հավանական բազմապատկում կամ գումարում):

Հնարավոր օրինաչափություն

Եթե վերցնենք միայն վերևի տվյալները, կարող ենք ստուգել, թե արդյոք 🦊 կամ 🐥-ի արժեքները կարող են բխել թվերի հարաբերություններից:

Ենթադրենք, որ 🦊 = X և 🐥 = Y։

1. 93 + 90 + X + 165 = 490 X=490−(93+90+165)=490−348=142X = 490 — (93 + 90 + 165) = 490 — 348 = 142X=490−(93+90+165)=490−348=142 Այսպիսով, 🦊 = 142։
2. 146 + 360 + 345 + Y = ? Y=918−(146+360+345)=918−851=67Y = 918 — (146 + 360 + 345) = 918 — 851 = 67Y=918−(146+360+345)=918−851=67 Այսպիսով, 🐥 = 67։

Պատասխան

🐥 = 67, 🦊 = 142

Քայլ 1. Հաշվենք առաջին գումարները

Ամենացածր մակարդակի թվերն են.

• 5+6=115 + 6 = 115+6=11
• 7+8=157 + 8 = 157+8=15
• 17+14=3117 + 14 = 3117+14=31
• 27+32=5927 + 32 = 5927+32=59
• 17+42=5917 + 42 = 5917+42=59
• 27+14=4127 + 14 = 4127+14=41
• 12+2=1412 + 2 = 1412+2=14
• 19+34=5319 + 34 = 5319+34=53

---

Քայլ 2. Հաշվենք երկրորդ մակարդակի գումարները

Վերևի մակարդակում գումարում ենք առաջին մակարդակի արդյունքները.

• 11+15=2611 + 15 = 2611+15=26
• 31+14=4531 + 14 = 4531+14=45
• 59+59=11859 + 59 = 11859+59=118
• 41+53=9441 + 53 = 9441+53=94

---

Քայլ 3. Հաշվենք երրորդ մակարդակի գումարները

• 26+45=7126 + 45 = 7126+45=71
• 118+94=212118 + 94 = 212118+94=212

---

Քայլ 4. Հաշվենք վերջին գումարումը

• 71+212=28371 + 212 = 28371+212=283

Պատասխան

Վերջնական արժեքը 283 է։ 🎯

Զուգահեռագծի մակերեսը հավասար է նրա կողմի և նրան տարված բարձրության արտադրյալին:

Զուգահեռագծի բարձրությունը ուղղահայացն է, որը տարված է զուգահեռագծի կողմի ցանկացած կետից դեպի հանդիպակաց կողմը պարունակող ուղիղը:

Սովորաբար ուղղահայացը տանում են զուգահեռագծի գագաթից: Քանի որ զուգահեռագիծն ունի տարբեր երկարությամբ կողմերի երկու զույգ, ապա այն ունի տարբեր երկարությամբ երկու բարձրություն: 

BE բարձրությունը, որը տարված է երկու մեծ կողմերի միջև ավելի կարճ է, քան BF-ը, որը տարված է կարճ կողմերի միջև:  

Եթե a-ով նշանակել կողմը, իսկ h-ով բարձրությունը, ապա՝

Sզուգահեռագիծ=a⋅h

Շեղանկյան մակերեսը․

Շեղանկյան անկյունագծերը փոխուղղահայաց են և հատման կետով կիսվում են: Շեղանկյունը բաժանվում է չորս հավասար ուղղանկյուն եռանկյունների:

Շեղանկյան մակերեսի բանաձևը․

Sշեղանկյուն=d1⋅d2/2

Առաջադրանքներ․

1)Դիցուք՝ զուգահեռագծի հիմքը a-ն է, բարձրությունը՝ h-ը, իսկ մակերեսը՝ S-ը։ Գտեք՝

ա)S-ը, եթե a=15 սմ, h=12 սմ

15*12=180սմ²

բ)a-ն, եթե S=34 սմ² , h=8,5 սմ

34:8,5=4սմ

գ)h-ը, եթե S=162 սմ², a=9 սմ

162:9=18սմ

դ)a-ն, եթե h=1/2a, S=21a

21*1/2=42

a=42սմ

2)Զուգահեռագծի անկյունագիծը 13 սմ է և ուղղահայաց է զուգահեռագծի այն կողմին, որը 12 սմ է։ Գտեք զուգահեռագծի մակերեսը։

13*12=156

3)Զուգահեռագծի կից կողմերը հավասար են 12 սմ և 13 սմ, իսկ սուր անկյունը 30^o է։ Գտեք զուգահեռագծի մակերեսը։

12։2=6սմ

13*6սմ=78

4)Շեղանկյան կողմը 6 սմ է, իսկ անկյուններից մեկը՝ 150^o ։ Գտեք շեղանկյան մակերեսը։

6*3=18

5)Զուգահեռագծի կողմը 8,1 սմ է, իսկ 14 սմ-ի հավասար անկյունագիծը նրա հետ կազմում է 30^o անկյուն։ Գտեք զուգահեռագծի մակերեսը։

56,7

6)Դիցուք՝ a-ն և b-ն զուգահեռագծի կից կողմերն են, իսկ h₁-ը և h₂ -ը՝ բարձրությունները։ Գտեք՝

ա)h₂ -ը, եթե a=18 սմ, b=30 սմ, h₁ = 6 սմ, h₂ > h₁

S=a*h₂=b*h₁

a*h₂=b*h₁

h₂=30×6/18=10

h₂=b*h₁/a=30

բ)h₁ -ը, եթե a=10 սմ, b=15 սմ, h₂ =6 սմ, h₂ > h₁

15*h₁=10*h₂

h₁=10*h₂/15=10*6/15=4

h₁=4սմ

գ)h₁ -ը և h₂ -ը, եթե մակերեսը՝ S=54 սմ² , a=4,5 սմ, b=6 սմ

М.Ю.Лермонтов. Стихотворения

Лермонтов и армяне…

Нам, армянам свойственна привычка искать и находить во всех великих людях армянские корни, приписывать им армянских предков. …

Но как ни парадоксально армянские родственники у Лермонтова действительно были. Они появились в жизни М. Ю. Лермонтова в 1818 году, когда он впервые в четырехлетнем возрасте вместе с горячо любящей его бабушкой Елизаветой Алексеевной Арсеньевой и ее многочисленными слугами оказался в имении родной сестры бабушки — Е. А. Хастатовой. Это была семья генерал-майора А. В. Хастатова — армянина из Кизляра (Северный Кавказ)….

Аким Васильевич Хастатов вместе с другими генералами-армянами — С. С. Давыдовым, С. Манеевым, Я. Абрамовым — был участником многих знаменитых сражений. За смелость и отвагу его хвалил сам А. В. Суворов. …

Лермонтов – поэт, к личности и творчеству которого всегда обращались представители армянской интеллигенции. Еще в 1843 году при содействии Лазаревской Московской семинарии был издан сборник русских поэтов на армянском языке, среди которых были и стихотворения Лермонтова. Переводы эти осуществил студент семинарии Г. Амазаспян. Знаменательно то, что переводы стихотворений Лермонтова «Сосна» и «Ангел» вышли на грабаре. К творчеству Лермонтова обращался и армянский писатель, поэт, публицист Микаэл Налбандян, которого особенно привлекали свободолюбивые стихи и поэмы Лермонтова. …

Интересными и содержательными были и переводы Ованеса Туманяна. …

Сравним оригинал и перевод на примере стихотворения «Ангел»:

По небу полуночи ангел летел,
И тихую песню он пел,
И месяц, и звезды, и тучи толпой
Внимали той песне святой.

Он пел о блаженстве безгрешных духов
Под кущами райских садов,
О Боге великом он пел, и хвала
Его непритворна была.

Он душу младую в объятиях нес
Для мира печали и слез;
И звук его песни в душе молодой
Остался — без слов, но живой.

И долго на свете томилась она,
Желанием чудным полна,
И звуков небес заменить не могли
Ей скучные песни земли.

ՀՐԵՇՏԱԿ

Կես գիշերային լըռին երկընքում

Թըռչում էր հրեշտակն և խաղաղ երգում.

Եվ լուսինն, աստղերն, ամպեր խմբովին,

Ունկընդիր էին նորա սուրբ երգինֈ

Նա արդարների վայելքն էր երգում

Ծառերի տակին-դըրախտի այգում.

Երգում էր նա մեծ աստուծո վերա.

Եվ սըրտալի էր գովեստը նորաֈ

Лермонтова много переводили на армянский и другие поэты,…

Тема одиночества и неопределённости, поиска, загадочности человеческой души. Парус в стихотворении символизирует жизнь молодого поэта, его внутренний мир. Главная мысль – человеческой натуре свойственны страсти, желания, одиночество, поиск себя, тяга к тому, что может быть опасно.

Идея – автор показывает одиночество и мятеж внутреннего мира творческого человека, самого себя. Главный герой – образ паруса – человеческой натуры, ищущей своё место, рвущейся в неизвестность. В минуты отчаяния люди склонны к мятежу, поиску, риску, это следствие неизвестности.

ПАРУС

Белеет парус одинокой
В тумане моря голубом!..
Что ищет он в стране далекой?
Что кинул он в краю родном?..

Играют волны — ветер свищет,
И мачта гнется и скрипит…
Увы! Он счастия не ищет
И не от счастия бежит!

Под ним струя светлей лазури,
Над ним луч солнца золотой…
А он, мятежный, просит бури,
Как будто в бурях есть покой!

ԱՌԱԳԱՍՏ

Առագաստն է ճերմակափառ

Մով ծովի մեջ մենակ լողում:

Ի՞նչ է փնտրում երկրում օրոր,

Ի՞նչ է թողել նա մայր հողում:

Ծովը ծփում, քամին սուրում,

Կայմն է ճկվում, ճռնչում…

Ավաղ, նա ոչ բախտ է մուրո

Տաղ անձնական

Թողած Կարսում, գետի ափին, տունս՝ շինված անտաշ քարով,
Կարսը թողած, Կարսի այգին ու հայրենի երկինքը մով
Եվ Կարինե Քոթանճյանին անգամ չասած մնաս բարով―
Ա՜նց եմ կենում հիմա օտար քաղաքների ճանապարհով:

Անց եմ կենում, շուրջս-մարդիկ, շուրջս դեմքեր հազա՜ր-հազա՜ր.
Շուրջս աշխարհն է աղմկում, մարդկային կյանքն անհավասար.
Եվ ո՞վ կասի՝ ինչո՞ւ ես դու, և ով կասի, թե ո՞ւր հասար,―
Դեմքերը, ախ, բութ են այնպես՝ կարծես շինված են տապարով:

Գորշ, տաղտկալի ու խելագար երգ է կարծես այս կյանքը մի.
Ինչ-որ մեկի սրտում բացված- վերք է կարծես այս կյանքը մի.
Եվ ո՞ւմ համար- էլ ո՞ւմ համար կարոտակեզ երգե հիմի
Սիրտս՝ լցված տարիների սեղմ արճիճով ու կապարով:

Բայց շուրջս թող որքան կուզե աշխարհը այս խնդա, ցնդի―
Ես- հաշմանդամ ու խելագար ու հավիտյան վտարանդի՜
Դեպի երկինք պիտի գնամ, դեպի եզերքը Ամենտի―
Իմ բարձր, հին ու աստղային երազների ճանապարհով…

Ու էլ ամե’ն մեղքի համար սիրտս հիմա ունի ներում.
Պիտի անդարձ ես հեռանամ, պիտի գնամ՝ ա’չքս հեռուն.
Թե Կարինե Քոթանճյանին տեսնեք Կարսի փողոցներում―
Ասե’ք նրան՝ Չարենցն ասավ- մնաս բարո՜վ, մնաս բարո՜վ…

1. Ինչպիսին է Կարս քաղաքը, ներկայացրո՛ւ քո բառերով, բայց Չարենցի նկարագրությամբ: 

Ըստ Չարենցի նկարագրության այն աղմուկ քաղաք է։ Կարսում կային նաև անտաշ քարից տներ։ 

2. Դուրս բեր անհասկանալի բառերը, բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ:

Անտաշ- ոչ տաշված

Մով-կապույտ

Վտարանդ-վտարած

3. Բացատրի՛ր այս քառատողը. 
Բայց շուրջս թող որքան կուզե աշխարհը այս խնդա, ցնդի―
Ես- հաշմանդամ ու խելագար ու հավիտյան վտարանդի՜
Դեպի երկինք պիտի գնամ, դեպի եզերքը Ամենտի―
Իմ բարձր, հին ու աստղային երազների ճանապարհով…

Այստեղ ասում է, որ գնալու է դեպի եզերք։ 
4. Ի՞նչ տրամադրություն է արտահայտում բանաստեղծությունը:

Տխուր, քանի որ ես ինքս զգացի թե ոնց եմ լքում իմ քաղաքը և կարոտում այն։ 

5. Բացատրի՛ր վերնագիրը: 

Տաղը դա ստեղծագործության տեսակ էիսկ անձնականը դա հերոսի մասին է։ 
6. Բնութագրի՛ր բանաստեղծության քնարական հերոսին։ 

Ինքը շատ բարի էր, հասկացող և ներող։ 

6. Գրի՛ր շարադրություն ,,Դեպի երկինք պիտի գնամ հին ու աստղային երազների ճանապարհով…,, վերնագրով:

Հնչում են օրերը, կանչում են,

Օրերը – կարմիր ու բոսոր.

Օրերը ղողանջ ու հնչյուն են,

Զնգում են՝ հրե ու հզոր: 

 

Ու սիրտս զնգում է, զնգում է,

Թռչում է՝ կրակ է ու բոց.

Լսո՞ւմ ես սրտի իմ զնգունը, 

Լսո՞ւմ ես, լսո՞ւմ ես, թե ոչ… 

 

Կրա՛կ կա սրտիս մեջ, կրա՛կ կա,

Հրդեհ է՝ վառվում է հրկեզ.

ալիքը, կուզեմ, որ արա՛գ գա – 

Անդարձ է կարոտը երգիս: 

 

Կուզեմ, որ կյանքի մեջ գալիք այն 

Երգերս զնգան ու հնչեն 

– Կուզեմ, որ լսե, ա՜խ, գալիքը 

Երգերս այս վառ ու հնչեղ…

Անքնություն

 

Դոփո՛ւմ են, դոփո՛ւմ են, դոփո՛ւմ են ձիերը,
Մթի մեջ դոփում են, խփում են պայտերը,
Պայտերը խփում են, խփում են հողին․-
Անծա՜յր է գիշերը, անհայտ է ուղին:
Գնո՜ւմ են, գնո՜ւմ են, գնո՜ւմ են ձիերը,
Մոտիկ են, հեռու են, դոփում են պայտերը,
Պայտերը դոփում են քունքի՛ս մեջ հիմա․-
Անհա՜յտ է աշխարհը՝ անցում է ու մահ

ԻՄ ԽՈՍՔԵՐԸ ԿԱՐԿԱՉՈՒՄ ԵՆ ԿԱՊՈՒՅՏՈՒՄ

Իմ խոսքերը կարկաչում են կապույտում,
Կարկաչում են ու կանչում են, կապույտում:
Կարոտներ կան, որ անմարմին ու տրտում —
Միայն շշուկ ու հնչյուն են — կապույտում:
Երազներ կան, որ կարոտներ են միայն,
Լո՛ւյս կարոտներ, որ կանչում են կապույտում…

Ինչքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս –
Այնքան աշխարհը անուշ ու ցանկալի կլինի.
Թե ուզում ես չսուզվել ճահճուտները անհունի –
Պիտի աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս:
Այնպե՜ս արա, որ կյանքում ո՜չ մի գանգատ չիմանաս,
Խմի՜ր թախիծը հոգու, որպես հրճվանք ու գինի.
Որքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս –
Այնքան աշխարհը անուշ ու ցանկալի կլինի…

Ինչ որ լավ է՝ վառվում է ու վառում,
Ինչ որ լավ է՝ միշտ վառ կմնա.
Այս արև, այս վառ աշխարհում
Քանի կաս՝ վառվի՛ր ու գնա՛։
Մոխրացի՛ր արևի հրում,
Արևից թող ոչինչ չմնա, —
Այս արև, այս վառ աշխարհում
Քանի կաս՝ վառվի՛ր ու գնա՛։

Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն,
Բոլորը թափվել են փողոց.
Լսո՞ւմ եք անուշ մի զնգոց —
Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն:
Դյութում են շրթերը վարդե,
Սրտերը կրակ են ու բոց —
Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն,
Բոլորը թափվել են փողոց:

Կյանքը — երգի, երկնքի՜ պես անհո՜ւն, անհո՜ւն, —
Կյանքը — կորած աստղերի՜ պես հազարանուն:
Կյանքը — կրակ ճահիճներում՝ կա ու չկա, —
Կյանքը — ճամփորդ, սպասված հյուր, որ պետք է գա:
Կյանքը — երգի, երկնքի՜ պես անհո՜ւն, անհո՜ւն, —
Կյանքը — կորած աստղերի՜ պես հազարանուն …

 

Ապրեցիր դու ըմբոստ մի դարում— և ոչինչ քեզ հար

չթվաց,

 

Դու տեսար մոտիկն ու հեռուն— և ոչինչ քեզ հար

չթվաց.

 

Դու տեսար փլուզումն ու զարթնումը, անսասան

հիմերի կործանումը—

 

Եվ, բացի պայքարից, աշխարհում քեզ ոչինչ հար

չթվաց։

 

Ելե՜լ են նորից…

 

Ելե՜լ են նորից…
Լսո՞ւմ ես երգերը հնչեղ…
Շիկնել է աշխարհը հրից։ —
Պատրա՞ստ ես, եթե քեզ կանչեն…

Աշխարհը — զգո՞ւմ ես,
Շեփո՜ր է. զնգում է անուշ…
Շիկնե՜լ է, շիկնե՜լ է հսկումս,
Եվ սիրտս — կրակ է և ուժ։

Զգում եմ՝ սրտիս մեջ
Ծփում է ալիք առ ալիք
Արյունը նրանց, որ ելել սեգ՝
Գնում են դեպ կյանքը գալիք…

Օ, ե՛րգ իմ, թռչո՜ւմ ես.
Գիտեմ, որ — ո՛ւր էլ որ թռչես…
Երգիս մեջ կզգա ջերմ ողջույնս
Ընկերը, կամ քո՛ւյրը հրկեզ…

Օ, ե՛րգ իմ, օ, քո՛ւյր իմ հրկեզ..

1. Դուրս բեր անհասկանալի բառերը և բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ։

Հիմ(հիմեր) = հիմք

2. Առանձնացրո՛ւ հետաքրքիր արտահայտություններ և նկարագրություններ։

Եվ, բացի պայքարից, աշխարհում քեզ ոչինչ հար չթված։

Կյանքը — կրակ ճահիճներում՝ կա ու չկա, —

Ինչքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս –
Այնքան աշխարհը անուշ ու ցանկալի կլինի.

3. Առանձնացրո՛ ւ տրվածներից քեզ դուր եկած բանաստեղծությունը, մի քանի նախադասությամբ ներկայացրո՛ւ ասելիքը։

Կյանքը — երգի, երկնքի՜ պես անհո՜ւն, անհո՜ւն, —
Կյանքը — կորած աստղերի՜ պես հազարանուն:
Կյանքը — կրակ ճահիճներում՝ կա ու չկա, —
Կյանքը — ճամփորդ, սպասված հյուր, որ պետք է գա:
Կյանքը — երգի, երկնքի՜ պես անհո՜ւն, անհո՜ւն, —
Կյանքը — կորած աստղերի՜ պես հազարանուն …

Բանաստեղծությունը պատմում է կյանքի մասին, նրա իմաստը։ Շատ նկարագրություն կա նրա մեջ։ Ասում է, որ կյանքը կա ու չկա։ 

4. Ընտրե՛ք Չարենցից սիրելի բանստեղծություններ։ Բանավոր ներկայացնել դասարանում։ 

Այս տեքստը օրինակ է բերում  շատ տարբեր փիլիսոփայական, քաղաքական և պատմական մտքեր, որոնք կապված են ազգային ինքնության, պետությունների ճակատագրի և առանձին ձգտումների հետ։

Տեքստը պատմում է գաղափարական, քաղաքական  և պատմական հարցեր ասելով, որ հեղափոխությումները չեն հաջողում առանց գաղափարական հիմքերի և ռազմավարության։ Փոքր ժողովուրդների պայքարը բավարարվում է դիվանագիտությամբ։

Վերջում ընդգծվում է, որ առաջնորդ դառնալը ոչ միայն փառք է, այլ նաև մեծ պատասխանատվություն, որի համար  պահանջում է ունենալ  քաջություն և Ուժ

Մի ժամանակ, հաստ ծառերով, կանաչ անատառում, մի շատ սոված աղվես գտավ հաց և միս կաղնու հին ծառի փչակում: Ուտելիքը հովիվներից էր մնացել: Գռգռացող ստամոքսով աղվեսը սողոսկեց փչակը մինչև նա կշտացավ:Կերակուրը շատ էր և առատ, որ նրա փորը փչվեց ինչպես փուչիկ:

Երբ նա փորձեց անցքից դուրս գալ նա հասկացավ, որ խրվել է: Նա սկսեց տնքալ և հառաչել վրդովված իր վատ բախտից:

Մինչև աղվեսը տնքում էր, մեկ այլ աղվես էր այդտեղով անցնում: Նա հարցրեց թե ինչն այն չէ: Խրված աղեսը բացատրեց, որ շատ է կերել և հիմա նա չի կարողանում ծառի միջից դուրս գալ:

Մյուս աղվեսը ծաղրեց և ասաց <<Լավ, իմ ընկեր, կարծում եմ դու պետք է մնաս այստեղ մինչև որ քո փորը ետ քաշվի այն չափով որով դու սկզբում սողոսկել ես ներս: Միայն այդ ժամանակ դու կկարողանաս դուրս գալ:>>

Այսպիսով աղվեսը պետք է սպասեր մինչև որ դառանր այնքան նիհար, որ կարողանար ազատվել, դաս քաղելով շատ ուտելու հետևանքները: