1)Գծե՛ք ֆունկցիայի գրաֆիկ, որն ունի հետևյալ նշանապահպանման միջակայքերը․
ա) (- ∞, 1) -ում՝ դրական, (1, 2)-ում՝ բացասական, (2, ∞) -ում՝ դրական,
բ) (- ∞, — 2) -ում՝ դրական, (−2, 0)-ում՝ դրական, (0, 5)-ում՝ բացասական, (5, +∞) -ում՝ դրական,
գ) (- ∞, -√8)-ում՝ բացասական, (- √8, √7) -ում՝ դրական, (√7, +∞) -ում՝ բացասական:

ա. Գրաֆիկ՝ նշանապահպանման միջակայքներով՝ (- ∞, 1), (1, 2), (2, ∞)

Այս հարցում պետք է ունենալ մի ֆունկցիա, որի նշանապահպանման միջակայքները հետևյալն են՝

• (- ∞, 1) — դրական
• (1, 2) — բացասական
• (2, ∞) — դրական

Այսպիսի նշանափոխություն ունեցող ֆունկցիան կարող է լինել օրինակ f(x)=(x−1)(x−2)f(x)=(x−1)(x−2). Սա բացատրում է նշանափոխությունների և ինտերվալների ամենաբավարար լուծումը:

բ. Գրաֆիկ՝ նշանապահպանման միջակայքներով՝ (- ∞, -2), (-2, 0), (0, 5), (5, +∞)

Այս դեպքում ֆունկցիան պետք է ունենա հետևյալ նշանափոխությունները՝

• (- ∞, -2) — դրական
• (-2, 0) — դրական
• (0, 5) — բացասական
• (5, +∞) — դրական

Օրինակ, կարող է լինել f(x)=(x+2)(x)(x−5)f(x)=(x+2)(x)(x−5), որը այս նշանափոխությունները կապում է միջակայքների հետ:

գ. Գրաֆիկ՝ նշանապահպանման միջակայքներով՝ (- ∞, -√8), (-√8, √7), (√7, ∞)

Հակառակի նշանափոխությունները հետևյալն են՝

• (- ∞, -√8) — բացասական
• (-√8, √7) — դրական
• (√7, ∞) — բացասական

Ֆունկցիան կարող է լինել f(x)=(x2+8)(x2−7)f(x)=(x2+8)(x2−7).

2)Ո՞ր գրաֆիկով ֆունկցիայի նշանապահպանման միջակայքերն են.
ա) (- ∞, — 3) (0, 4)-ում՝ դրական, (–3, 0), (4, +0)-ում՝ բացասական,
բ) (- ∞, — 1) , (-1, 2)-ում՝ բացասական, (2, +0)-ում՝ դրական,
գ) (- ∞, — 2) (-1, 1)-ում՝ բացասական, (−2, −1), (1, +0)-ում՝ դրական:

ա. (- ∞, — 3) (0, 4)-ում՝ դրական, (–3, 0), (4, ∞)-ում՝ բացասական

Մասնավորապես, այս գրանցումը ամենայն հավանականությամբ ցույց է տալիս որոշակի ֆունկցիա, որտեղ նշանափոխությունները կհամապատասխանեն այս միջակայքներին:

բ. (- ∞, — 1) , (-1, 2)-ում՝ բացասական, (2, +∞)-ում՝ դրական

Այս գրաֆիկում նույնպես պետք է փնտրել այնպիսի ֆունկցիա, որն ունի նշանափոխություններ այս միջակայքներում:

գ. (- ∞, — 2) (-1, 1)-ում՝ բացասական, (−2, −1), (1, ∞)-ում՝ դրական

Այս վերը նշված գրաֆիկին պետք է ունենալ ծավալվող հատվածներ նշանափոխությունների փոխարինման համար:

3)Գծե՛ք ֆունկցիայի գրաֆիկ, որը բավարարում է հետևյալ երկու պայմաններին․
1) անցնում է կոորդինատային հարթության (2, 3) կետով,
2) (–∞, 0)-ում դրական է, (0, 1)-ում՝ բացասական, (1, +∞)-ում՝ դրական:

1. Անհրաժեշտ է, որ ֆունկցիան անցնի կոորդինատային հարթության (2, 3) կետով։
2. Ունի նշանափոխությունները՝

• (–∞, 0) — դրական,
• (0, 1) — բացասական,
• (1, +∞) — դրական:

Ֆունկցիան կարող է լինել, օրինակ, f(x)=x(x−1)(x−2)+3f(x)=x(x−1)(x−2)+3:

4)Գծե՛ք ֆունկցիայի գրաֆիկ, որը բավարարում է հետևյալ երկու պայմաններին.
1) անցնում է կոորդինատային հարթության (−2, 1), (0, −1) և (3, −1) կետերով, 
2) նշանապահպանման միջակայքերն են՝ (-∞, -1), (-1, 1) և (1, +∞):

1. Անհրաժեշտ է, որ ֆունկցիան անցնի կոորդինատային հարթության (−2, 1), (0, −1) և (3, −1) կետերով:
2. Ֆունկցիան պետք է ունենա նշանապահպանման միջակայքներ՝ (-∞, -1), (-1, 1) և (1, +∞):

Այսպիսի ֆունկցիայի հնարավոր տարբերակը կարող է լինել f(x)=(x+2)(x−3)(x+1)f(x)=(x+1)(x+2)(x−3):

5)Գծե՛ք ֆունկցիայի գրաֆիկ, որը բավարարում է հետևյալ երկու պայմաններին․
1) նշանապահպանման միջակայքերն են՝ (-∞, — 2) ,(-2, 1) և (1, +∞) ,
2) անցնում է կոորդինատային հարթության (–5, 1), (-1, -2), (2, −2) կետերով։

1. Միջակայքներն են՝ (-∞, — 2), (-2, 1) և (1, +∞):
2. Անհրաժեշտ է, որ ֆունկցիան անցնի կոորդինատային հարթության (–5, 1), (-1, -2), (2, −2) կետերով։

Այս խնդիրը լուծելու համար առաջարկում եմ ֆունկցիա՝ f(x)=(x+2)(x−1)f(x)=(x+2)(x−1):

6)Գտնել բաժանելին, եթե բաժանարարը 9 է, քանորդը՝ 7, իսկ մնացորդը՝ 5:

Բաժանելին գտնելու համար կարող ենք կիրառել բաժանման բանաձևը՝բաժանելին=բաժանարար×քանակ+մնացորդբաժանելին=բաժանարար×քանակ+մնացորդբաժանելին=9×7+5=63+5=68բաժանելին=9×7+5=63+5=68

Ավտոմատապես բաժանելին 68 է:

7)Գտնել բաժանելին, եթե բաժանարարը 7 է, քանորդը՝ 5, իսկ մնացորդը՝ 3:

38բաժանելին=7×5+3=35+3=38

Բաժանելին 38 է:

8. Գտնել բաժանելին՝ բաժանարարը 9 է, քանորդը՝ 8, իսկ մնացորդը՝ 6

բաժանելին=9×8+6=72+6=78բաժանելին=9×8+6=72+6=78

Բաժանելին 78 է:

9)Գտնել բաժանելին, եթե բաժանարարը 6 է, քանորդը՝ 4, իսկ մնացորդը՝ 1:

բաժանելին=6×4+1=24+1=25

Բաժանելին

Տասնհինգ օր շարունակ ես մեկուսացել էի սենյակիս մեջ և շրջապատվել այնպիսի գրքերով, որոնք այն ժամանակ աղմուկ էին հանել (սրանից տասնհինգ-տասնվեց տարի առաջ): Խոսքս այն գրքերի մասին է, որոնց մեջ քննված է ժողովուրդներին մեկ օրում երջանկացնելու, իմաստնացնելու և հարստացնելու արվեստը։ Եվ այսպես ես մարսում էի, ավելի ճիշտ կլանում էի բոլոր այդ մարդասերների մտքի տքնությունը, նրա՛նց, ովքեր խորհուրդ են տալիս ստրկացնել բոլոր աղքատներին և նրանց, ովքեր հավատացնում են, թե իրենք գահազուրկ արքաներ են։ Դրանից հետո զարմանալի չէ, որ ես ընկա մի վիճակի մեջ, որ մոտ էր խելագարությանն ու ապշանքին:

Ինձ թվում էր միայն, որ մտքիս խորքում թաքնված էր այն գաղափարի հեռավոր սաղմը, որ բարձր էր բոլոր իմ կարդացած այդ պառավական բանաձևերից: Բայց այդ գաղափարը սոսկ մի չափազանց անորոշ բան էր։
Եվ ես դուրս եկա իմ սենյակից մի մեծ ծարավով, քանի որ տհաճ ընթերցանությունն առաջ է բերում մաքուր օդի ու զովացուցիչ խմիչքների կարիք:

Երբ ես պատրաստվում էի մտնել սրճարան, մի մուրացկան մեկնեց ինձ իր գլխարկը` մի այնպիսի անմոռաց հայացքով, որ գահեր կխորտակեր, եթե հոգին կարողանար շարժել մատերիան և եթե հիպնոսողի աչքերը կարողանային խաղող աճեցնել:

Նույն այդ ժամին ես լսեցի մի ծանոթ ձայն, որ շշնջում էր ականջիս։ Դա բարի Հրեշտակի կամ բարի Սատանալ ձայնն էր, որ ուղեկցում է ինձ ամենուրեք: Եթե Սոկրատեսն ուներ իր բարի Սատանան, ինչո՞ւ ապա ես չունենամ իմ բարի Հրեշտակը և ինչո՞ւ Սոկրատեսի նման արժանի չլինեմ խենթության արտոնագիր ստանալու պատվին՝ կնքված խորաթափանց Լելյուի և խորիմաց Բայարժեի կողմից։

Իմ և Սոկրատեսի Սատանայի միջև կա այն տարբերությունը, որ Սոկրատեսի Սատանան հանդես էր գալիս լոկ իրեն պաշտպանելու, իրեն խարազանելու կամ իրեն զսպելու համար, իսկ իմ Սատանան բարեհաճում է լոկ խրատել, ներշնչել ու համոզել: Խեղճ Սոկրատեսինը սոսկ արգելող Սատանա էր, իսկ իմը՝ գործնական ո պայքարող Uատանա:

Եվ արդ, նրա շշուկն ասում էր ինձ. «Միայն այն մարդ է ուրիշին հավասար, ով կարողանում է այդ ապացուցել, և միայն նա է արժանի ազատության, ով կարողանում Է նվաճել այն»:

Եվ ես անմիջապես նետվեցի այդ մուրացկանի վրա։ Բռունցքի մեն մի հարվածով ջնջխեցի նրա մի աչքը, որ մի վայրկյանում գնդիկի պես ուռեց։ Հետո եղունգս ջարդելով փշրեցի նրա երկու ատամը։ Եվ քանի որ ի ծնե նրբակազմ էի ու բռնցքամարտով շատ քիչ պարապած և իմ մեջ այնքան ուժ չէի գտնում, որ միանգամից կարողանայի ծեծել այդ ծերուկին, ուստի մի ձեռքով բռնեցի նրա օձիքից և մյուսով ճանկեցի կոկորդն ու սկսեցի գլուխը շեշտակի հարվածել պատին:

Պիտի խոստովանեմ, որ ես աչքի պոչով զննել էի շուրջս և համոզվել, որ այդ անմարդ վայրում երկար ժամանակ կարող էի խուսափել ոստիկանի միջամտությունից:

Այնուհետև այդ վաթսունամյա տկարի մեջքին հասցնելով մի ուժգին աքացի, որը կարող էր փշրել նրա թիկնոսկրը, ես վայր գցեցի նրան ու գետնից հափշտակելով ծառի մի հաստ ճյուղ, սկսեցի ծեծել այդ խեղճին խոհարարների համառ ավյունով, այնպես, ինչպես ծեծում են նրանք բիֆշտեքսի միսը:

Հանկարծ, ինչպիսի՜ հրաշք, ինչպիսի՜ ուրախություն փիլիսոփայի համար, երբ նա պարզում է իր ուսմունքի գերազանցությունը։ Ես տեսա, թե ինչպես այդ մաշված կմախքը թափ տվեց իրեն ու նորից ոտքի ելավ այն ավյունով, որպիսին երբեք ես չէի սպասի այդ шլլանդակ կերպով ջարդված մեքենայից։ Եվ այդ զառամյալ ավազակը ատելությամբ լի հայացքով, որ ես համարեցի բարեգուշակ, նետվեց ինձ վրա և ուռցրեց իմ երկու աչքը, ջարդեց իմ չորս ատամը և նույն այն ծառի ճյուղով ինձ կատաղորեն ծեծեց չարաչար: Եվ այսպես ես իմ եռանդուն բժշկությամբ վերադարձրել էի նրան իր հպարտությունն ու կյանքը:

Այնուհետև ես ձեռք ու ոտքով հասկացրի նրան, որ մեր կռիվն ավարտված եմ համարում և գոհունակությամբ ելնելով գետնից, որպես մի ստոյիկյան սոփեստ, ասացի. «Պարո՛ն, դուք ինձ հավասար եք, պատիվ արեք կիսելու ինձ հետ իմ քսակը, և եթե դուք իսկական մարդասեր եք, ապա հիշեք, որ դուք պարտավոր եք բոլոր ձեր եղբայրակիցներին, երբ նրանք ձեզնից ողորմություն խնդրեն, առաջադրել այս ուսմունքը, որը ես դժբախտություն ունեցա փորձելուձեր մեջքի վրա»:

Եվ նա ինձ երդվեց անկեղծորեն, որ հասկացել է իմ ուսմունքը և որ այսուհետև կհետևի իմ խորհուրդներին:

Հեղինակ՝ Շառլ Բոդլեր

Առաջադրանքներ՝

1. Դուք համաձա՞յն եք պատմողի վարվելակերպի հետ։ Ինչու՞ այո, կամ ինչու՞ ոչ։
2. 
   Ես չեմ համաձայի պատմողի հետ, քանի որ նրա վարվելակերպը չափազանց բռնակալական է և տարօրինակ է՝ նույնիսկ եթե նա հավատում է, որ իր գործողությունները միտված են բարձրագույն նպատակի։ Պատմողը փորձում է արդարացնել իր բռնությունը՝ հիմնվելով փիլիսոփայական և գաղափարական մոտեցումների վրա, սակայն մարդուն ծեծելը կամ վնասելը երբեք լուծում չէ։ Այդ վարվելակերպը ավելի մոտ է կտրուկ ինքնադրսևորումի ու ապագա բռնության արդարացմանը, քան իսկապես իմաստալից ազատության և հավասարության հասնելու ճանապարհին քայլելուն։

2. Եթե դուք լինեիք այդ մուրացկանի տեղը, ինչպե՞ս կարձագանքեիք։

Եթե ես լինեի այդ մուրացկանի տեղում, բնականաբար, ես առաջին հերթին զարմացած ու շփոթված կլինեի։ Չէ որ մուրացկանը պարզապես փորձում էր ապրել, ստանալ օգնություն՝ նույնքան արժանապատվությամբ, որքան մյուսները։ Այդպիսի բռնության ենթարկվելը երբեք ընդունելի չէ։ Փոխարենը, ես կարող էի ավելի ուժեղ հակադարձել՝ հարցնելով, թե ինչու է պատմողը ինձ ծեծում, և հարցադրելու, թե ինչու է նա այդպես վարվում։

3. Այս պատմության մեջ ո՞րն է հեղինակի ուղերձը՝ ըստ ձեզ։

Հեղինակի ուղերձը կարող է լինել այն, որ ազատությունը և հավասարությունը ձեռք են բերվում միայն պայքարով։ Նա, կարծես, ասում է, որ մարդը պետք է կարողանա պայքարել իր իրավունքների համար՝ առանց վախենալու որևէ մարդու ուժից կամ հեղինակությունից։ Սակայն այս մոտեցումը հեգնական է, քանի որ պատմողը բռնությունն ընկալում է որպես ազատության նվաճման միակ միջոցը, ինչը բացահայտորեն մերժում է իսկապես մարդկային եղանակներով հարցերը լուծելու մոտեցումը։

4. Կարո՞ղ ենք այս պատմությունը ընկալել որպես փիլիսոփայական հեգնանք։ Ինչո՞ւ։

Այո, այս պատմությունը կարելի է ընկալել որպես փիլիսոփայական հեգնանք։ Բոդլերը բուռն կերպով քննադատում է այն գաղափարները, որոնք համարվում են «շահավետ» կամ «մարդասիրական», բայց նա ցույց է տալիս, որ դրանք իրականում կարող են դառնալ բռնության, անարդարության և անգիտության արդարացման գործիքներ։ Ըստ Բոդլերի՝ փիլիսոփայությունը և գաղափարները հաճախ վերածվում են հեգեմոնիայի՝ տեղայնացնելով միայնակ անհատի արժեքները մյուսների վրա։ Սպառնալիքներով ու բռնությամբ մեծացնել մյուսների արժեքներն ու գաղափարները հեգնանք է փիլիսոփայության հանդեպ։

5. Ի՞նչ է նշանակում «ազատությունը պետք է նվաճել» արտահայտությունը այս տեքստի համատեքստում։

Այս արտահայտությունը այս տեքստում ենթադրում է, որ ազատությունը ոչ թե հատուկ տրվող կամ պատրաստի վիճակ է, այլ այն պետք է արվի, հստակ պայքարի միջոցով։ Այնպես, ինչպես պատմողը փորձում է ստանալ իր զգացմունքները ու համոզմունքները՝ մյուսին պարտադրելով ու նրան ծեծելով, ազատությունը պետք է առաջադրվի պայքարի ու հաղթանակի միջոցով՝ չնայած ողջ օբյեկտիվ իրավիճակի։ Սա կարող է ցույց տալ, որ մարդիկ որոշում են հստակ մեթոդներով՝ հաճախ կոշտ ու բռնի, հաղթահարել իրենց անարդարության զգացումը։

Առաջադրանքներ․

1)Գտե՛ք պատկերված գրաֆիկով ֆունկցիայի նշանապահպանման միջակայքերը․

ա(-;-1) +

(-1;3) –

(3;+) +

բ (-;-2) –

(-2;1)+

(1;+) +

գ (-;-2) +

(-2;0) +

(0;3) –

(3;+) +

դ (-;-2) –

(-2;2) +

(2;3) –

(3;+) +

ե (-;-3) +

(-3;2) –

(2;+) +

զ (-;-2) –

(-2; 0,5) +

(0,5;+) +

2)Գծե՛ք ֆունկցիայի գրաֆիկ, որի նշանապահպանման միջակայքերը կլինեն․

ա) (−∞, −2), (−2, 1), (1, +∞),

բ) (−∞; −  4/5), (−  4/5; 0), (0; 3), (3; +∞),

գ) (−∞; 3), (3; +∞),

դ) (−∞, +∞):

3)Գծե՛ք ֆունկցիայի գրաֆիկ, որի նշանապահպանման միջակայքերի գծապատկերը կունենա հետևյալ տեսքը․

4)Ճարտարապետ Ռաֆայելը տարվա ընթացքում նախագծեց 25 առանձնատուն՝ 10 փոքր ու 15 մեծ։Փոքր առանձնատներից յուրաքանչյուրի համար նա վաստակում է 240 000 դրամ, իսկ մեծի համար՝ 450 000։
ա) Մեկ պատվերից միջինում որքա՞ն գումար է աշխատում Ռաֆայելը։

2400000+6750000=9150000

9150000:2=4575000
բ) Շինարարության ընթացքում Ռաֆայելը փոքր առանձնատուն այցելում է 7 անգամ, իսկ մեծ առանձնատուն՝ 12։ Յուրաքանչյուր այցելության ժամանակ նա ծախսում է միջինում 1500 դրամի մեքենայի վառելիք։ Տարվա ընթացքում որքա՞ն շահույթ ստացավ Ռաֆայելը։

1500*7=10500

1500*12=18000

18000+10500=28500

9150000-28500=9121500

5)Գտնել (-5; 36) միջակայքին պատկանող բոլոր ամբողջ թվերի քանակը։

36-(-5)-1=40

6)Գտնել (34; 78) միջակայքին պատկանող բոլոր ամբողջ թվերի քանակը։

78-34-1=34

7)Գտնել (23; 57] միջակայքին պատկանող բոլոր ամբողջ թվերի քանակը։

57-23=34

8)Գտնել [-3; 45) միջակայքին պատկանող բոլոր ամբողջ թվերի քանակը։

45-(-3)=48

9)Գտնել [23; 123] միջակայքին պատկանող բոլոր ամբողջ թվերի քանակը։

Բարակ ուղին սողալով,
Ոտի տակին դողալով,
Ճամփի ծայրին բուսել է
Կյանքի ծառը շողալով:

Ի՜նչ լայն սիրտ է, որ ունի
Այս ճանապարհն Անհունի‌
Մարդու, բույսի, գազանի
Եվ թևավոր թռչունի:

Համաձայն եմ Կոմիտասի բանաստեղծության գաղափարի հետ: Կոմիտասը ուզում է ասել, որ կամաց կամաց կերտվում է կյանքի ճանապարհը: Կյանքի ճանապարհը որոշ պահերի լինում է անհաստատուն, դրա համար ոտքի տակին դողում է : Կյանքի ծաղկման տեղում շողում է կյանքի ծառը: Կյանքը ունի լայն սիրտ ասելով նա նկատի ունի, որ կյանքի անվերջ ճանապարհը մեզ լավ հնարավորություններ է տալիս: Մարդու, բույսի, գազանի և թևավոր թռչյունի համար:

Ես սիրեցի անփուշ վարդ,
Տեսա ճերմակ անփուշ վարդ,
Կրծքիս վրա դրի զարդ,
Հոտոտեցի, բույր չուներ,
Սիրտս մխաց բարդ ի բարդ։

Տեսա կարմիր փշոտ վարդ,
Ավա՜ղ, ձեռքս ծակոտեց,
Արյուն հոսի վարդեն ցարդ,
Բույրը մտավ քմքես ներս։

Կարծում եմ հեղինակը նկատի ունի, որ երբ մի բանին շատ հեշտ է հասնելը, այն մի տեսակ դատարկ է թվում: Իսկ, երբ մի փոքր ցավ ես զգում մի բանի հասնելուց այն լավ արդյունք է ունենում:

Դու ինչե՜ր ես տեսնում, ինչե՜ր, ո՜վ դիտակ,
Որ մեր աչքին՝ աներևույթ, անգիտակ․
Երկնի օրը քեզանով ենք կատարում,
Երկրի խորը քեզանով ենք պատառում։

Դարձի՜ր, դարձի՜ր, ո՜վ իմ դիտակ լուսածին՝
Կյանքի, ջանքի, հուսո հնար ճարելով,
Զարթի՜ր, զարթի՜ր, ո՛վ իմ գիտակ հուսածին՝
Մտքի, հոգու սիրո քնար լարելով։

Կարծում եմ այս բանաստեղծության մեջ դիտակը խորհրդանշում է ,,ներքին,, տեսողությանը: Ինչը որ մենք տեսնում ենք դրանով տեսանելի չի մեր աչքին, մենք զգում ենք դա: Հեղինակն էլ խնդրում է, որ այդ ուժով տեսնենք աշխարհը:

• Ինչո՞ւ է հայտնի բարդ նյութերի թիվը գերազանցում պարզ նյութերի թիվը:

Քանի որ պարզ նյութերն են այն նյութերը որոնք բաղկացած են միանման ատոմներից, իսկ ատոմները ինչպես հայտնի է  որ 118-ն են(դեռևս)

• Բերե՛ք գազային, հեղուկ և պինդ նյութերի օրինակներ:

Գազային՝ջրածին, հեղուկ՝ջուր, պինդ՝երկաթ

• Ո՞րն է նյութի քանակի չափման միավորը, և ի՞նչ է այն արտահայտում:

Դա մոլ-ն է և այն ցույց է տալիս թե քանի ավոգադրոյի թվին հավասար մասնիկ կա մեկ ատոմի մեջ

• Ածխածնի 3,01 *1023 թվով ատոմների նյութաքանակը (մոլ) հավասար է.
• 0,2
• 0,5
  3.2
  4.5
• Որոշե՛ք հետևյալ նյութաքանակներով գազային քլորի մոլեկուլների թիվը՝ ա) 0,1 մոլ, բ) 0,5 մոլ, գ) 1 մոլ, դ) 3 մոլ:

N=0.1*6.02*10 23=0,602*10 23

N=0.5*6.02*10 23=3.01*10 23

N=1*6.02*10 23=6.02*10 23

N=3*6.02*10 23=18.06*10 23

• Որքան է լիթիում տարրի զանգվածային բաժինը (%) Li2SO3 բանաձևային միավորով նյութում:

Mr(Li2SO3)=2 Ar(Li)+Ar(S)+3 Ar(O)=14+32+48=94

w(Li)=7*2/94*100=14.89

• Ո՞ր նյութի մոլեկուլում է թթվածնի մոլային բաժինն առավել մեծ
  1) CO2
  2) SO2
  3) SO3
  4) SiO2
• Արդյոք նո՞ւյն, թե՞ տարբեր նյութաքանակներ են հետևյալ զանգվածներով զույգ նյութերում.
  w) 98 q H3PO4 4 17 q NH3, p) 49 q H3PO4 l 49 q H2SO4:
• Որքան է 0,2 մոլ կալիումի հիդրօքսիդի զանգվածը (գ):

Mr(KOH)=39+1+16=56

m=0.2*56=11.2

Պատասխանել հարցերին

1.Ի՞նչ գործոնների ազդեցությամբ է ձևավորվել մեր հանրապետության ներկայիս մակերևույթը։

Ամենասկզբում այն եղել է ծովի հատակ որից հետո ծովի հատակը բարձրացել է վերածվել ցամաքի, որից հետո նորից ծածկվել է ծովով ապա դարձել ցամաք: Այդ գործողությունները ուղեկցվել են հրաբխով: Նաև այդ գործողությունների ընթացքում երկրակեղևի վրա առաջացել են լեռնային համակարգեր:

2. Ինչո՞վ է բացատրվում մեր տարածքի օգտակար հանածոների բազմազանությունը։

Երկրաբանական պայմանները և ռելիեֆը շատ բազմազան են, այդ պատճառով մենք ունենք տարբեր օգտակար հանածոներ:

3.Նշել մետաղային և ոչ մետաղային օգտակար հանքատեսակների օրինակներ։

Մետաղներից շատ են գունավոր մետաղները՝պղինձ,կապար, ալյումին, ցինկ և այլն: Ոչ մետաղներից շատ են տուֆը,բազալտը, մարմարը, տարբեր կավերը և այլն:

4.Նշել օգտակար հանածոների նշանավոր հանքավայրեր։

Պղնձի խոշոր հանքավայրերն են Ալավերդին և Կապանը, հայտնի են Ագարակի և Քաջարանի հանքավայրերը:  Երկաթի աղբյուր են Աբովյանի, Հրազդանի և Սվարանցի հանքերը: Տուֆինը Արագածի լանջերը, Շիրակը, Մերձերևանյան շրջանները:

Հեքիաթները ցույց են տալիս, թե ինչպես է ժողովուրդը ընկալել աշխարհը։ Դրանք ոչ միայն ուշագրավ պատմություններ են, այլ նաև ուսուցանող: Դրանք ցույց են տալիս թե ինչպես են ընկալվում մարդկանց արարքները:

Աշխարհի և նաև հայկական հեքիաթների մեծամասնության մեջ կան բարի և չար հասկացություններ:Բարին արտահայտվում է  ազնիվությամբ, աշխատասիրությամբ, քաջությամբ և այլ հատկանիշներով։ Նրանք անում են բարի գործեր: Չարիքը ընդհակառակը, արտահայտվում է ագահությամբ, տիրանալու ցանկությամբ, կախարդանքով վնասելու ցանկությամբ: Հաճախ այդ հերոսների մեջ պայքար է ընթանում, որի ընթացքում բարին փորձում է ամեն ինչ անել, որ փրկի կամ օգնի իր շրջապատին, իսկ չարը ընդհակառակը: Հայկական ամենահայտնի հեքիաթներից մեկը որում բացահայտ երևում են չարն և բարին ,,Անահիտ,, հեքիաթն է: Բարու հիմնական մարմնավորումները Անահիտն ու Վաչագանն են: Անահիտը շատ նվիրված, իմաստուն և բարի աղջիկ էր, ով դրա համար դարձավ թագուհի ,իսկ Վաչագանը նպատակասլաց, ազնիվ և քաջ թագավոր էր: Չարը այդտեղ ,,սուրբ,, քրմապետն էր, ով բանտարկում էր մարդկանց և սպառնում նրանց ուղարկելով սպանդանոց: Չարը իհարկե բացահայտվեց: Բայց բարի լինելուց բացի այլ հատկություններ էլ կան որոնց միջոցով հերոսները փրկվում և հաղթում են: Այս դեպքում դա թագավորի նոր սովորած, դիպակ գործելու արհեստն էր: Եթե նա չցանկանար արհեստ սովորել, չէր կարողանա փրկվել: Այտեղից երևում է, որ որոշ հեքիաթներում հերոսները բարի լինեուց բացի օգտագործելով իրենց չհանձնվող բանավորությունը և տաղանդը հաղթում են չարին: Այս ամենի մեջ ես տեսնում եմ, որ բարին միշտ մի առավելություն ունի: Կարծում եմ ես կարող եմ բացատրել դա: Ժողովուրդը միշտ հավատացել է, որ բարին հաղթում է և երբ չար ուժերը շատ հզոր են լինում, բարի մարդիկ առավելություններ են ունենում, որպեսզի կարողանան հաղթել նրանց:

Կան նաև այնպիսի հեքիաթներ, որոնց մեջ ուղիղ պայքար չի գնում չարի և բարու միջև: Այդտեղ երևում է, որ երբ հերոսը օգնության է հասնում մեկին նրան այդ բարությունը ետ է վերադառնում: Կամ հակառակը, երբ չարը վատ արարքներ է գործում այն պատժվում է:

Այսպիսով գալիս ենք այն եզրակացութան, որ հայկական հեքիաթները սովորեցնում են, որ կարևոր է իմաստուն և քաջ լինել, բայց երբեմն միայն բարի գործելու ցանկությունը հերիք է չարին հաղթելու համար:

1. Տրված բառերից ընտրիր արմատներ, ավելացրո՛ւ ական վերջածանցը և ստացի՛ր նոր բառեր։

Վայրկյան, տուն, ընտանիք, պատանի, ընկերություն, կողմնակից։ 

Վայրեական, տնական, ընտանեկան, պատանեկան, ընկերական, կողմնական

1.  Տրված բառերից ընտրիր արմատներ ավելացրո՛ւ անք վերջածանցը և ստացի՛ր նոր բառեր։

Այլադավան, գուրգուրել, սիգապանծ, փրկագին, արհամարհել, երազել, փակուղի, պերճուհի, հերյուրել, անպաճույճ, պճնամոլ, առատահոս, տառապել։ 

Դավանանք, գուրգուրանք, պանծանք, փրկանք, արհամարանք, երազանք,փականք, պերճանք, հեյրուրանք, պաճուճանք, պնճանք,հոսանք, տառապանք

1. Տրված բառերի առաջին արմատով կազմի՛ր նոր բառեր՝ որպես երկրորդ բաղադրիչ։

Առատաձեռն

բերքառատ

Վիճակագրություն

անվիճակ

Վազանց

արագավազ

Հաշվենկատ

անհաշիվ

Խուսանավել

մարդախույս

Մահագույժ

անմահ

1. Բառակապակցությունների իմաստն արտահայտի՛ր մեկ բառով։

Սիրտը փակելը-նեղանալ

 աստծո գառ-անմեղ

ականջ տանել-ձանձրացնել

քամուն տալ-ծախսել

զարմանքը շարժել-ապշեցնել

արյունը պղտորել-բարկանալ

թևաթափ լինել-հուսահատվել

շարքից դուրս գալ-մահանալ

աշխարհով մեկ լինել-երջանկանալ

աչքը լիանալ-բավարարվել

կյանքի կոչել-կենդանացնել/իրականացնել

առյուծ կտրել-քաջանալ

5.     Բառակապակցությունները դարձրո՛ւ  բարդ բառեր։

Գեղեցիկ կազմվածք ունեցող

գեղակազմ

Վրեժ առնող

վրիժառու

Աչքի թարթելը

ակնթարթ

Միտքը բերել

մտաբերել

Սովից լլկված

սովալլուկ

Հոգնելուց տանջված 

հոգնատանջ

1.     Կազմի՛ր նոր բառեր՝ տրվածների արմատներին ավելացնելով -գին վերջածանցը։

Թախանձանք,կարոտաբաղձ, լալ, հիվանդանոց, ցավակից, սիրտ։ 

Թախանձագին, կարոտագին, լալագին, հիվանդագին, ցավագին, սրտագին

1. Գտի՛ր հոմանիշները և գրի՛ր կողք կողքի։

Լայնախոհ հարմար

Դողէրոցք սատար

Պատշաճ շրջահայաց

Advertisement

https://edge.aditude.io/safeframe/1-1-1/html/container.html

Նեցուկ  այգաբաց

Կայսր տենդ

Արշալույս արքա 

Կայսր-արքա, արշալույս-այգաբաց, պատճաշ-հարմար, լայնախոհ-շրջահայաց, նեցուկ-սատար, դողէրոցք-տենդ

1.    Կազմել վեց բարդ բառ սյունակներից ընտրելով մեկական արմատ։

Այբ   դիտել

Շուք գիր

Ակն փեղկ

Անդորր   գրգիռ

Երկու             բեն

Ջիղ   մուտք 

այբուբեն, ակնդետ, շքամուտք, ջղագրգիռ, երկփեղկ, անդորրագիր

1.      Յուրաքանչյուր սյունակից ընտրելով մեկական նախածանց և արմատ՝ կազմել վեց նախածանցավոր բառ։

Չ                   պատկերասարահ

Արտ                        արևելագետ

Տ                 բեմահարթակ

Ան          խնդրառություն

Գեր               ուսումնատենչ

Թեր                    երկնահաս 

Տգետ, արտապատկեր, գերխնդիր, չհաս, անհարթ, թերուս

1.  Հետևյալ բառակապակցությունները դարձրե՛ք բարդ բառեր։

Կյանք սիրող-կենսասեր

Կենսագրություն գրող-կենսագիր

Հայերին հալածող-հայահալած

Տանջանքից լլկված-տանջալլուկ

Ջրում սուզված-ջրասույզ

Տաղ ասող-տաղասաց

Մենակ կատարող-մենակատար

Հոգին զմայլեցնող-հոգեզմայլ

Մանկան միտք ունեցող-մանկամիտ

Հրեղեն աչքեր ունեցող-հրաչյա

Երկինք սլացող-երկնասլաց

Սիրով սնված-սիրասուն

1.   Տրված բառերի արմատներից մեկին ավելացրո՛ւ ույթ վերջածանցը և ստացիր նոր բառեր։

Մրցակցություն, հակասություն, անմշակ, ծածկագրություն, շահադիտական, դատավարություն, անվերջանալի, արժետոմս, հասնել, երևալ, ցերեկային, արտասովոր, տիրապետություն, տարրալուծել, ավանդական, խելքահան, անբնական, դրվածք, զորահավաք, անտառահատ, բարդություն, ձանձրալի, նորարար, եզրագիծ, աշխատավարձ։ 

մրցույթ, հակասույթ, մշակույթ, ծածկույթ, շահույթ, վարույթ, վերջույթ, արժույթ, հասույթ, երևույթ, ցերեկույթ, սովորույթ, տիրույթ, լուծույթ, ավանդույթ, հանույթ, բնույթ, դրույթ, հավաքույթ, հատույթ, բարդույթ, ձանձրույթ, նորույթ, եզրույթ, վարձույթ

11. Սյունակներից առանձնացնել և կողք կողքի գրել հոմանիշ բառերը։

Որոնել կարկամել

Պապանձվել  նվիրել

Կշտամբել       դիտել

Նայել                 խորհել

Ընծայել             հանդիմանել

Մտածել                փնտրել 

որոնել-փնտրել, նայել-դիտել, մտածել-խորհել, ընծայել-նվիրել, պապանձվել-կարկամել, կշտամբել-հանդիմանել,

Այս պատմությունը հյուսնի մասին է, ով ապրել է հարյուրավոր տարիներ առաջ: Օրերից մի օր, տուն վերադառնալիս, ընկերներից մեկը կանգնեցնում է նրան և հարցնում.

– Եղբայրս, դեմքդ ինչո՞ւ է թթված: Բա՞ն է պատահել:
– Եթե իմ տեղը լինեիր, – պատասխանում է հյուսնը, – դու էլ այս օրին կլինեիր:
– Ի՞նչ է եղել, – հետաքրքրվում է ընկերը:
– Մինչև առավոտ, – ասում է հյուսնը, – թագավորի հրամանով պետք է տասնմեկ հազար տասնմեկ հարյուր տասնմեկ գրվանքա փայտի լավագույն սղոցուքը տանեմ պալատ, թե չէ գլխիցս կզրկվեմ:
Ընկերը ժպտում է և գրկում նրան, ասում է.
– Սիրելի ընկերս, մի հուսահատվիր: Արի գնանք, ուտենք-խմենք և վաղվա մասին մոռանանք: Հույսդ երբեք մի կորցրու:

Գնում են հյուսնի տուն և տեսնում, որ նրա կինն ու երեխաները նույնպես լուրն առել են և լացուկոծ են անում: Ընկերը նրանց էլ է հորդորում, որ չվշտանան, և բոլորը միասին սկսում են ուտել, խմել, ուրախ-ուրախ զրուցել, երգել ու պարել:

Խնջույքի կեսին հյուսնի կինը վերսկսում է.
– Խեղճ ամուսինս, առավոտյան զրկվելու ես գլխիցդ, իսկ մենք զվարճանում ենք:
– Ա՜խ, և ոչ մի հույս չկա:
– Մի’ տանջվիր, – ասում է հյուսնը, – ամեն ինչ զուր է:
Եվ շարունակում են ուտել, խմել, երգել ու պարել:
Երբ լույսը ճեղքում է խավարն ու սկսվում է օրը, բոլորը լռում են՝ սարսափով ու վշտով համակված: Թագավորի մարդիկ գալիս և կամացուկ թակում են հյուսնի տան դուռը:
Հյուսնը հառաչում է.

– Այժմ գնում եմ մեռնելու:
Եվ բացում է դուռը:
– Հյուսն, – ասում են հյուրերը, – թագավորը մեռել է:
Նրա համար դագաղ սարքիր:

1. Ո՞ր միտքը չի հակասում տեքստի բովանադակությանը։

Ա․ Պետք է հույսը չկորցնել։ 

Անհրաժեշտ է լավ աշխատել, որ հաջողության հասնես։

Հյուսնը պետք է թագավորի համար դագաղ պատրաստեր։

Պետք է միշտ զվարճանալ։

2.  Դո՛ւրս գրի համադասական շաղկապ ունեցող նախադասությունը։

կանգնեցնում է նրան և հարցնում

ժպտում է և գրկում նրան

ուտենք-խմենք և վաղվա մասին մոռանանք

Գնում են հյուսնի տուն և տեսնում

զրկվելու ես գլխիցդ, իսկ մենք զվարճանում ենք

Ա՜խ, և ոչ մի հույս չկա

մարդիկ գալիս և կամացուկ թակում են

3.  Դո՛ւրս գրիր  փոխանվանաբար գործածված թվական ունեցող նախադասությունը։

Մինչև առավոտ, – ասում է հյուսնը, – թագավորի հրամանով պետք է տասնմեկ հազար տասնմեկ հարյուր տասնմեկ գրվանքա փայտի լավագույն սղոցուքը տանեմ պալատ, թե չէ գլխիցս կզրկվեմ:

4. Դո՛ւր գրիր վերաբերական ունեցող նախադասությունը։

Եթե իմ տեղը լինեիր, – պատասխանում է հյուսնը, – դու էլ այս օրին կլինեիր:

5. Դո՛ւրս գրիր բաղադրյալ ստորոգյալ ունեցող նախադասությունը։

6. Դո՛ւրս գրիր բացահայտիչ պարունակող նախադասությունը։

7. Տվյալ նախադասության մեջ ընդգծված բառն ի՞նչ պաշտոն է կատարում։

Թագավորի մարդիկ գալիս և կամացուկ թակում են հյուսնի տան դուռը:

8. Նախադասության անդամներից որի՞ շարահյուսական վերլուծության մեջ սխալ կա։

Թագավորի մարդիկ գալիս և կամացուկ թակում են հյուսնի տան դուռը:

Մարդիկ- ենթակա,

թակում են- ստորոգյալ

տան- հատկացուցիչ

կամացուկ- ձևի մակբայ

9. Ե՞րբ բոլորը լռեցին։

10. Տեքստից դո’ւրս գրիր այն բառը, որում ի-ն հնչյունափոխվել է ը-ի։

11. Տեքստից դո’ւրս գրիր կազմությամբ բարդ բառ։

12. Տեքստից դո’ւրս գրիր գործիական հոլովով դրված մեկ գոյական։

13. Տեքստից դո’ւրս գրիր այն բառը,  որի հոգնակին անկանոն է, չի կազմվում եր կամ ներ վերջավորությամբ։

14. Դո’ւրս գրիր մեկ սոսկածանցավոր բառ։

15. Գրի’ր ընդգծված բառի պաշտոնը։

Ընկերը ժպտում է և գրկում նրան, ասում է.