Fatum
Կախարդական մի շղթա կա երկնքում՝
Աներևույթ, որպես ցավը խոր հոգու.
Իջնում է նա հուշիկ, որպես իրիկուն,
Օղակելով լույս աստղերը մեկ֊մեկու։
Մեղմ գիշերի գեղագանգուր երազում՝
Այն աստղերը, որպես մոմեր սրբազան,
Առկայծում են կարոտագին, երազուն՝
Հավերժաբար իրար կապված և բաժան։
Ես ու դու էլ շղթայված ենք իրարու.
Կարոտավառ երազում ենք միշտ իրար,
Միշտ իրար հետ, բայց միշտ բաժան և հեռու,
Աստղերի պես և՛ հարազատ, և՛ օտար…
1. Բացատրի՛ր բառերը՝ աներևույթ, առկայծել, կարոտագին, կարոտավառ: 

Աներևույթ՝ այն, ինչ չի երևում, կամ չի ճանաչվում, անպատճառական, չտեսանելի։Առկայծել՝ պայծառ պայթել կամ լույս արձակել, իրադարձություն, որը տեղի է ունենում շատ կարճ ժամանակում, բայց ուժեղ։Կարոտագին՝ այն զգացումը, որ վառ է ցույց տալիս կարոտը, ինչ-որ բանի կամ մարդու հանդեպ լուրջ ցանկություն կամ կարոտ։Կարոտավառ՝ այնպիսին, ինչպիսին է մեկի կամ ինչ-որ բանի նկատմամբ բացահայտ կամ ուժեղ կարոտը։

2. Բանաստեղծությունից գտի՛ր համեմատություններ: 

Շղթայված ենք իրարու: համեմատություն է, որ մեզ հիշեցնում է շղթայի կապը, ինչպես աստղերը իրար հետ կապված են, իսկ մենք՝ սիրով ու կարոտով կապված, բայց միևնույն ժամանակ, հեռու։Ինչպես մոմեր սրբազան աստղերը համեմատվում են մոմերի հետ՝ խորհրդանշելով լույս և սրբություն, որոնք վերածվում են սրտի ջերմություն։

3. Գրավոր վերլուծել բանաստեղծությունը, ի՞նչ է ներկայացված: 

Բանաստեղծությունը ներկայացնում է անձնական սիրո և կարոտի խորը զգացողությունը։ Այն նկարագրում է երկու մարդու հոգեբանական կապը, ովքեր շղթայված են իրար՝ դրժելով մշտական կապի մեջ լինել, բայց միևնույն ժամանակ, հեռու և բաժան։ Վերաբերմունքը աստղերին որպես համեմատություն՝ ցույց է տալիս նրանց փոխկապակցվածությունը և դրա տխուր, բայց գեղեցիկ կողմերը։ Գիշերվա ու կարոտի համադրումներն են, որոնք ընդգծում են այդ վիճակը՝ ինչպես նաև աստղերի լույսը, որը մշտապես մարում ու նորից վերածնվում է։

4. Ի՞նչ է նշանակում fatum, նայեք բառարաններում, համացանցում:

Fatum-ը լատիներենից վերցված բառ է, որը նշանակում է «դատավճիռ» կամ «նախաստված ճակատագիր: Այս բառը արտահայտում է միտքը, որ մարդկանց կամ իրադարձությունների ընթացքը արդեն որոշված է, և մենք չենք կարող փոխել այն: Fatumը սովորաբար կապված է ճակատագրի, անկառավարելի ուժերի կամ անխուսափելի առաջընթացի հետ:

5. Գրի՛ր շարադրություն վերնագրերից մեկով ՝ ,,Միշտ իրար հետ, բայց միշտ բաժան, հեռու Իջնում է հուշիկ : 

Սիրո մեջ ամեն ինչ այնքան պարզ չէ։ Մենք միշտ կապում ենք մեր սիրտը մեկ այլ մարդու հետ, բայց երբեմն զգում ենք, որ նույնիսկ սիրո մեջ, կարող ենք լինել հեռու։ Ինչպես աստղերը երկնքում՝ մենք իրար հետ ենք, բայց տարբեր հեռավորությունների վրա։ Բաժանումը միտում է կարոտին, և այդ կարոտը միշտ սրվում է, երբ պետք է հեռու լինենք միմյանցից։ Կարծես մեր ճակատագիրը այսպես է՝ մենք երբեք չենք կարող հասնել այն իրական մոտիկությանը, որ մեր սիրտը ցանկանում է։ Բայց այդ կապը դեռ կա, որովհետև մենք միշտ հիշում ենք միմյանց, միշտ կարոտում ենք, ի՞նչպես աստղերը՝ թեև հեռու, բայց մշտապես սրտում պահպանվում է նրանց լույսը։

Այս բաժանումը միայն մարմնի հեռավորություն է, բայց սիրտը միշտ կմնա միացյալ։

Հրաժեշտը արտահայտում է բաժանման հուզական ապրումները, այն ներքին պայքարը, որը տեղի է ունենում այն մարդու հոգում, ով ստիպված է հեռանալ կամ հրաժեշտ տալ մեկին։ Բանաստեղծությունը կարելի է ընկալել ինչպես անձնական սիրային, այնպես էլ ավելի ընդհանրական՝ կյանքի անցողիկության և կորուստների մասին մտորումների համատեքստում։

Տերյանը բազմիցս անդրադարձել է կարոտի թեմային իր պոեզիայում, և այս գործն այն բացառիկներից է, որտեղ հրաժեշտի ցավը և հույսի լույսը միահյուսված են՝ ստեղծելով միաժամանակ և՛ տխուր, և՛ նուրբ ու երազային տրամադրություն։

Աշխատանք դասարանում 

Կարդում ենք Տերյան

Տեսա երազ մի վառ.
Ոսկի մի դուռ տեսա,
Վըրան փերուզ կամար,
Սյուները հուր տեսա։

Տեսա ծաղկած այգին,
Սոսի սուրբ ծառ տեսա,
Մի հըրեշտակ անգին
Սոսից պայծառ տեսա։

Երկու բաժակ տեսա,
Ոսկի գինին էր վառ.
Երկու նիզակ տեսա,
Երկու անգին գոհար։

Սիրտս խոցված տեսա,
Վերքիս արյունն էր վառ,
Դահճիս կանգնած տեսա,
Ասի — արևս ա՜ռ…

1.Բանաստեղծությունից դուրս գրի՛ր բոլոր այն բառերը, որոնք գույն են հաղորդում: 

Ոսկի, փերուզ, հուր, պայծառ, արյուն, արև:

2.Ի՞նչն է գերիշխում բանաստեղծության մեջ, խո՞հը, թե՞ տրամադրությունը: 

Ես կարծում եմ, որ այստեղ գերիշխում է խոհը, քանի որ հեղնակը բանաստեղծությունում փորձում է իր տրամադրությունը, հոգեվիճակը ցույց տալ:

3. Ո՞ր տողերն են բնութագրում բանաստեղծության հերոսին:

Երկու անգին գոհար։Սիրտս խոցված տեսա,
Վերքիս արյունն էր վառ,
Դահճիս կանգնած տեսա,
Ասի — արևս ա՜ռ…

4.  Ի՞նչն է ստեղծում բանաստեղծության ռիթմը՝բառե՞րը, հնագավորո՞ւմը, տողերի չա՞փը, թե՞ մի այլ բան: 

Կարծում եմ բանաստեղծությունը հենց այս բոլորն են մի քանի տողում:

Ընթերցել այլ բանաստեղծություններ Տերյանից, առանձնացնել հավանած բանաստեղծությունները: 

Ես հավանեցի’ Անծանոթ աղջիկ, Արդյոք կգաս, Հրաժեշտ, Ցնորք, Իմ գերեզմանին դուք չմոտենաք — բանաստեղծությունները:

Տնային աշխատանք 

Կարդա՛ բանաստեղծությունը

Տխրություն Սահուն քայլերով, աննշմար, որպես քնքուշ մութի թև,Մի ըստվեր անցավ ծաղիկ ու կանաչ մեղմիվ շոյելով.
Իրիկնաժամին թփերն օրորող հովի պես թեթև
Մի ուրու անցավ, մի գունատ աղջիկ ճերմակ շորերով…
Արձակ դաշտերի ամայության մեջ նա մեղմ շշնջաց,
Կարծես թե սիրո քնքուշ խոսք ասաց նիրհող դաշտերին.—
Ծաղիկների մեջ այդ անուրջ կույսի շշուկը մնաց
Եվ ծաղիկները այդ սուրբ շշուկով իմ սիրտը լցրին…

1. Անծանոթ բառերը դուրս գրի՛ր և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:

Ուրու-ստվեր, Նիրհող-ննջող, Անուրջ-տեսիլք;երազ:

2. Դուրս գրի՛ր համեմատությունները:

1.աննշմար, որպես քնքուշ մութի թև,

2.թփերն օրորող հովի պես թեթև,

3. Ո՞ր բառն է ավելի հարազատ բանաստեղծության ոգուն՝ ստվե՞րը, ուրո՞ւն, թե՞ աղջիկը: 

Իմ կարծիքով ստվերը, քանի որ հեղինակը պատմում է հենց ստվերի մասին:

4. Բանաստեղծական ո՞ր պատկերն է իր մեջ խտացնում ընդհանուր տրամադրությունը:

Կարծում եմ հենց սկզբի առաջին տողերնել էլ խտացնում են ընդհանուր տրամադրությունը:

Տխրություն Սահուն քայլերով, աննշմար, որպես քնքուշ մութի թև,Մի ըստվեր անցավ ծաղիկ ու կանաչ մեղմիվ շոյելով.

5. Ցույց տուր բանաստեղծության կապը վերնագրի՛ հետ:

Տխրություն-Իմ կարծիքով վերնագիրը բանաստեղծության հետ կապ ունի նրանով, որ հեղինակը տրամադրությամբ, հոգով գտել էր նրան ով հիմա նույն կարգավիճակում էր: Նա ձխուր քայլերով կարծես հեղինակին հուշեց, որ այստեղ է:

Տխրություն Սահուն քայլերով, աննշմար, որպես քնքուշ մութի թև,Մի ըստվեր անցավ ծաղիկ ու կանաչ մեղմիվ շոյելով.

6. Ինքդ վերնագրի՛ր բանաստեղծությունը: 

Ստվեր աղջիկը

7. Տերյանից ևս մեկ բանաստեղծություն սովորի՛ր անգիր, ներկայացրո՛ւ ձայնագրություն կամ տեսաֆիլմ: 

Կարդալ  Զահրատի բանաստեղծությունները, ընտրել մեկը, ձայնագրել կամ տեսագրել:

Զահրատը ծնվել է 1924թ. մայիսի 10-ին Կոստանդնուպոլսի Նշանթաշ թաղամասում։ 3 տարեկան էր, երբ մեռնում է հայրը, իսկ քսանամյա մայրը կրկին ամուսնանում է։ Նրան խնամել է մորական պապը` Հաճի Լևոնը^[։ 1942 թվականին ավարտել է Կ. Պոլսի Մխիթարյան լիցեյը և ուսումը շարունակել Ստամբուլի պետական համալսարանի դեղագործական և բժշկական ֆակուլտետներում, որոնք կիսատ է թողել։ Աշխատակցել է պոլսահայ թերթերին, հանդեսներին, եղել «Մարմարա» օրաթերթի գրականության բաժնի վարիչ, Սան պարբերականի խմբագիր։

1963 թվականին ամուսնացել է Անաիս Անդրեասյանի հետ։

Զահարտի նրա գրական կյանքը սկսել է հենց ուսման տարիներից։ Զահրատը ակտիվորեն ներգրավվել է պոլսահայ մամուլում, որտեղ աշխատել է որպես խմբագիր ու լրագրող։ Նա եղել է «Մարմարա» օրաթերթի գրականության բաժնի վարիչ, իսկ «Սան» պարբերականի խմբագիր։ Զահրատը գրել է ոչ միայն բանաստեղծություններ, այլև վերլուծական հոդվածներ ու հրապարակախոսական ստեղծագործություններ։ Նրա գրականությունը աչքի է ընկնում հումանիզմով, հայրենասիրությամբ և սոցիալական արդարության համար պայքարով։

Զահրատի գրականությունը հատկապես կապված էր Հայոց ցեղասպանության ու արտագաղթի թեմաներով։ Նա անդրադարձել է նաև մտավոր ազատության, մշակութային ինքնությունը պահպանելու անհրաժեշտության և պոլսահայ համայնքի կենցաղի ու առօրյա խնդիրներին։

 Առաջին ուսումնական շրջանի հաշվետվություն։ 

Հայոց լեզվից և Գրականությունից կատարել եմ տարբեր աշխատաքներ՝ շարադրություններ, ընթերցանություն, գործնական քերականության առաջադրանքներ և այլն։ Որոշ աշխատաքներ հեշտ են ստացվել։ Ինձ դուր եկավ ,,Ծերունին և ծովը,, ծովը պատմվածքը, որը ներկայացնում է միայնակ ծերունու պայքարը հզոր ծովի դեմ։

Աշխատանք դասարանում 

,,Ծերունին և ծովը,, պատմվածքի քննարկում։ 

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա՛ և գրավոր վերլուծի՛ր քեզ դուր եկած մտքերը․ 

Սուրբ Ծննդյան գիշեը Չարլի Չապլինի գրած նամակը դստերը՝ Ջերալդինային։ 

Չապլինի նամակը լի է սիրո արտահայտություններով։ Նա իր դստերը հիշեցնում է, թե որքան կարևոր է մարդու մեջ մարդկայնությունն ու համեստությունը։ Այս տողերը ընդգծում են այն մեծագույն հոգատարությունը, որ նա ունի Ջերալդինայի հանդեպ։ Նա հորդորում է, որ չնայած փառքին ու հաջողությանը, Ջերալդինան երբեք չմոռանա այն մարդկանց, ովքեր ապրում են դժվար պայմաններում։

«Եթե մի օր պարելիս զգաս, որ ժողովուրդը քեզ հիացմունքով է դիտում, հիշիր, որ նույն այս մարդկանցից ոմանք չգիտեն, թե որտեղից պետք է գտնեն իրենց հաջորդ պատառ հացը»։

Այս նախադասությունն ընդգծում է համեստության և կարեկցանքի կարևորությունը։

Չապլինը մեծ արվեստագետ լինելով՝ հիշեցնում է, որ բեմը կարող է մեծ ուժ ունենալ, բայց այն չպետք է փոխարինի իրական կյանքին։ Նա շեշտում է, որ Ջերալդինան պետք է ապրել սովորական մարդու կյանքով՝ սիրելով, զրուցելով և նկատելով մանրուքները։

Չապլինի կարծիքով, կյանքը լիարժեք է, երբ այն ապրում ես սիրով և հոգատարությամբ։ Նա ասում է, որ իրական երջանկությունը գալիս է ոչ թե փառքից կամ հարստությունից, այլ սիրելու և ուրիշների հանդեպ հոգատար լինելու կարողությունից։

Եզրակացություն

Չարլի Չապլինի նամակը յուրօրինակ դասագիրք է կյանքի մասին՝ լի խոր իմաստներով, որ կիրառելի են բոլոր ժամանակներում։ Այն ոչ միայն հուզիչ է, այլ նաև խորը փիլիսոփայական, քանի որ այն միավորում է արվեստը, կյանքը և սերը՝ որպես մարդու երջանկության հիմնասյուներ։ Նամակը ընթերցողին սովորեցնում է մնալ բարի, խոնարհ և հոգատար՝ անկախ կյանքի բերումներից։

Մխիթար Սեբաստացու ստեղծագործությունները ՝

Մխիթար Սեբաստացին (1676–1749) հայտնի է որպես Մխիթարյան միաբանության հիմնադիր, և նրա գիտական ու կրթական ժառանգությունը մեծապես նպաստել է հայ մշակույթի զարգացմանը։ Նրա ստեղծագործությունները ընդգրկում են բազմաթիվ բնագավառներ՝ կրոն, լեզվաբանություն, պատմություն և գրականություն։ Շարունակենք․

• Քրիստոնեական ուսուցումներ՝

Մխիթար Սեբաստացին աշխատել է ստեղծել կրոնական բնույթի ուսուցողական գրքեր՝ հստակեցնելով քրիստոնեական հավատքի հիմքերը և դրանք մատչելի դարձնելով հասարակ ժողովրդի համար։ Այս աշխատություններն օգտագործվել են կրթական գործընթացում։

Հայոց լեզվի պահպանություն և զարգացում՝

Մխիթար Սեբաստացին հատուկ ուշադրություն է դարձրել հայոց լեզվի վերականգնմանը և ժողովրդականացմանը։ Նրա ջանքերով ստեղծվեցին գրական հայերենը տարածելու և գիտական լեզվաբառարաններ կազմելու հենքեր։

• Պատմական ուսումնասիրություններ՝

Սեբաստացին կատարում էր հայ ժողովրդի պատմության ուսումնասիրություն և գրել է աշխատություններ, որոնք ցույց են տալիս ազգային ինքնության կարևորությունը։

Բազմալեզու աշխատություններ՝

Մխիթար Սեբաստացին ոչ միայն աշխատել է հայերենով, այլև ուսումնասիրել է լատիներեն, իտալերեն, հունարեն և այլ լեզուներ՝ դրանք ներդաշնակելով հայ մշակույթի հետ։ Նա ստեղծել է բազմալեզու բառարաններ՝ նպաստելով հայ ժողովրդի ինտելեկտուալ կապերին այլ ազգերի հետ։

• Մշակութային զարթոնք՝

Մխիթարյան միաբանության միջոցով նա կարևոր դեր է ունեցել հայ մշակույթի վերածննդի գործում, հատկապես եվրոպական մշակույթների հետ համադրման հարցում։

• «Ատենարանի» բանաստեղծությունները

Մխիթար Սեբաստացին գրել է նաև բանաստեղծություններ, որոնց մեջ ակնարկվում են տարբեր սոցիալական, կրոնական ու գիտական թեմաներ։

• «Դասարան» (տակավին «Կարեւոր դասեր»)

Սա մի աշխատություն է, որի մեջ անդրադառնում է հասարակական խնդիրներին և քրիստոնեական մորալներին։

• Գիտական ու կրոնական գրականություն

Մխիթար Սեբաստացին բազմաթիվ գրքեր է գրել կրոնական թեմաների շուրջ՝ հայ Եկեղեցու պատմությունը, Աստվածաբանություն և այլ ոլորտներ։ Նա նաև կատարել է բազմաթիվ թարգմանություններ՝ հայերենով ներկայացնելով տարբեր հունական, լատինական և այլ լեզվաբառագրական ու աստվածաբառական երկեր։ Մխիթար Սեբաստացին նաեւ ստեղծել է հայ-հունարենի բառարանը, որը ունի մեծ արժեք լեզվաբառարանական առումով։

Մխիթար Սեբաստացին մեծ ազդեցություն ունեցավ հայ գրականության ու գիտության զարգացման վրա, իսկ նրա ստեղծագործությունները շարունակում են մեծ արժեք ունենալ հայ մշակույթի պատմության մեջ:

Մխիթար Սեբաստացու գործունեությունը հայ ժողովրդի համար ունի մեծ պատմական և մշակութային արժեք՝ հիմք դնելով հայ գիտության, կրթության և մշակույթի զարգացող ուղուն։

19.11.2024

Աշխատանք դասարանում 

Խմբային նախագիծ 

• Մխիթարյան միաբանություն

Մխիթարյան միաբանություն (Մխիթարյաններ), հայ կրոնական և մշակութային կազմակերպություն, հայ կաթոլիկ եկեղեցու բենեդիկտյան վանականների միաբանություն։ Հիմնադրվել է 1717 թվականին սեպտեմբերի 8-ին, Վենետիկում՝ վանահայր Մխիթար Սեբաստացու կողմից։ Միաբանությունն իր գործունեության ընթացքում հրատարակել է բազմաթիվ հայագիտական-բանասիրական, կրոնական և գիտական այլ աշխատություններ։ Մխիթարի և նրա առաջին աշակերտների հավատամքն էր. «ազգը չզոհել կրոնին և կրոնը՝ ազգությանը»։

• Մխիթար Սեբաստացու գործունեությունը

Մխիթար Սեբաստացին (1676-1749) հայ բանաստեղծ, գիտնական, և եկեղեցական գործիչ էր։ Նա հիմնադրեց Մխիթարյան միաբանությունը, որը հայկական կաթոլիկ եկեղեցու մշակութային և կրթական շարժման կենտրոնն էր։ Մխիթարյան միաբանության նպատակն էր պահպանել և զարգացնել հայոց լեզուն, մշակույթն ու գրականությունը՝ միաժամանակ նպաստելով քրիստոնեական արժեքների տարածմանը։ Մխիթար Սեբաստացին հատկապես կարևոր դեր խաղաց հայկական գրականության վերածննդի գործում՝ տպագրելով հայերեն դասագրքեր և գրական ստեղծագործություններ։

• Մխիթար Սեբաստացու ստեղծագործությունները

Մխիթար Սեբաստացին հեղինակել է մի շարք կրոնական, գիտական և կրթական աշխատություններ։ Նրա գլխավոր աշխատություններից են՝

• «Մատյան խոստմնաբանական»՝ որը կրոնական և բարոյախրատական բնույթի աշխատություն է։

• Քերականական և լեզվաբանական աշխատություններ՝ Սեբաստացին մշակեց և պարզեցրեց հայոց լեզվի քերականությունը՝ նպատակ ունենալով այն հասկանալի դարձնել բոլոր հայերի համար։

• Բառարաններ և թարգմանություններ՝ Մխիթար Սեբաստացին աշխատել է նաև բառարանների և պատմական աղբյուրների թարգմանության վրա՝ խթանելով հայագիտության զարգացումը։

• ,,Մխիթար Սեբաստացի,, կրթահամալիր

«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրը գտնվում է Հայաստանում և հանդիսանում է կրթական նորարարական հաստատություն։ Այն կրում է Մխիթար Սեբաստացու անունը՝ ի պատիվ նրա կրթական և մշակութային ժառանգության։ Կրթահամալիրի նպատակն է ապահովել բազմակողմանի կրթություն՝ խթանելով ստեղծագործական և քննադատական մտածողությունը։ Այն ներառում է մանկապարտեզից մինչև ավագ դպրոց, ինչպես նաև ծրագրեր՝ ուղղված ուսուցման ինտերակտիվ մեթոդների կիրառմանը, շրջակա միջավայրի պահպանությանը և համաշխարհային մշակույթների ճանաչմանը։

• Խաղ-վիկտորինայի պատրաստում

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա՛ ,,Ծերունին և ծովը,, պատմվածքի երկրորդ մասը և պատասխանի՛ր հարցերին։ 

1. Բնութագրի՛ր ծերունուն:

Սանտիագոն, Էռնեստ Հեմինգուեյի «Ծերունին և ծովը» ստեղծագործության գլխավոր հերոսը, պայքարող, տոկուն և կենսուրախ մարդ է, ով ոչ միայն ֆիզիկական ուժ ունի, այլև մեծ հոգեբանական դիմացկունություն:

• Ֆիզիկական նկարագիր: Սանտիագոն ծեր է. «Հին էր նրա ամեն ինչը, բացի աչքերից»: Նրա մարմինը մաշված է ծանր աշխատանքից, ձեռքերը՝ սպիներով պատված, ինչը վկայում է տարիների քրտնաջան աշխատանքի մասին:

• Հոգեբանական նկարագիր: Նա աննկուն է և չի հանձնվում, նույնիսկ երբ բախվում է անհաղթահարելի թվացող մարտահրավերներին: Սանտիագոն պայքարում է ոչ միայն ձուկը բռնելու, այլև իր արժանապատվությունը և որսորդի հպարտությունը պահելու համար:

• Բնության հետ կապը: Ծերունին խորապես կապված է ծովի և իր շրջակա աշխարհի հետ: Ծովը նա երբեմն կոչում է «ընկեր», երբեմն՝ «հակառակորդ»: Նրա հարգանքը և խոր ինտուիցիան բնության նկատմամբ ընդգծում են նրա իմաստությունն ու փորձառությունը:

• Վճռականություն: Չնայած նրան, որ մյուս ձկնորսները ծաղրում էին նրան իր ձախողումների համար, նա շարունակում է իր գործը, ապացուցելով, որ իրական հաղթանակը գալիս է փորձից և համառությունից:

Սանտիագոն մարդու պայքարի և հույսի վառ օրինակ է՝ խորհրդանշելով կյանքի իմաստը՝ պայքարել և շարունակել, նույնիսկ երբ հաջողությունը չի երաշխավորվում:

2. Ստեղծագործության վերաբերյալ գրի՛ր քո հիմնավորված կարծիքը: 

«Ծերունին և ծովը» ստեղծագործությունն ինձ համար անչափ խոր և խորհրդանշական է: Այն խոսում է կյանքի հիմնական արժեքների մասին՝ համառություն, հավատ սեփական ուժերին և արժանապատվություն նույնիսկ ծանր իրավիճակներում: Սանտիագոյի պայքարը մարլինի և ծովի հետ ինձ թվում է ոչ միայն ֆիզիկական դիմակայություն, այլև մարդու ներքին մարտը կյանքի մարտահրավերների դեմ: Ծերունին ձուկը կորցնում է շնաձկների պատճառով, բայց դա չի նվաստացնում նրա ջանքերն ու սխրանքը: Նա հաղթում է ոչ թե արդյունքով, այլ պայքարի մեջ իր աներեր դիրքորոշմամբ: Ստեղծագործությունը հիշեցնում է, որ արժանապատվությունն ամենակարևորն է: Կյանքը լի է կորուստներով, բայց Սանտիագոյի կերպարը ցույց է տալիս, որ անգամ այդ կորուստների մեջ կարելի է գտնել հաղթանակ: Հեմինգուեյը խորը ներկայացնում է մարդու և բնության կապը: Ծերունու հարգանքն ու հիացմունքը ծովի ու ձկան նկատմամբ ընդգծում են, որ մարդն ընդամենը մաս է կազմում մեծ և անսահման աշխարհում:

Իմ կարծիքով, այս պատմությունը սովորեցնում է չհանձնվել, ընդունել մարտահրավերները և գնահատել պայքարը՝ անկախ արդյունքից: Հեմինգուեյի պարզ, բայց հզոր լեզուն ավելի է ընդգծում այս գաղափարները՝ ստեղծագործությունը դարձնելով մարդկային տոկունության և հույսի հավերժական օրինակ:

Աշխարհը և մենք

Շատ վաղուց մի արքա կառուցեց պալատ, որի բոլոր պատերը, հատակը և առաստաղը հայելուց էին: Այնպես պատահեց, որ  պալատ մտավ մի շուն:  Իր շուրջը նայելով՝ նա տեսավ բազմաթիվ շներ: Լինելով շատ խելացի և զգուշավոր՝ համենայն դեպս ատամ ցույց տվեց, որպեսզի իրեն պաշտպանի այդ միլիոնավոր շներից և վախեցնի նրանց: Ի պատասխան նրան՝ բոլոր շները անմիջապես իրենք էլ ատամ ցույց տվեցին: Շունը կամացուկ հաչեց: Մյուսները սպառնալիքով պատասխանեցին նրան (պալատում արձագանք կար): Հիմա շունը հաստատ համոզված էր, որ իր կյանքը վտանգված է, և սկսեց բարձր հաչել: Սակայն երբ նա հաչում էր, հայելիների միջի շները նրան պատասխանում էին հուսահատ հաչոցով: Եվ որքան շատ էր նա հաչում, այնքան բարձր էին նրանք պատասխանում, ինչպես թվում էր խեղճ շանը: Առավոտյան շանը գտան սատկած: Սակայն նա պալատում միայնակ էր եղել: Ոչ ոք չէր կռվել նրա հետ, որովհետև պալատը դատարկ էր: Ուղղակի նա տեսել էր ինքն իրեն բազմաթիվ հայելիների մեջ և վախեցել: Եվ երբ նա սկսել էր կռվել, հայելիների միջի արտացոլանքները պայքարի մեջ էին մտել: Նա սատկել էր իր միլիոնավոր սեփական  արտացոլանքների հետ պայքարում:

Այս պատմությունը խորապես ալեգորիկ է և ունի բազմաթիվ հուզական ու փիլիսոփայական մակարդակներ։ Այն կարելի է մեկնաբանել հետևյալ կերպ.

1. Վախը և դրա սուբյեկտիվ բնույթը

Շունը վախենում է իր սեփական արտացոլանքներից, որոնք իրականում որևէ վտանգ չեն ներկայացնում։ Սա ցույց է տալիս, որ շատ հաճախ մեր վախերը գալիս են ոչ թե արտաքին աշխարհից, այլ մեր ներքին ընկալումներից։ Մենք ինքներս ենք կառուցում մեր վախերը՝ առանց գիտակցելու, որ դրանք իրական չեն։

2. Հակազդեցության նշանակությունը

Շունը սկսեց ագրեսիվ կերպով պաշտպանվել այն, ինչ ինքն էր համարում վտանգ։ Սակայն նրա յուրաքանչյուր գործողություն սրում էր իրավիճակը, քանի որ «հակառակորդները» ընդամենը արտացոլանք էին, որոնք կրկնօրինակում էին նրա սեփական վարքը։ Սա կարող է ուսուցանել, որ երբեմն մեր ռեակցիաները ավելի մեծ վնաս են հասցնում, քան բուն իրավիճակը։

3. Հուզական մեկուսացում և ինքնազգացողություն

Հայելիների պալատը կարող է խորհրդանշել մեկուսացվածություն, որտեղ անհատը հանդիպում է միայն իր սեփական մտքերին, հույզերին և վախերին։ Շունը, գտնվելով միայնության մեջ, կորցրեց իրականության ընկալումը և խրվել էր ինքնակործանման մեջ։

4. Ինքնաճանաչողության պակաս

Շունը չէր ճանաչում ինքն իրեն արտացոլանքում։ Եթե նա կարողանար հասկանալ, որ հայելիներում տեսնում է միայն իր պատկերը, նա կխուսափեր այդքան սթրեսից ու պայքարից։ Սա հուշում է, թե որքան կարևոր է ինքնաճանաչողությունը՝ սեփական վախերը հաղթահարելու համար։

5. Հանգստության և ինքնակառավարման կարևորությունը

Եթե շունը խաղաղ մնար, ոչինչ չէր պատահի։ Պատմությունը հուշում է, որ մեր ներքին խաղաղությունը հաճախ կարող է հանգուցալուծել այն խնդիրները, որոնք մենք ընկալում ենք որպես ճգնաժամեր։

Այս պատմությունը սովորեցնում է, որ մեր մեծագույն թշնամիները երբեմն մեր իսկ ստեղծածներն են, և մեր ներքին հանգստությունն ու հստակ մտածողությունը կարող են կանխել ինքնակործանումը։

14.11.2024

Աշխատանք դասարանում 

,,Քանի դեռ սպասում է ավտոմեքենան,, պատմվածքի քննարկում։ 

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա՛ ,,Ծերունին և ծովը,, պատմվածքի առաջին մասը և պատասխանի՛ր հարցերին։ 

1. Բնութագրի՛ր տղային՝ տեքստից մեջբերումներ անելով: 

Տղան, ում անունը Մանոլին է, երիտասարդ ձկնորս է, ով մեծ հարգանք ու սեր ունի Սանտիագոյի՝ ծերունու նկատմամբ: Նա ներկայացված է որպես նվիրված, բարի և հոգատար անձ:

• Մեջբերում 1. «Տղան սիրում էր ծերունուն»: Սա ցույց է տալիս նրա հոգատարությունն ու անկեղծ զգացմունքները:

• Մեջբերում 2. «Տղան ամեն օր օգնում էր ծերունուն պատրաստվել ձկնորսության»: Այս հատվածը նկարագրում է Մանոլինի նվիրվածությունը:

• Մեջբերում 3. «Ես դեռ շատ բան պիտի սովորեմ ձեզանից»: Այս խոսքերով տղան հարգանք է ցուցաբերում ծերունու փորձառության և իմաստության նկատմամբ:

Տղայի կերպարը նուրբ հակադրություն է ծերունու միայնակ պայքարի ֆոնի վրա՝ ընդգծելով մարդկային կապի ու աջակցման կարևորությունը:

2. Առանձնացրո՛ւ ծերունու նկարագրությունը: 

Սանտիագոն ծեր, բայց տոկուն ձկնորս է, ով ապրում է միայնակ և իր կյանքի մեծ մասը նվիրել է ձկնորսությանը: Նրան բնութագրող տողեր՝

• «Հին էր նրա ամեն ինչը, բացի աչքերից»: Սա շեշտում է նրա ֆիզիկական թուլությունն ու տարիքը, բայց նաև աչքերի միջոցով ընդգծում է նրա ոգու կենսունակությունը:

• «Նրա մաշկը արևից մուգ էր, ձեռքերը՝ սպիներով պատված»: Այս նկարագրությունն ընդգծում է ծերունու աշխատանքի քրտնաջան բնույթը և նրա փորձառու լինելը:

• «Նա ծովի հետ ընկերություն էր անում, բայց երբեմն այն կոչում էր դաժան»: Այս խոսքերը արտահայտում են նրա խոր կապը բնության հետ՝ միաժամանակ ընդգծելով ծովի ուժը և չնախատեսելիությունը:

3. Մեկնաբանի՛ր միտքը՝ Հին էր նրա ամեն ինչը, բացի աչքերից, իսկ աչքերի գույնը նման էր ծովին, աննկուն մարդու ուրախ աչքեր էին դրանք։ 

Այս նախադասությունը ներկայացնում է Սանտիագոյի՝ որպես ուժեղ հոգու և տոկուն անհատի կերպարը: Աչքերը համեմատվում են ծովի հետ, որը խորհրդանշում է կյանքի անսահմանությունն ու փոփոխականությունը:

• Աննկուն մարդ: Չնայած ֆիզիկական թուլությանը, նրա աչքերը պահպանում են կենսունակությունը, նպատակասլացությունն ու հույսը:

• Ուրախություն: Նրա ուրախ աչքերը ցույց են տալիս, որ կյանքի դժվարությունները չեն կոտրել նրան. նա կարողանում է գնահատել կյանքը նույնիսկ ծանր պայմաններում:

Այս միտքը ընդգծում է մարդու ներքին ուժը, որը կարող է պահպանվել անկախ արտաքին դժվարություններից:

4. Մեկնաբանի՛ր՝ Բայց գիտեր, որ հեզությունը եկել է և իր հետ ո՛չ ամոթ է բերել, ո՛չ էլ մարդկային արժանապատվության կորուստ։

Սկզբում պարտք ես խնդրում, հետո էլ ողորմություն ես խնդրում…

Այս միտքը արտահայտում է Սանտիագոյի կյանքի փորձը և նրա հաշտված վերաբերմունքը ծերության ու կորուստների հանդեպ:

• Հեզությունը և արժանապատվությունը: Սանտիագոն հասկացել է, որ դժվարություններն ու ծերությունը բնության անխուսափելի մասն են: Նա հեզաբար ընդունում է իր վիճակը՝ առանց խոնարհվելու կամ իր արժանապատվությունը կորցնելու:

• Պարտք և ողորմություն: Այս խոսքերը ցույց են տալիս, որ կյանքի դժվարությունները երբեմն մարդուն ստիպում են դիմել օգնության: Սակայն Սանտիագոն չի ընկճվում՝ տեսնելով այս գործընթացը որպես կյանքի բնական մաս:

Հեմինգուեյն այստեղ ներկայացնում է մարդու կռիվը կյանքի ծանրությունների հետ՝ նշելով, որ արժանապատվությունը պահպանվում է այն ժամանակ, երբ մարդը հաշտ է իր վիճակի հետ: