Ընտրել վերնագրերից մեկը և գրել շարադրություն՝

• Նամակ
• Ի՞նչ  են խոսում թռչունները
• Ո՞ր բառերն են բոլորից շատ ուրախացնում ինձ
• Ի՞նչ համ ու հոտ ունեն բառերը
• Խոսակցություն անատառում
• Իմ պապիկի պատմածը
• Երբ նորից սկսվի
• Այլ, գրե՛ք ձեր առաջարկած վերնագրով։ 

 Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

1. Պատմությունը դարձրո՛ւ ներկա ժամանակով:

Մեր կապիկը մի աֆրիկացուց էինք ձեռք բերել, որը վառ անհատականությամբ ու յուրահատուկ հումորով օժտված մի էակ էր: Ամեն օր նրան դուրս էինք տանում ու կապում ծառին: Առաջին երկու օրը խելոք նստում էր տան մուտքի մոտ, ու նրա կողքով չընդհատվող հոանքով անցնում էին որսորդները, մեզ սննդամթերք բերող պառավ կանայք, խումբ-խումբ վազում էին խխունջներ ու միջատներ բերող փոքրիկ տղաներ: Մենք ենթադրում էինք, որ այդ անդադար շարժումը կզվարճացնի ու կհետաքրքրի կապիկին: Այդպես էլ եղավ: Նա շատ շուտ գլխի ընկավ, որ պարանի երկարությունն իրեն թույլ է տալիս թաքնվել բակի դռնակի մոտ, և օգտվեց դրանից: Հենց որ ոչինչ չկասկածող մի աֆրիկացի բակ էր մտնում, կապիկն իսկույն դուրս էր ցատկում դարանից ու բռնում խեղճի ոտքը: Հետն էլ այնքան սոսկալի ճղճղոց էր գցում, որին նույնիսկ ամենապինդ նյարդերն ունեցող մարդը չէր դիմանում:

2. . Փակագծերում  տրված ժամանակաձևերից տեքստին համապատասխանող ձևն ընտրի՛ր և գրի՛ր կետերի փոխարեն:

Բարձր կրունկներով կոշիկներն առաջին անգամ երևացել են ուշ միջնադարյան Փարիզում: Բայց կինն իր կրունկներն ինչո՞ւ….(պիտի պահի, պիտի պահեր) բարձր ու մարմնի ծանրությունը ոտքի թաթերի վրա…(պիտի դնի, պիտի դներ): Պատճառն այն էր, որ այն ժամանակ Փարիզի փողոցները սալահատակված (չեն,չէին), և մարդիկ մի մայթից մյուսն անցնելու ժամանակ….(խրվում էին, խրվեցին, խրվել են, խրվել էին) ցեխի մեջ: Եվ ահա մի հնարագետ կոշկակար, որն իր համար…;(հնարեց, հնարել է, հնարել էր) բարձր կրունկները, որոշեց մյուսների կոշիկներն էլ այդպես կարել։

Փոխադարձ դերանունները ցույց են տալիս փոխադարձ հարաբերությամբ միմյանց հետ կապված առարկաներ կամ անձեր՝ առանց դրանք անվանելու:
Փոխադարձ դերանուններն են՝ իրար, միմյանց, մեկմեկու կամ մեկմեկի:

1. Ընդգծի՛ր փոխադարձ դերանունները, որոշի՛ր դրանց հոլովը:
Մեզ կյանքը նետեց միմյանցից-բացառական հեռու:
Մենք չուզեցինք մեկմեկու սեռական բացառական կանչել:
Ընտանիքի անդամները հպարտանում էին իրարով գործիական:

Հարցական դերանունները արտահայտում են հարցում :
Միայն ո՞վ դերանունն է, որ գոյականից տարբեր հոլովում ունի: Նայի՛ր հոլովման աղյուսակին և ասա ինչով է տարբերվում գոյականի հոլովումից:
Ուղղ. ո՞վ
Սեռ. ո՞ւմ
Տր.  ո՞ւմ
Հայց. ո՞ւմ
Բաց. ո՞ւմից
Գործ. ո՞ւմով

Գրի՛ր ո՞վ դերանվան հոգնակին: ովքեր
Գրի՛ր ե՞րբ դերանվան սեռական և բացառական հոլովները: երբվա, երբվանից,
Գրի՛ր ո՞ր դերանվան հոգնակին: որոնք
Ո՞վ կլուծի այս հարցը: Գրի՛ր ո՞վ հարցական դերանվան պաշտոնը: ենթակա
Քո ուզածն ի՞նչ է : Գտի՛ր նախադասության ստորոգյալը:

Հարցական դերանունները արտասանվում են հարցական առոգանությամբ և կազմում են հարցական նախադասություններ: Հարցական դերանունների վերջին ձայնավորի վրա դրվում է հարցական նշան՝ ո՞վ, ե՞րբ ինչպիսի՞ և այլն: Բացառություն են ի՞նչը, ո՞րը, քանի՞երորդ, ո՞րերորդ, քանի՞սը: 
2. Կետադրի՛ր նախադասությունները, ընդգծի՛ր հարցական դերանունները:
Ինչո՞ւ են քանդվում մարդկանց իրար միացնող կամուրջները:
Ինչի՞ց փշրվեց այն կարևոր թելը, որ պահում էր մեզ:
Ով կահասկանա ինձ:
Դու կռվել ես նրա հետ, ինչի համար:

Հարաբերական դերանունները նույն հարցական դերանուններն են, որոնք, սակայն, արտահայտում են ոչ թե հարցում, այլ մի նախադասության կապը, հարաբերվելը մյուսին:
Օր՝. Ինչ աղբյուրից մարդ ջուր խմի, էն աղբյուրը քար չի գցի:
Ով աշխատի, նա կուտի:
Հարաբերական դերանունները հոլովվում են հարցական դերանունների պես և նախադասության մեջ կատարում են նույն պաշտոնները, ինչ որ հարցականները:

Դերանուն
Դերանուն-անվան դեր կատարող
Խոսքում գոյական, ածական, թվական անունները չկրկնելու համար հաճախ դրանք փոխարինում են անվան դեր կատարող բառերով՝ դերանուններով:
Դերանունները լինում են ութ տեսակ

• անձնական
• ցուցական
• փոխադարձ
• հարցական
• հարաբերական
• որոշյալ
• անորոշ
• ժխտական
• Անձնական դերանուններ մատնացույց են անում խոսող, խոսակից կամ մի երրորդ անձ՝ առանց դրանք անվանելու: 
• Առաջին դեմք ՝ ես, ինքս,     մենք ինքներս
• Երկրորդ դեմք՝ դու, ինքդ ,   դուք ինքներդ
• Երրորդ դեմք՝ նա, ինքը,        նրանք, իրենք 
• 1. Ես ինքս եմ կազմել բոլոր այդ փաստաթղթերը: Ո՞րն է ընդգծված հատվածի դերը նախադասություն մեջ: երկու դերավան գործածումը միաժամանակ սաստկացում է ասելիքը։
• 2. Հայտնի է, որ Դուք հարգարժան մարդ եք: Ինչո՞ւ է Դուքը մեծատառ գրված: մեծատարով հարգանքի նշան է։
• 3. Դուրս գրե՛ք անձնական դերանունները՝ նշելով դեմքն ու թիվը: Ես առաչին դեմք յեզանքի։
• Կես ժամ անց ես տնից դուրս եկա և քայլեցի ճանապարհով: եերորդ յեզաքին թիվ
• Երբ ես ներս մտա բակ, նա , պատշգամբում նստած, կարդում էր: 
• Մենք լուռ առաջ քայլեցինք: Մենք առաչին դեմք հոնգնակի թիվ։
• Նա առաջարկեց նստել: եերորդ դեմք յեզաքի թիվ
• Ես լուռ էի, ոչինչ չունեի ասելու: 
• Քիչ անց մոտեցավ նա: 
• 4. Լրացրո՛ւ բաց թողնված անձնական դերանունները:  
• Տղան կքներ մինչև առավոտ, եթե դրսից եկող աղմուկը չարթնացներ նրան
• Մարդիկ գիշերային անձրևից հետո դեռ դուրս չէին եկել իրենց տներից: Նրանք շատ մրսկան են: 
• Նրանք քայլում էին խիտ թավուտում: 
• Քիչ հետո մենք գետափին էինք: 
• Անձնական դերանունների հոլովումը:
• Անձնական դերանունները և այլ դերանունների մի մասն ունեն առանձնահատուկ՝ գոյականից տարբերվող հոլովում: 
• Ուղղական    ես   դու    նա       ինքը     մենք    դուք   նրանք    իրենք
• Սեռական    իմ     քո     նրա     իր          մեր       ձեր     նրանց    իրենց 
• Տրական     ինձ    քեզ    նրան   իրեն   մեզ       ձեզ     նրանց     իրենց 
• Հայցական Տրական     ինձ    քեզ    նրան   իրեն   մեզ       ձեզ     նրանց     իրենց 
• Բացառական ինձնից    քեզանից    նրանից   իրենից   մեզնից    ձեզնից  նրանցինց     իրենցից 
• Գործիական  ինձով    քեզով    նրաով   իրեով   մեզով       ձեզով     նրանցով     իրենցով
• Ներգոյական ինձում     քեզնում    նրանում   իրենում   մեզնում       ձեզնում     նրանցում     իրենցում
• 5. Որեշել դերանունի պաշտոնը տվյալ նախադասություններում: 
• Ես նախանձում եմ աղջկան: Ես-յերդական
• Հիմա տան տղամարդը դու ես: դու էս սորոգյալ
• 6. Նախադասություններից առանձնացնել անձնական դերանունները, գրել դեմքը, թիվը, հոլովը:  
• Դու միշտ սիրալիր ես: Դու եկրորդ դեմք եզակի թիվ
• Իրեն ուղեկցիր քո սենյակ: քո եկորդ դեմք եզակի
• Ինձնից խորհուրդ հարցրու:

1. Կետերի փոխարեն գրի՛ր փակագծում տրված մենք անձնական դերանվան համապատասխան ձևերը:

Մեր քաղաքում հիմա շատ բան է փոխվել:
Երկար ժամանակ մեզ պատմում էր, թե որտե՛ղ է եղել և ինչե՛ր է տեսել:Հիմա նա մեզնից հեռու է հազարավոր կիլոմետրերով:
Գրում է, թե մեզնով է ապրում ու մեզ սպասելով է անցկացնում ժամանակը:
Մի  քանի տարի մեր տանն ապրեց:
Տատս մեզնից բողոքում է, բայց առանց մեզ էլ չի դիմանում:

2. Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր ես, դու, նա, ինքը, մենք, դուք, նրանք անձնական դերանունների համապատասխան ձևերով:

Ո՞վ եկավ:

Իմ  պայուսակը:
Մոտենալ նրան :
Հեռանալ նրանից:
Հիանալ ինձնով :

3. Ընդգծված գոյականները և հարցական դերանունները փոխարինի՛ր ես, դու, մենք, դուք դերանունների համապատասխան ձևերով (տրական հոլովով):

Եղբոր խաղալիքն էր ջարդել:

Առանց եղբոր տեղ չէր գնում:
Ընկերոջ ճառելն առաջին անգամ էր տեսնում:
Հանուն ընկերոջ ամբողջ ամառը մնաց շոգ քաղաքում:
Ո՞ւմ պարտեզն է օր օրի կանաչում ու գեղեցկանում:

Հանձնաժողովն ո՞ւմ տվեց մրցանակը:

4. Դերանունների տրված զույգերի մեջ առանձնացրո՛ւ տրական հոլովով դրվածները: Խմբավորի՛ր բառազույգերի մյուս անդամները և դրանք անվանի՛ր:

Իմ, ինձ

քո, քեզ,

նրա, նրան,

իր, իրեն,

մեր, մեզ,

ձեր, ձեզ:

Մյուսները սեռական հոլովով են։

Ես Վարազդատ Մահամ եմ սովորում եմ Մխիթար Սեբաստացիում միջին դպրոցում 7-9 դասարանից եմ ունեմ Լիքը Ընկերներ ապրում եմ հրապարակում Վազգեն Սարգսյանի փողոցում պարամունքի եմ եթում միջին դպրոցում Handball ի եմ եթում հեսա գնալու եմ Արատես ես ու Հովոն ինքը իմ ամենա լավ Ընկերներից է կուզեյ իմ Ընկեր Արմենը գար բայց տեղ չկար ու կուզեյ իմ Ընկեր Պետրոսը գար բայց նորից տեղ չկար։

Ոչ ոք չի կարող երկու տիրոջ ծառայել. կամ մեկին կատի և մյուսին կսիրի, կամ մեկին 

կմեծարի և                մյուսին կարհամարհի։                                           (Մատթէոս  Զ,  24)

ոք                          — մեկը, ինչ-որմեկը, միմարդ

ոչկարէ                     — չիկարող

երկուցտերանց  — երկուտիրոջ

զմին                        — մեկին

ատիցէ                       — ատի, կատի,պիտիատի

Լավ է կույր աչքով, քան կույր մտքով: 

Կարդա այսպես.

լաւ — լավ

կոյր — կույր

Թվական
Թվականները ցույց են տալիս առարկաների թիվ կամ թվային կարգ: Լինում են երկու տեսակ՝ քանակական և դասական: 
Քանակականներն էլ լինում են բացարձակ, կոտորակային, բաշխական: 
Բացարձակ են բոլոր թվերը՝մեկ, երկու, հարյուր և այլն: 
Գրել պարզ , մեկ արմատից կազմված բացարձակ թվականներ՝ յոթ երկու
Գրել ածանցով կազմված բացարձակ թվականներ՝ երեսուն, հիսուն,
Գրել բարդ կամ բարդածանցավոր բացարձակ թվականներ՝ տասնիհինգ, երեսունմեկ,
Կցական և հարադրական բարդություններ: իննուսուն,

Դասական թվականներ. ցույց են տալիս թվային կարգ՝ առաջին, երկրորդ, տասներորդ և այլն: Կազմվում են -րորդ կամ -երորդ վերջածանցներով: Ուշադրություն դարձրե՛ք գրությանը՝ երրորդ, չորրորդ:  Մեկ թվականի դեպքում ստացվում է առաջին:
Թվականների գրություն:
Դասական թվականները գրվում են հայերենի այբուբենի տառերով՝ դրանց թվական արժեքին համապատասխան:
Հայոց այբուբենի տառերի թվային արժեքը տե՛ս այստեղ: 
1. Տրված թվերը գրի՛ր այբուբենի տառերի թվային արժեքով՝ 624, 331, 1989, 6500: Տառերի թվային արժեքով գրի՛ր նաև քո ծննդյան թիվը:
Գոյականը դրվումէ եզակի թվով, եթե կա չափի, գնի, քանակի, ժամանակի միավոր , օրինակ՝ Արամենը քսան օր մնաց Երևանում:
Գոյականը դրվում է հոգնակիով, եթե գործածվում է որոշյալ առմամբ, օրինակ՝ Չորս զավակներն էլ հետևեցին հոր օրինակին:
Թվականը նույնպես կարող է գործածվել գոյականաբար:
               Թվական
1. Քանակական                    2. Դասական
1. բացարձակ
2. կոտորակային
3. բաշխական

Իմ սիրելի քաղաքնը Թերհանն է, այնտեղ շատ լավ է ու հաճելի, որոհետև մարդիկ բարի են։

1.  Կազմի՛ր տրված ածականների գերադրական աստիճանը՝ ամենավճիտ, ամենավշքեղ, ամենավչար, ամենավբարձր, ամենավթանկ, ամենավքաղցր, ամենավուժեղ,  ամենավտաք, ամենավխոշոր, ամենավազնիվ:

2. Առանձնացրո՛ւ որակական և հարաբերական ածականները: Փայտե, մարդկային, արդար, շռայլ, խիզախ, լեռնային, մայրական, ամուր, բարձր, գեղեցիկ, շքեղ:

3. Գտի՛ր սխալ բառերը՝ լավագույն, գեղեցկագույն, ամենալավ, ամենաճիշտ, ամենալավագույն, ամենամեծագույն, վարդագույն:

5. Կազմի՛ր տվյալ ածականների բաղդատական և գերադրական աստիճանները՝ ավելի փարթամ, ավելի ծանր, ավելի խոշոր, ամենա

5. Կազմի՛ր տվյալ ածականների բաղդատական և գերադրական աստիճանները՝ ավելի փարթամ, ավելի ծանր, ավելի խոշոր, ամենափարթամ, ամենածանր ամենախոշոր

4.Գրելտրվածբառերիհոլովումները:

Աղջկա, քաղաքի, սիրո, ձիու, գարնան, կնոջ, օրվա, մահվան, հոր, մոր, գինիու, տան, անվան, գյուղի, ձկան:

1. Նախադասության միտքն այնպես արտահայտի´ր, որ ընդգծված բառը փակագծում տրված հոլովով լինի:

Ստոկհոլմի թագավորական գրադարանն ունի շախմատին նվիրված հիսուն հազար գիրք: գրադարանում կա

Մեր շուրջը՝ օդի, ջրի, հողի, ապրում են անթիվ, անհամար մանրէներ: օդի, ջրի, հողի մեջ

Նույնիսկ մանրէների անթիվ բանակների ուժից վեր է կենդանի օրգանիզմներին հաղթելը: բանակները չեն կարող Բույսերը մշակում են հատուկ թունավոր նյութեր, որոնք անտեսանելի մանրէներին ոչնչացնում են: նյութերից, որոնք մշականում են բույսերը մանրէները

Բույսերի հյութը բարականում հիվանդությունների դեմ պայքարող ու օրգանիզմն ամրացնող «կախարդական» նյութեր : (հյութը)

2. Գրի՛ր, թե ի՛նչ հոլովով են դրված և ի՛նչ ընդհանուր իմաստ ունեն ընդգծված բոլոր բառերը:

Փոքրիկը պահել էր հյուրի կոշիկները:

Ընկերոջ կրիան պահում էր իրենց տանը:

Մոր պայուսակը չբացած էլ իմանում էր, թե մեջն ի՛նչ կա իր համար:

Միրգը հորեղբոր այգուց են բերում:

Սեղանի ոտքն է դարձրել խաղալիք:

Հոր ամբողջ ունեցվածքը մնաց կրտսեր որդուն: