Արատես գնալու ժամանակ մտել ենք տարբեր եկեղեցիներ և հետաքրքիր տեղեր։ Բայց ամենից հետաքրքիրը դա պանդոկի մեջ եղած պահերն են։ Մի տղա սիրահարվել էր աղջկա ու մինչ օրս սիրահարված է։ Նրանք մեր ճամփորդության մեջ նվիրեցին շատ ծիծաղելի պահեր։ Երեկոյան խարույկի մոտ էինք նստում և երգում կամ պարում։ 

Արատեսից հետո ես ընկերացա բոլորի հետ և նրանց համարում եմ լավ ընկերուհիներ/ընկերներ։

Ներգործող խնդիրը ցույց է տալիս այն առարկան, որի կատարած գործողությունն իր վրա կրում է ենթական։

Ներգործող խնդիրը դրվում է բացառական հոլովով, սեռական հոլովով և կողմից կապով։ Ներգործող խնդիր պահանջում են կրավորական սեռի բայերը։

1.       Տրված նախադասություններում ընդգծել ներգործող խնդիրները․

Ես անչափ հուզվել էի ծնողներիս անակնկալ այցից։

Երիտասարդի համազգեստը կարվել էր Թիֆլիսիսց հրավիրված դերձակի կողմից։

Երկինքը միանգամից ծածկվեց ամպերով։

Փողոցները փակվել էին մեքենաներով։

Նամակը բարձրաձայն կարդացվեց պապի կողմից։

 

2.       Նախադասությունները դարձրո՛ւ ներգործող անուղղակի խնդրով։

 

Սիմոնը արագ հինգ դիմում լրացրեց։

Քամին հալածում էր մառախուղի թանձր քուլաները։

Զինվորները բերում էին Զոհրակին։ 

Միջոցի խնդիր

Այն առարկան, որի միջոցով կամ որով կատարվում է գործողությունը, կոչվում է միջոցի անուղղակի խնդիր։

Միջոցի անուղղակի խնդիրը դրվում է գործիական հոլովով և պահանջում է ումով, ինչով հարցերը։

Միջոցի անուղղակի խնդիրը արտահայտվում է նաև սեռական հոլովի և միջոցով, ձեռքով կապական բառերի կապակցությամբ, օրինակ՝ Նա իր վատ գործերն անում էր ուրիշների միջոցով։

2.       Գտի՛ր միջոցի անուղղակի խնդիրները։

Արմենը քարերով ամրացրել էր իր նկուղը։

Ձին թռչում էր, ոտքերով դոփում գետինը։

Ծանոթների միջոցով նա վերջապես տեղավորվեց լավ աշխատանքի։

Աղջկա վարսերը կապված էին ժապավենով։

Հավաքվածները կռվում էին քարերով ու փայտերով։ 

Անջատման խնդիր

Այն առարկան, որից անջատվում, ծագում կամ սկսվում է գործողությունը, կոչվում է անջատման անուղղակի խնդիր։

Անջատման անուղղակի խնդիր են պահանջում հեռանալ, անաջատվել, բաժանվել, թաքնվել, թաքցնել, խուսափել, փախչել, պոկել, փախցնել, հեռացնել, զրկել, ձանձրանալ, հրաժարվել, զզվել և այլ բայեր։

Դրվում է բացառական հոլովով և պատասխանում է ումի՞ց, ինչի՞ց, ինչերի՞ց հարցերին։

1. Գտի՛ր և ընդգծի՛ր անջատման խնդիրները։

Արսենը քեզնից երբեք չի կարող բաժանվել։

Մարդիկ փախչում էին ստից և կեղծիքից։

Նա վաղուց էր ձանձրացել իր ընկերներից։

Թաքցրեց իր անհանգստությունը ծնողներից։

Ոչ մի կերպ չէր կարողանում ազատվել այդ ծանր մղձավանջից։

2. Համեմատել երեք նախադասությունները։

Ես նրան չեմ զրկի այդ հաճույքից։

Ես վիրավորվեցի նրա խոսքերից։

Ես լալիս էի վիրավորանքից։

Առաջին նախադասությունը անջատման խնդիր է, երկրորդը՝ ներգործող խնդիր, երրորդը՝վերաբերության խնդիր:

Անջատման խնդիր

Այն առարկան, որից անջատվում, ծագում կամ սկսվում է գործողությունը, կոչվում է անջատման անուղղակի խնդիր։

Անջատման անուղղակի խնդիր են պահանջում հեռանալ, անաջատվել, բաժանվել, թաքնվել, թաքցնել, խուսափել, փախչել, պոկել, փախցնել, հեռացնել, զրկել, ձանձրանալ, հրաժարվել, զզվել և այլ բայեր։

Դրվում է բացառական հոլովով և պատասխանում է ումի՞ց, ինչի՞ց, ինչերի՞ց հարցերին։

1.       Գտի՛ր և ընդգծի՛ր անջատման խնդիրները։

1. Արսենը քեզնից երբեք չի կարող բաժանվել։
   → «բաժանվել» բայը պահանջում է անջատման խնդիր՝ քեզնից։
2. Մարդիկ փախչում էին ստից և կեղծիքից։
   → «փախչում էին» բայը նույնպես պահանջում է անջատման խնդիր։
3. Նա վաղուց էր ձանձրացել իր ընկերներից։
   → «ձանձրացել» բայը պահանջում է բացառական հոլով՝ իր ընկերներից։
4. Թաքցրեց իր անհանգստությունը ծնողներից։
   → «թաքցնել» բայը այստեղ պահանջում է անջատման խնդիր՝ ծնողներից։
5. Ոչ մի կերպ չէր կարողանում ազատվել այդ ծանր մղձավանջից։
   → «ազատվել» բայը նույնպես պահանջում է անջատման խնդիր։

2.       Համեմատել երեք նախադասությունները։

Ես նրան չեմ զրկի այդ հաճույքից։
→ Բայը՝ զրկել, պահանջում է մեկին ինչ-որ բանից զրկել։
→ Անջատման խնդիրն է՝ այդ հաճույքից։

Ես վիրավորվեցի նրա խոսքերից։
→ Այստեղ պատճառը՝ նրա խոսքերից, գործածված է որպես անջատման պատճառային խնդիր (խոսքերը վիրավորանքի աղբյուրն են)։

Ես լալիս էի վիրավորանքից։
→ «Վիրավորանքից» այստեղ ոչ թե բուն անջատման խնդիր է, այլ պատճառի արտահայտություն (ինչի՞ց էի լալիս)։

Միասնության խնդիր

Մինչ ուշ երեկո եղբայրներով աշխատեցին դաշտում։
→ «եղբայրներով» գործիական հոլովով է։ Սա միասնության խնդիր է։

Նա միշտ որսի էր գնում շան հետ։
→ «շան հետ»՝ սեռական հոլով + հետ։ Սա միասնության խնդիր է։

Ընտանյոք հանդերձ քննարկեցին այդ հարցը։
→ «ընտանյոք հանդերձ»՝ գործիական հոլով + հանդերձ։ Սա նույնպես միասնության խնդիր է։

Արմենի հետ մասնակցեցինք նրա մեծարման երեկոյին։
→ «Արմենի հետ»՝ սեռական հոլով + հետ։ Սա միասնության խնդիր է։

Նուբարն ամեն առավոտ մոր հետ բարձրանում էր սարը։
→ «մոր հետ»՝ սեռական հոլով + հետ։ Սա միասնության խնդիր է։

Կնոջ հետ գնում էր նրանց այգին՝ խնամելու։
→ «կնոջ հետ»՝ սեռական հոլով + հետ։ Սա ևս միասնության խնդիր է։

3.       Գտի՛ր միասնության խնդիրները, ընդգծիր։

Մինչ ուշ երեկո եղբայրներով աշխատեցին դաշտում։

Նա միշտ որսի էր գնում շան հետ։

Ընտանյոք հանդերձ քննարկեցին այդ հարցը։

Արմենի հետ մասնակցեցինք նրա մեծարման երեկոյին։

Նուբարն ամեն առավոտ մոր հետ բարձրանում էր սարը։

Կնոջ հետ գնում էր նրանց այգին՝ խնամելու։

 

Վերաբերության խնդիր

Այն առարկան, որի վերաբերմամբ կամ շուրջը կատարվում է գործողությունը, կոչվում է վերաբերության անուղղակի խնդիր։

Դրվում է․

Ա․ Բացառական հոլով

Բ․ Սեռական հոլովով և մասին, շուրջը, վերաբերմամբ կամ վերաբերյալ, նկատմամբ, առթիվ, հանդեպ կապերի կապակցությամբ։

4.       Գտի՛ր վերաբերության խնդիրները, ընդգծի՛ր։

Ես նրա մասին վատ կարծիք երբեք չեմ ունեցել։

Նրա շուրջը զանազան պատմություններ էին պտտվում։

Քո վերաբերյալ իմ ձեռքի տակ եղածն արդեն իսկ բավական է գործը սկսելու համար։

Ավարտական զանգի մասին բոլորը մոռացել էին։

Անհանգստացած պատմում էին այդ օրվա անցուդարձից։ 

Աշխատանք դասարանում 

Մասնական բացահայտիչը բացահայտում է բացահայտյալի միայն մի կողմը, մի հատկանիշը, և ձևավորվում է «որպես», «իբրև» կապերով։ Մասնական բացահայտիչը հոլովով և թվով համաձայնում է բացահայտյալին։ Մասնական բացահայտիչը որոշիչ հոդ չի ստանում։ Ունի ազատ շարադասություն և կարող է ընկնել բացահայտյալից առաջ և հետո։ 1.       Կետադրի՛ր նախադասությունները։ Որպես փորձառու որսորդ միայն քեռի Համոն ճիշտ կողմնորոշվեց։ Միայն քեռի Համոն որպես փորձառու որսորդ ճիշտ կողմնորոշվեց։ Մարտինին որպես օրինապահ զինվորի հայտնեցին շնորհակալություն։ Մասնավորող-պարագայական բացահայտիչը հստակեցնում, որոշակիացնում է գործողության կատարման տեղը կամ ժամանակը։ Մասնավորող բացահայտիչը նույնպես տրոհվում է բութով ու ստորակետով։ Սովորաբար բացահայտյալի հետ համաձայնում է հոլովով ու դեմքով, սակայն կան բացառություններ։Այսօր՝  19:00-ին, սկսվում է մայրենիի ֆլեշմոբը:Ժամանակի պարագայական բացահայտիչը կոնկրետացնում է գործողության կատարման ժամանակը:Այստեղ՝ մեր կրթահամալիրում, նախագծային կրթություն է իրականացվում:Տեղի պարագայական բացահայտիչը կոնկրետացնում է գործողության կատարման տեղը:

Որպես փորձառու որսորդ՝ միայն քեռի Համոն ճիշտ կողմնորոշվեց։

Միայն քեռի Համոն, որպես փորձառու որսորդ, ճիշտ կողմնորոշվեց։

Մարտինին, որպես օրինապահ զինվորի, հայտնեցին շնորհակալություն։

Մասնավորող-պարագայական բացահայտիչը հստակեցնում, որոշակիացնում է գործողության կատարման տեղը կամ ժամանակը։

Մասնավորող բացահայտիչը նույնպես տրոհվում է բութով ու ստորակետով։

Սովորաբար բացահայտյալի հետ համաձայնում է հոլովով ու դեմքով, սակայն կան բացառություններ։

Այսօր՝ 19:00-ին, սկսվում է մայրենիի ֆլեշմոբը։

Ժամանակի պարագայական բացահայտիչը կոնկրետացնում է գործողության կատարման ժամանակը։

Այստեղ՝ մեր կրթահամալիրում, նախագծային կրթություն է իրականացվում։

Տեղի պարագայական բացահայտիչը կոնկրետացնում է գործողության կատարման տեղը։

Ընդգծի՛ր պարագայական բացահայտիչները՝ նշելով տեսակը: Կետադրի՛ր:Ձորի երկու կողմում թավուտ անտառների մեջ արջեր շատ են լինում: Պապս արթնանում է վաղ առավոտյան ուղիղ ժամը վեցին: Երևանում Աբովյան փողոցում աշխույժ եռուզեռ է: Հաջորդ օրը շոգ կեսօրին նա տուն վերադարձավ: Դրսում մայթերին տների անկյուններում կուտակվել էին չորացած տերևներ: Ձմռանը առաջին ձյան գալուն պես հովիվներն իջնում են սարերից: Նա բոլորովին որբ եկել էր Բաթում իր ազգականի մոտ:3.

Ձորի երկու կողմում, թավուտ անտառների մեջ արջեր շատ են լինում։

• Ձորի երկու կողմում – տեղի պարագայական բացահայտիչ
• Թավուտ անտառների մեջ – տեղի պարագայական բացահայտիչ

Պապս արթնանում է վաղ առավոտյան, ուղիղ ժամը վեցին։

• Վաղ առավոտյան – ժամանակի պարագայական բացահայտիչ
• Ուղիղ ժամը վեցին – ժամանակի պարագայական բացահայտիչ

Երևանում, Աբովյան փողոցում աշխույժ եռուզեռ է։

• Երևանում – տեղի պարագայական բացահայտիչ
• Աբովյան փողոցում – տեղի պարագայական բացահայտիչ

Հաջորդ օրը, շոգ կեսօրին նա տուն վերադարձավ։

• Հաջորդ օրը – ժամանակի պարագայական բացահայտիչ
• Շոգ կեսօրին – ժամանակի պարագայական բացահայտիչ

Դրսում, մայթերին, տների անկյուններում կուտակվել էին չորացած տերևներ։

• Դրսում – տեղի պարագայական բացահայտիչ
• Մայթերին – տեղի պարագայական բացահայտիչ
• Տների անկյուններում – տեղի պարագայական բացահայտիչ

Ձմռանը, առաջին ձյան գալուն պես հովիվներն իջնում են սարերից։

• Ձմռանը – ժամանակի պարագայական բացահայտիչ

Նա բոլորովին որբ եկել էր Բաթում, իր ազգականի մոտ։

• Բաթում – տեղի պարագայական բացահայտիչ
• Իր ազգականի մոտ – տեղի պարագայական բացահայտիչ

 4.Կետերի փոխարեն գրի՛ր պարագայական բացահայտիչներ:Մարինեն լուռ նստել էր տանը՝ ․․․․․․․․․․․․։Առավոտյան՝ ․․․․․․․․․․․․, Արամը սպասում էր ընկերներին:Այս գիրքը վերցրել եմ գրադարանից՝ ․․․․․․․․․․․․․․․․:Մայրս որոշել է անպայման վերադառնալ հայրենիք՝ ․․․․․․․․․․․․․․․․․․:Երեկ՝ ․․․․․․․․․․․․․․․․․․, ձիով վերադառնում էի վերին գյուղերից:

Ահա նախադասությունները՝ լրացված պարագայական բացահայտիչներով. Յուրաքանչյուր բացահայտիչ կարող ես փոխել կամ հարմարեցնել՝ ըստ առաջադրանքի ստեղծագործականության մակարդակի։

4.1. Մարինեն լուռ նստել էր տանը՝ իրիկնաժամին, անձրևի ձայնը լսելիս։
(ժամանակի պարագայական բացահայտիչ)

4.2. Առավոտյան՝ այգում զբոսնելուց առաջ, Արամը սպասում էր ընկերներին։
(ժամանակի պարագայական բացահայտիչ)

4.3. Այս գիրքը վերցրել եմ գրադարանից՝ ընթերցանության ժամի ավարտին։
(ժամանակի պարագայական բացահայտիչ)

4.4. Մայրս որոշել է անպայման վերադառնալ հայրենիք՝ ծերության տարիներն այնտեղ անցկացնելու նպատակով։
(նպատակի պարագայական բացահայտիչ)

4.5. Երեկ՝ արևամուտի վերջին շողերին ուղեկցվելով, ձիով վերադառնում էի վերին գյուղերից։
(ժամանակի պարագայական բացահայտիչ)

Ցանկանու՞մ ես նաև բացահայտիչների տեսակները նշեմ կողքին կամ շարադրություն կազմենք դրանցով։

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

1. Ընդգծված որոշիչներն ըստ օրինակի դարձրո՛ւ բացահայտիչ: Կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու:

Օրինակ`

Սիրո աստվածուհի Աստղիկը լողանում էր Արածանիի ջրերում:  Աստղիկը` սիրո աստվածուհին, լողանում էր Արածանիի ջրերում:
Հայաստանի ամենամեծ լիճ  Սևանից սկիզբ է առնում միայն Հրազդանը:
Տղան մոտեցավ չարաճճի գեղեցկուհի  արքայադստերը:
Զորքր պաշարում է երկրի մայրաքաղաք Նինվեն ու սպասում նոր հրամանի:
Կինը հարևաններին բողոքում է իր ոչ ու փուչ  մարդ Նազարից: Նազարի հետ կռվող Սաքոն էլ էր այդ հարսանիքում:
 Արյունոտվում էր զորավարի սիրտը իր հայրենիք Իտալիայի թշվառ վիճակից:
Ծերունին հաճախ էր իր թոռնիկ Կարոյով հպարտանում:

Սևանից` Հայաստանի ամենամեծ լճից սկիզբ է առնում միայն Հրազդանը։
Տղան մոտեցավ չարաճճի գեղեցկուհի  արքայադստերը:

Տղան մոտեցավ արքայադստերը` չարաճճի գեղեցկուհուն։
Զորքր պաշարում է երկրի մայրաքաղաք Նինվեն ու սպասում նոր հրամանի:

Զորքը պաշարում է Նինվեն` երկրի մայրաքաղաքը ու սպասում նոր հրամանի։
Կինը հարևաններին բողոքում է իր ոչ ու փուչ  մարդ Նազարից:

Կինը հարևաններին բողոքում է Նազարից` իր ոչ ու փուչ մարդուց։
Նազարի հետ կռվող Սաքոն էլ էր այդ հարսանիքում:

Սաքոն` Նազարի հետ կռվողն էլ էր այդ հարսանիքում։
 Արյունոտվում էր զորավարի սիրտը իր հայրենիք Իտալիայի թշվառ վիճակից:

Արյունոտվում էր զորավարի սիրտը Իտալիայի` իր հայրենիքի թշվառ վիճակից։
Ծերունին հաճախ էր իր թոռնիկ Կարոյով հպարտանում:

Ծերունին հաճախ էր Կարոյով` իր թոռնիկով հպարտանում։

2. Հարցական դերանունների փոխարեն համապատասխան բացահայտիչներ գրի՛ր:

Միքայելը` եղաբայրդ, երեկ մեր տանն էր:
Տանտիրուհուց` փոշտատարից, հեռագիր էր ստացել:
Տղան անհամբեր սպասում էր Սևուկի` երևալուն:
Մայրը որդուց` Գուրգենից, արդեն երկար ժամանակ լուր չուներ:
Քուռկիկ Ջալալին արագ մոտեցավ տիրոջը` Սասունցի Դավթին:
Հրազդանը` , Երևանով է անցնում:

Մի ժամանակ կար մի աշխույժ ավանակ։ Մի պայծառ առավոտ նա տեսավ կապիկի, որը խաղում էր մոտակա շենքի տանիքին։ Նա ցատկում էր, շուռումուռ էր գալիս և բոլորին իր շրջապատում զվարճացնում էր՝ ստիպելով նրանց զարմանքով ծափ տալ։ Ավանակը նայեց այդ զվարճանքին և ինքն իրեն մտածեց. ,,Ի՞նչու ես էլ չփորձեմ,,։

Դրանից հետո ամեն օր ավանակը բարձրանում էր այդ նույն տանիքին։ Ժամանակի ընթացքում նա սկսեց պտտվել իր շուրջը՝ կապիկին նմանվելով։ Բայց ի տարբերություն ճարպիկ կապիկի՝ ավանակը ծանր և անտաղանդ էր։ Երբ նա ցնծում էր, տանիքի թիթեղները սկսեցին ճեղքվել և կոտրվել նրա քաշի տակ։

Աղմկոտ ձայնը լսելով՝ կառույցի սեփականատերը շտապեց դուրս՝ տեսնելու, թե ինչ է կատարվում։ Ի դժբախտություն, նա իր տանիքին գտավ ավանակին՝ անտաղանդ աղմկելուց և վնաս պատճառելուց։ Ժամանակ չկորցնելով՝ նա շտապեց վերև՝ դեպի տանիք։

Տեսնելով ավանակին՝ սեփականատերը արագ վերցրեց հաստ փայտե գավազանը։ Նա հրեց ավանակին և գցեց տանիքից ներքև՝ միևնույն ժամանակ նրան լավ շունչ տալով։ Ավանակը ցնցված էր և ցավում էր, բայց ավելի շատ շփոթված էր։

,,Բայց ես տեսա, որ կապիկը նույն բանն է անում,, — ասաց ավանակը, — ,,Եվ բոլորը, ներառյալ քեզ, զվարճացան և կարծես հաճույք ստացան դրանից։ Ի՞նչ տարբերություն կա, երբ ես եմ դա անում,,։

Այսպիսով, ավանակը հասկացավ, որ ոչ բոլոր գործողություններն են հարմար բոլորի համար, և այն ինչ լավ է ստացվում մեկի մոտ, կարող է լավ չստացվել մյուսի մոտ։

Թարգմանությունը կատարվեց

Եթե մինչև անգամ

Լսած լինես, թե ես այս աշխարհում չկամ,

Միևնույն է, կգամ, ինչ էլ լինի, կգամ,

Ուր էլ լինեմ, կգամ:

Եթե մինչև անգամ ես կուրացած լինեմ,

Եթե մինչև անգամ լույսդ մարած լինի,

Վերջին հույսդ քամին առած-տարած լինի,

Առանց լույսի կգամ, ես այս անգամ կգամ

Մենության մեջ լացող երգիդ վրա:

Եթե մինչև անգամ

Քո հավատի հանդեպ դու մեղք արած լինես

Եվ համարած լինես, որ աշխարհում չկամ,

Եթե մինչև անգամ հողս մաղած լինես,

Եթե մինչև անգամ մտքով թաղած լինես,

Եթե մինչև անգամ ինձ վտարած լինես,

Վերհուշերիդ վերջին խոնավ քարանձավից,

Միևնույն է, կգամ, ինչ էլ լինի, կգամ,

Եվ կճչաս հանկարծ տարօրինակ ցավից…

Կգամ, գլուխ-գլխի ու ձեռք-ձեռքի կտանք,

Լաց կլինենք մեռած մեղքիդ վրա:

Եթե մինչև անգամ հազար սարի ետև

Հազար կապով կապված, խաչով խաչված լինեմ,

Տքնած-տանջված լինեմ, միևնույն է, կգամ,

Ինչ էլ լինի, կգամ, չկանչես էլ, կգամ,

Եվ կբերեմ ես քեզ ուրախություն մի մեծ

Անակնկալ դարձիս իրողությամբ—

Քո տան ու քո հոգու տարողությամբ,

Երազներիդ, կյանքիդ տևողությամբ:

Կգամ և կդառնամ գտած բախտի ժպիտ

Եվ հավատի ժպիտ` տառապանքից մաշված,

Արտասուքից խաշված դեմքիդ վրա:

Եթե մինչև անգամ մեջքս ծալված լինի,

Եթե մինչև անգամ ոտքս վառված լինի,

Եվ ճակատիս հազար հողմի հարված լինի,

Միևնույն է, կգամ, ուր էլ լինեմ, կգամ

Գետնի տակից կգամ,

Մի հեռավոր, անհայտ մոլորակից կգամ,

Կգամ ու թափ կտամ

Հարդագողի փոշին շեմքիդ վրա:

1. Ի՞նչ է ուզում ասել հեղինակը։

Հեղինակը ուզում էր փոխանցել ինչ-որ մեկին (հավանաբար իր սիրելիին), որ ինչ էլ լինի իր հետ, ուր էլ լինի նա, երբեք չի լքի նրան։ Այս բանաստեղծությունը փոխանցում է սեր և նվիրվածություն։

2. Առանձնացրո՛ւ անհասկանալի բառերը և բացատրի՛ր։

Հարդագող-այս դեպքում հարդագողի ճանապարհ ինը նշանակում է աստղերի կուտակում, որը երկնակամարում երևում է գոտու լուսավոր գոտու ձևով այլ կերպ ասած` ծիրկաթին

3. Առանձնացրո՛ւ քեզ դուր եկած տողերը։

Տքնած-տանջված լինեմ, միևնույն է, կգամ,

Ինչ էլ լինի, կգամ, չկանչես էլ, կգամ,

Եվ կբերեմ ես քեզ ուրախություն մի մեծ

Անակնկալ դարձիս իրողությամբ—

Քո տան ու քո հոգու տարողությամբ,

Երազներիդ, կյանքիդ տևողությամբ:

Եթե մինչև անգամ մեջքս ծալված լինի,

Եթե մինչև անգամ ոտքս վառված լինի,

Եվ ճակատիս հազար հողմի հարված լինի,

Միևնույն է, կգամ, ուր էլ լինեմ, կգամ:

Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր հատկացուցիչներով:

Պահակի աչքն ամբողջ օրը ճանապարհին էր:
Միշտ հիշում է տատիկի խոսքը:
Վտակի ջուրը բարձրացել էր ձնհալից:
Ծառի արմատները շատ խորն էին թափանցել:
Քաղաքի փողոցները լայն էին և ուղիղ:

2. Ընդգծված բառերին ավելացրո՛ւ հատկացուցիչ լրացումներ, որոնք ցույց տան, թե դրանք (հատկացյալները) ո՛ւմ, կամ ինչի՛ն են պատկանում կամ վերաբերում:

Ծովի ձկները արևի լույսի պատճառով շատ խորն էին իջել:
Սիրով կարդում էր Տրյանի բանաստեղծությունները:
Գրնան երեկոն շատ խաղաղ էր:
Տնտեսական խանութն արդեն երկար ժամանակ փակ էր:
Թագավորի հրամանները շատ արագ էին կատարվում:

3. Նախադասություններն ընդարձակի´ր` ընդգծված հատկացուցիչի և հատկացյալի միջև ավելացնելով փակագծում տրված բառակապակցությունը: Կետադրությանն ուշադարությո´ւն դարձրու:

Օրինակ`

Արեգակի խավարումը  սարսափ առաջացրեց մարդկանց մեջ: (ընդամենը մի քանի րոպե տևող) – Արեգակի` ընդամենը մի քանի րոպե տևող խավարումը սարսափ առաջացրեց մարդկանց մեջ:

Նոբելի՝ պայթուցիկ նյութեր արտադրողգործարանները ցրված էին Եվրոպայով մեկ: (պայթուցիկ նյութեր արտադրող)
Նոբելի՝ մարդության խաղաղասիրությունն ու զարգացումը խթանող կտակը կարծես թե հակասում էր նրա ապրած կյանքին: (մարդության խաղաղասիրությունն ու զարգացումը խթանող)
Վիկտոր Համբարձումյանը դարձավ աստղաֆիզիկայի՝ իր իսկ նախաձեռնմամբ ստեղծված ամբիոնի առաջին վարիչը: (իր իսկ նախաձեռնությամբ ստեղծված)
Նա նկատեց, որ փայտանյութի՝ թղթի ու արհեստական մետաքսի վերածվողբաղադրությունը ինչ-որ բանով խաղողի շաքարն է հիշեցնում (թղթի ու արհեստական մետաքսի վերածվող):
Քիմիկոսներն էին ելք փնտրում այդ երկրների՝ գյուղատնտեսական մթերքներ կարիք ունեցողբնակչությանն օգնելու: (գյուղատնտեսական մթերքների կարիք ունեցող)

Մի ժամանակ, արևոտ ագարակում ապրում էր փոքրիկ կարմիր հավ: Նա շատ ակտիվ էր և միշտ զբաղված: Մի արևոտ առավոտ նա գետնից գտավ ցորենի հատիկներ: Նա մտածեց, որ լավ միտք կլինի դրանք ցանելը: Նա գնաց իր ընկերների մոտ, որոնք էին` կատուն, առնետը և սագը, և ասաց.

-Ո՞վ կօգնի ինձ ցանել այս սերմերը:

-Ոչ ես-ասաց կատուն:

-Ոչ ես-ասաց առնետը:

-Ոչ ես-ասաց սագը:

-Այդ դեպքում ես ինքս կանեմ-ասաց փոքրիկ կարմր հավը, և տնկեց սերմերը ինքնուրույն:

Օրերի ընթացքում ցորենը բարձրացավ և ոսկեգույն դարձավ:Հետո փոքրիկ կարմիր հավը նորից օգնության կարիք ուներ: Նա գնաց իր ընկերների մոտ և հարցրեց.

-Ո՞վ կօգնի ինձ կտրել ցորենը:

-Ոչ ես-ասաց կատուն, կեղտի մեջ խաղալով:

-Ոչ ես-ասաց առնետը, ստվերի տակ հանգստանալով:

-Ոչ ես-ասաց սագը, լճակում լողալով:

-Ուրեմն ես կանեմ-ասաց նա: Նա կտրեց ցորենը և թևերի օգնությամբ առանձնացրեց հատիկները:

Երբ ժամանակն էր ցորենը ալյուր դարձներլու, փոքրիկ կարմիր հավը նորից հարցրեց իր ընկերներին.

-Ո՞վ ինձկօգնի ցորենը ջրաղաց տանել:

-Ոչ ես-ասացին նրանք բոլորը:

Փոքրիկ կարմիր հավը ինքը տարավ ցորենը ջրաղաց: Նա այն ալյուրի վերածեց և ծանր պայուսակաը տարավ ետ տուն:

Հիմա հաց թխելու ժամանակն էր: Նա հարցրեց իր ընկերիներին.

-Ո՞վ կօգնի ինձ թխել հացը:

-Ոչ ես-պատասխանեցին նրանք բոլորը:

Այսպիսով նա ինքը թխեց հացը: Երբ տաք հացի հրաշալի հոտը տարածվեց օդում նա հարցրեց վերջին անգամ.

-Ո՞վ կօգնի ինձ ուտել այս հացը:

-Ես կօգնեմ-ասաց կատուն:

-Ես կօգնեմ-ասաց առնետը:

-Ես կօգնեմ-ասաց սագը:

Բայց փոքրիկ կարմիր հավը թափահարեց իր գլուխը և ասաց.

-Դուք չօգնեցիք ինձ սերմերը ցանելուց, ցորենը կտրելուց, ալյուրը ջրաղացը տանելուց կամ հացը թխելուց: Դուք բոլորդ շատ զբաղված էիք օգնելու համար, ուստի հիմա էլ շատ զբաղված եք ուտելու համար:

Այսպիսով փոքրիկ կարմիր հավը վայելեց թարմ, համեղ հացը իր ճտերի հետ: Նրա ալարկոտ ընկերները տխուր նայում էին, երբ նա և իր ճտերը վայելում էին իրենց ճաշը կեսօրվա տաք արևի տակ:

Թարգմանությունը կատարվեց այս էջից: