Ի՞նչ դեր ունեն Ռուսաստանի բնական պայմաններն ու բնական ռեսուրսները երկրի զարգացման հարցում
Ռուսաստանի բնական պայմաններն ու բնական ռեսուրսները և դրանց դերը երկրի զարգացման մեջ
Ռուսաստանը աշխարհում առանձնանում է իր ընդարձակ տարածքով, որը բնորոշվում է բազմազան բնական պայմաններով և հսկայական բնական ռեսուրսներով: Այս ռեսուրսները երկրի տնտեսական, քաղաքական և սոցիալական զարգացման հիմնական գործոններից են:
1. Բնական ռեսուրսների ազդեցությունը տնտեսության վրա
1.1. Նավթ և գազ
Ռուսաստանը աշխարհի խոշորագույն նավթ և գազ արտադրող ու արտահանող երկրներից մեկն է։ Երկրի նավթագազային հատվածը կարևորագույն դեր է խաղում՝ ապահովելով ազգային եկամտի զգալի մասը։
- Նավթի արդյունահանում և արտահանում: Նավթի վաճառքը, հատկապես եվրոպական և ասիական շուկաներում, զգալիորեն նպաստում է երկրի բյուջետային եկամուտներին։
- Գազի արտահանում: «Գազպրոմ» ընկերությունը մենաշնորհային դիրք ունի ռուսական գազի արտադրության և արտահանման մեջ: Գազատարները կապում են Ռուսաստանը եվրոպական և այլ երկրներին, ինչը էներգետիկ կախվածություն է ստեղծում։
1.2. Հանքահումքային ռեսուրսներ
Ռուսաստանը հարուստ է հազվագյուտ և արժեքավոր հանքանյութերով, ինչպիսիք են պղինձը, նիկելը, ալյումը, երկաթը, ոսկին և պլատինան: Այս հումքերը հիմք են ծառայում մետաղագործության, շինարարության, տրանսպորտի և ռազմարդյունաբերության զարգացման համար:
1.3. Անտառային ռեսուրսներ
Ռուսաստանի անտառները, հատկապես Սիբիրում, համարվում են աշխարհի թոքերից մեկը՝ զբաղեցնելով երկրի տարածքի մոտ 45%-ը:
- Անտառները ապահովում են փայտանյութի արդյունահանում, որն օգտագործվում է շինարարության, թղթի արդյունաբերության և միջազգային առևտրի ոլորտներում։
- Բացի տնտեսական կարևորությունից, անտառները մեծ դեր ունեն ածխածնի կլանման և բնապահպանական խնդիրների լուծման գործում։
1.4. Ջրային ռեսուրսներ
Ռուսաստանը աշխարհի խոշորագույն ջրային ռեսուրսների սեփականատերերից մեկն է՝ ներառյալ Բայկալ լիճը, որը պարունակում է աշխարհի քաղցրահամ ջրի 20%-ը։
- Էներգետիկ ներուժը: Հիդրոէներգետիկ ռեսուրսները հիմք են ծառայում էլեկտրաէներգիայի արտադրության համար։
- Ջրային ճանապարհներ: Նավիգացիայի համար հարմար գետերը (օրինակ՝ Վոլգա, Լենա) նպաստում են ներքին և արտաքին առևտրի զարգացմանը։
2. Բնական պայմանների ազդեցությունը երկրի տնտեսության և բնակչության վրա
2.1. Կլիմայական պայմաններ
Ռուսաստանը գտնվում է հիմնականում չափավոր և սառը կլիմայական գոտիներում, ինչը մեծ ազդեցություն ունի երկրի բնակչության կենսակերպի և տնտեսության վրա։
- Սիբիրի և Հեռավոր Արևելքի խիստ կլիման բարդացնում է այդ տարածքների բնակեցումը և տնտեսական զարգացման գործընթացները։
- Կարճատև գյուղատնտեսական սեզոնը սահմանափակում է գյուղատնտեսության զարգացումը հատկապես հյուսիսային շրջաններում։
2.2. Հողային ռեսուրսներ
Չեռնոզյոմի (սևահող) գոտին, որը գտնվում է Ռուսաստանի եվրոպական մասի հարավում, հանդիսանում է երկրի գլխավոր գյուղատնտեսական շրջանը։
- Այս տարածքներում զարգացած է հացահատիկային մշակաբույսերի արտադրությունը, որը ոչ միայն ապահովում է երկրի ներքին պահանջները, այլև հանդիսանում է արտահանման կարևոր ոլորտ։
Ուրվագծայի քարտեզի վրա նշել Ռուսաստանի հարևան պետությունները, ափերը ողողողջրային ավազանները:
Ռուսաստանի աշխարհագրական դիրքը և դրա հարևանների ու ջրային ավազանների նկարագրությունը պահանջում է մանրամասն և համակարգված բացատրություն: Այստեղ կներկայացնեմ հստակ ու կազմակերպված տվյալներ:
Ռուսաստանի հարևան պետություններ
Ռուսաստանը աշխարհի ամենամեծ պետությունն է, որի սահմանները ձգվում են Եվրոպայից մինչև Ասիա: Այն սահմանակից է 16 երկրին (14 ցամաքային և 2 ծովային):
Եվրոպական հարևաններ
- Նորվեգիա
- Սահմանի երկարությունը՝ մոտ 195 կմ:
- Գտնվում է Ռուսաստանի հյուսիս-արևմուտքում, սահմանի հիմնական հատվածը անցնում է մերձարկտիկական գոտում:
- Ֆինլանդիա
- Սահմանի երկարությունը՝ մոտ 1,340 կմ:
- Սահմանի ողջ տարածքում կա անտառածածկ գոտի:
- Էստոնիա
- Սահմանի երկարությունը՝ մոտ 324 կմ:
- Սահմանի մոտակայքում տեղակայված են Պսկովի և Լադոգա լճերը:
- Լատվիա
- Սահմանի երկարությունը՝ մոտ 270 կմ:
- Գտնվում է Ռուսաստանի արևմտյան հատվածում:
- Լիտվա և Լեհաստան (Կալինինգրադի մարզի միջոցով):
- Սահմանի ընդհանուր երկարությունը՝ 400 կմ:
- Կալինինգրադի մարզն ունի Եվրոպայի հետ ծովային ելք՝ Բալթիկ ծովով:
- Բելառուս
- Սահմանի երկարությունը՝ մոտ 1,239 կմ:
- Արևմտյան սահմանի կարևորագույն հատված է:
- Ուկրաինա
- Սահմանի երկարությունը՝ մոտ 1,974 կմ:
- Սահմանային գոտին գտնվում է դաշտային և անտառադաշտային գոտիներում:
Կովկասյան հարևաններ
- Վրաստան
- Սահմանի երկարությունը՝ մոտ 894 կմ:
- Բարձր լեռնային սահման՝ Կովկասյան լեռների երկայնքով:
- Ադրբեջան
- Սահմանի երկարությունը՝ մոտ 338 կմ:
- Սահմանը գտնվում է Կասպից ծովի և Կովկասյան լեռների միջև:
Ասիական հարևաններ
- Ղազախստան
- Սահմանի երկարությունը՝ մոտ 7,598 կմ:
- Սա Ռուսաստանի ամենաերկար ցամաքային սահմանն է, որը ձգվում է Սիբիրից մինչև Կասպից ծովի ափերը:
- Չինաստան
- Սահմանի երկարությունը՝ մոտ 4,209 կմ:
- Ռուսաստանի և Չինաստանի միջև սահմանը մեծապես անցնում է Ամուր գետով:
- Մոնղոլիա
- Սահմանի երկարությունը՝ մոտ 3,485 կմ:
- Գտնվում է Ռուսաստանի հարավային մասում՝ Սիբիրի և Մոնղոլիայի լեռների ու տափաստանների միջև:
- Հյուսիսային Կորեա
- Սահմանի երկարությունը՝ մոտ 17.3 կմ:
- Հյուսիսային Կորեան սահմանակից է Ռուսաստանի Հեռավոր Արևելքին, և սահմանն անցնում է Թումեն գետի երկայնքով:
Ծովային հարևաններ
- Ճապոնիա
- Ռուսական Կուրիլյան կղզիները գտնվում են Ճապոնիայի մոտակա ծովերում:
- ԱՄՆ
- Ռուսաստանը և ԱՄՆ-ն ծովային սահման ունեն Բերինգի նեղուցում, որի լայնությունը մոտ 85 կմ է:
Վարազդատ Մահամ 