Նպատակը․ ճոճանակի թելի երկարությունից տատանումների պարբերության և հաճախության կախվածության պարզաբանումը:

Անհրաժեշտ սարքեր և նյութեր․անցքով կամ կեռիկով գնդիկ,թել,ամրակալան՝կցորդիչով և թաթով,վայրկենաչափ կամ վայկենացույց,չափերիզ։

Աշխատանքի ընթացքը․1.100սմ երկարությամբ թելից կախել գնդիկ(կստացվի թելավոր  ճոճանակ),այն կախել այնպես,որ փոքր-ինչ սեղանից կամ գետնից  բարձր լինի:Գնդիկը շեղել հավասարակշռության դիրքից 8-ից  10սմ, և բաց թողել:Չափեք  40   լրիվ տատանումների ժամանակը,բանաձևերով հաշվեք տատանումների պարբերությունը և հաճախությունը:

Քայլեր

1. Վերցնել 100 սմ (1 մ) երկարությամբ թել
2. Կախել գնդիկ, որպեսզի ստացվի միազանգված ճոճանակ
3. Գնդիկը շեղել 8-10 սմ և բաց թողնել՝ թողնելով, որ այն ազատ տատանվի
4. Չափել 40 լրիվ տատանումների ժամանակը (T_40)

Հաշվարկներ

1. Պարբերության (T) հաշվարկ

Պարբերությունը (T) – մեկ լրիվ տատանման կատարման ժամանակն է:
Եթե 40 տատանումների համար գրանցվել է ժամանակը T40T_{40}T40​, ապա՝T=T4040T = \frac{T_{40}}{40}T=40T40​​

2. Հաճախության (f) հաշվարկ

Հաճախությունը (f) – մեկ վայրկյանում կատարվող տատանումների թիվն է, որը որոշվում է բանաձևով՝f=1Tf = \frac{1}{T}f=T1​

3. Համեմատություն տեսական բանաձևի հետ

Տեսականորեն, ճոճանակի տատանումների պարբերությունը կախված է միայն թելի երկարությունից՝T=2πlgT = 2\pi \sqrt{\frac{l}{g}}T=2πgl​​

որտեղ՝

• l=1l = 1l=1 մ – թելի երկարությունը
• g≈9.81g \approx 9.81g≈9.81 մ/վ² – ազատ անկման արագացումը

Հաշվարկենք տեսական TTT-ն՝T=2π19.81≈2.006 վայրկյանT = 2\pi \sqrt{\frac{1}{9.81}} \approx 2.006 \text{ վայրկյան}T=2π9.811​​≈2.006 վայրկյան

Փորձը կրկնել՝ կարճացնելով թելը չորս անգամ,տատանումների լայնույթը դարձնելով 2սմ- ից 3սմ:

Անել եզրակացություններ՝ճոճանակի թելի երկարությունիցտատանումների պարբերության և հաճախության կախումների վերաբերյալ։

Փորձի կրկնություն՝ թելը կրճատելով 4 անգամ

Եթե սկզբում թելի երկարությունը 1 մ էր, ապա նոր փորձի համար՝l′=14=0.25 մl’ = \frac{1}{4} = 0.25 \text{ մ}l′=41​=0.25 մ

Տատանումների լայնույթը (ամպլիտուդը) փոխարինվում է 2-3 սմ-ով, ինչը նվազեցնում է հնարավոր շեղումները տեսական հաշվարկներից:

Հաշվարկներ նոր պայմաններում

Տեսական պարբերությունը՝T′=2πl′gT’ = 2\pi \sqrt{\frac{l’}{g}}T′=2πgl′​​ T′=2π0.259.81T’ = 2\pi \sqrt{\frac{0.25}{9.81}}T′=2π9.810.25​​ T′≈1.003 վայրկյանT’ \approx 1.003 \text{ վայրկյան}T′≈1.003 վայրկյան

Քանի որ թելը կրճատվել է 4 անգամ, նկատենք, որ պարբերությունը՝T′=T2T’ = \frac{T}{2}T′=2T​

այսինքն, այն նվազել է 2 անգամ:

Հաճախությունն այժմ՝f′=1T′≈0.997 Hzf’ = \frac{1}{T’} \approx 0.997 \text{ Hz}f′=T′1​≈0.997 Hz

որը 2 անգամ մեծացել է:

---

Եզրակացություններ

1. Թելի երկարության նվազեցումը նվազեցնում է պարբերությունը
   • Երբ lll կրճատվում է 4 անգամ, պարբերությունը TTT նվազում է 2 անգամ։
   • Ընդհանուր կախումը՝ T∼lT \sim \sqrt{l}T∼l​
2. Թելի երկարության նվազեցումը մեծացնում է հաճախությունը
   • Քանի որ f=1Tf = \frac{1}{T}f=T1​, երբ TTT նվազում է, fff մեծանում է։
   • Երբ lll նվազում է 4 անգամ, հաճախությունը մեծանում է 2 անգամ։
3. Տատանումների լայնույթի (ամպլիտուդի) փոքր փոփոխությունը էական ազդեցություն չի ունենում պարբերության վրա։
   • Քանի դեռ A≪lA \ll lA≪l, պարբերությունը մնում է գրեթե անփոփոխ։

Այսպիսով, փորձը հաստատում է, որ ճոճանակի պարբերությունը կախված է միայն թելի երկարությունից և գրեթե չի փոփոխվում փոքր ամպլիտուդների դեպքում

1. Տրված են այս երկու շրջանագծերը, որոնք ունեն մեկ ընդհանուր կետ:

r1-ը և r2-ը համապատասխանաբար մեծ և փոքր շրջանագծերի շառավիղներն են:

Ընտրիր ճիշտ պնդումը:

• OB>r1+r2
• r1+r2=OB
• r1+r2>OB

2. Գտիր ED-ն, եթե AC= 4 սմ, իսկ շրջանագծերի կենտրոնների միջև հեռավորությունը 5 սմ է: 

AC = AE = 4,
AD = AE + ED = 5,
ED = 5 – 4 = 1։

4)Գծիր տրված O և B կենտրոններով մեկ ընդհանուր կետ ունեցող շրջանագծեր, որոնց շառավիղները հավասար են՝ r₁=28 սմ և r₂=10 սմ:

Հաշվիր OB հեռավորությունը:

1)Փակագծերում նշված թիվը հանդիսանո՞ւմ է արդյոք անհավասարման լուծում՝

4x-4>3x+3 (-1)ոչ

72x-18<-13x (-10) այո

2)Համարժե՞ք են արդյոք անհավասարումները՝

2x-1>6 և 6>2x-1 ոչ

x<3 և x+2<5 այո

3x-7>5 և -3x+7<-5 այո

3)Լուծեք անհավասարումը`

2x+1<x

(-∞;-1)

7x-13>9x

-2x>13

x<-6/5

(-∞;-6/5)

2x-x-1<2

x<3

(-∞;3)

8-9x>x-3-3x+4x+15

8+3-15>9x-3x+4x+x

-4>11x

x<-4/11

(-∞;-4/11)

4)Փակագծերում նշված թիվը հանդիսանո՞ւմ է արդյոք անհավասարման լուծում՝

2+12x<-x+3 (-2) այո

5x-7>9+x (100) այո

5)Համարժե՞ք են արդյոք անհավասարումները՝

2x>4 և x<2 ոչ

2x>5 և x-7>-2-x այո

2<7-x և 3x<5+2x այո

6)Լուծեք անհավասարումը`

x+4>5x

4>4x

x<1

x-2<3x

-2<2x

x>-1

3<7x-5-4x

8<3x

x>8/3

5x-2x-8x+x-12x>7-2x

-14x>7

x<-7/14=x<-1/2

1.       Փակագծերում տրված տարբերակներից ընտրե՛ք ճիշտը։

Ես ձեզ /բազմիցս, բազմիցս անգամ/ զգուշացրել եմ։

Ռուսերեն այնքան գիտի, որ /հազվագյուտ, հազվադեպ / է օգտվում բառարանից։

Կարծում եմ՝ պետք է /միաժամանակ, միառժամանակ/ սպասել մինչև կճշտվեն որոշ հանգամանքներ։

Ես ձեր կարծիքը /ամբողջովին, բոլորովին/ ընդունում եմ և պատրաստեմ պաշտպանելու այն։

Տնօերենը / խստիվ, խստիվ կերպով/ արգելել է դասերի հաշվին այլ գործով զբաղվելը։

Բոլորը / հոտնկաց, հոտնկայս/ ծափահարում էին պատանի ջութակահարին։

Մրցույթի արդյունքները /առայժմ, առայժմս/ չեն հրապարակվել, բայց ես չեմ կասկածում իմ հաղթանակին։

Մեր փողոցի նոր գետնանցումը /արդեն, այլևս/ գործում է։

• Հիմնականում, ամբողջովին, եռակի

Ձևի մակբայներ (ընդգծված)

• Դանդաղ, փոքրիշատե, ուշիուշով

Ժամանակի մակբայներ (ընդգծված)

• Ուշ, ապա, այլևս

Մակբայների ընդգծում

Այդ հանկարծակի հանդիպումը մեզ շատ շփոթեցրեց։

Կարճ ժամանակում երիտասարդի կյանքում անսպասելիորեն տեղի ունեցավ փոփոխություն։

Սպարապետի ազնվորեն հպարտ հայացքը վկայում էր նրա մեծ հոգու մասին։

Հոգևորական ասելով երկար շորեր են հասկանում ու երկար միրուք։ Եվ եթե նա Ավետարանը փչացնի —ոչինչ, բայց եթե միրուքը խուզի, անշուշտ մեծ իրարանցում կձգի հավատացյալների մեջ։ Քրիստոնեություն ասելով մկրտություն, պատարագ, պսակի ու թաղման, տնօրհնեքի ու գերեզմանօրհնեքի և այլ արտաքին ծեսեր ու արարողություններ են հասկանում։

Դուրս բեր կարևոր միտք արտահայտող տողեր, հատվածներ և գրավոր մեկնաբանիր։ 

Ամեն երևույթ ունի իր արտաքին կերպարանքը—ձևը և ներքին իմաստը– հոգին։ Ապրողը, գեղեցիկը, կատարյալը դրանց ներդաշնակությունն է, բայց էդ ներդաշնակությունը, դժբախտաբար, շատ է դժար, և մարդիկ սովորաբար վազում են հեշտին, իսկ հեշտը ձևն է։»

• Այս տողերում Թումանյանը ներկայացնում է մարդու բնական հակումը հեշտ լուծումների նկատմամբ։ Նա շեշտում է, որ իրական արժեքն ու կատարելությունը ձեռք են բերվում միայն ձևի և բովանդակության ներդաշնակությամբ, բայց մարդիկ հաճախ բավարարվում են միայն արտաքինով՝ անտեսելով խորքային իմաստը։

Այսօր` 12.02.2025թ, Մայր դպրոցի բուժկետում չափեցի քաշս և հասակս։

Քաշ 68

Հասակ 1.70

Իմ անձնական բժշկական քարտից դուրս բերեցի 2024թ. չափման արդյունքները։

2024թ.

Քաշ`

Հասակ`

Մեկ տարվա ընթացքում քաշս ավելացել է , հասակս

Օգտագործելով բանաձևը չափում եմ քաշ/հասակ գործակիցը (BMI)

BMI=

Չափման արդյունքում ավելորդ քաշ

https://www.calculator.net/bmi-calculator.html

Չնայած, որ ժամանակակից աշխարհում կան մարմնի նորմալ զանգվածը և համաչափությունը բնութագրող բազմաթիվ ստանդարտներ, այնուամենայնիվ, յուրաքանչյուր կոնկրետ մարդու համար մարմնի «իդեալական» զանգվածի հաշվարկը հեշտ խնդիր չէ: Իսկ դա այն պատճառով, որ այդ ցուցանիշը կախված է մի քանի գործոններից, ներառյալ մարդու հասակը, տարիքը, սեռը, մարմնակազմությունը, ոսկրային զանգվածի խտությունը և այլ գործոններ։

🎯Այժմ, ողջ աշխարհում, մարմնի զանգվածի գնահատման հիմնական և առավել շատ կիրառվող ու պրակտիկ ցուցանիշը համարվում է Մարմնի զանգվածի ինդեքսը (BMI)։

❗️BMI-ն որոշվում է հետևյալ բանաձևով՝.

❗️BMI= կգ/մ² ՝

մարմնի զանգվածը (կգ) / բաժանել հասակի քառակուսուն (մ²):

Մարմնի զանգվածի ինդեքսի ցուցանիշը բազմաթիվ երկրերի համար հետևյալն է՝ 👇.

👉18,5-24.9 – նորմա

👉25-29.9- ավելորդ քաշ

👉30-34.9 – ճարպակալում

👉35-39.9 – խիստ ճարպակալում

👉40 և ավել – ծանր կամ պաթոլոգիական ճարպակալում

1. Բնութագրեք Վրաստանի աշխարհագրական դիրքը:
2. Վրաստանի զարգացման հիմնական նախադրյալները կապված են նրա բնական ռեսուրսների, տնտեսական և էներգետիկ հնարավորությունների, զբոսաշրջության, տրանսպորտային ենթակառուցվածքների և քաղաքական ուղղվածության հետ։ Այս գործոնները նպաստում են երկրի առաջընթացին և միջազգային տնտեսական համակարգում նրա դերի ամրապնդմանը։
3. Վրաստանը գտնվում է Արևելյան Եվրոպայի և Արևմտյան Ասիայի սահմանագլխին՝ Հարավային Կովկասում։ Այն սահմանակից է հյուսիսից Ռուսաստանին, արևելքից Ադրբեջանին, հարավից Հայաստանին և Թուրքիային, իսկ արևմուտքում ողողվում է Սև ծովի ջրերով։
4. Վրաստանի աշխարհագրական դիրքի հիմնական առանձնահատկությունները
5. Կոորդինատներ – Վրաստանը գտնվում է մոտավորապես 41°-47° հյուսիսային լայնության և 40°-47° արևելյան երկայնության միջև։
6. Ռելիեֆ – Երկիրը մեծամասամբ լեռնային է, քանի որ գտնվում է Մեծ Կովկասի հարավային լանջերին և Փոքր Կովկասի հյուսիսային մասում։
7. Կլիմա – Վրաստանի կլիման բազմազան է. արևմուտքում՝ Սև ծովի ափին, այն խոնավ մերձարևադարձային է, մինչդեռ ներքին շրջաններում՝ կիսաչոր կամ բարեխառն։
8. Ջրային ռեսուրսներ – Երկրի կարևորագույն գետերից են Կուրն ու Ռիոնին, որոնք կարևոր դեր ունեն գյուղատնտեսության և էներգետիկայի համար։
9. Վրաստանի աշխարհագրական դիրքը մեծապես նպաստել է նրա պատմական ու մշակութային զարգացմանը, դարձնելով այն Կովկասի կարևորագույն տարանցիկ ուղիներից մեկը։
10. Ի՞նչ դեր ունի Վրաստանը հվ-արմ Ասիայում:
11. Վրաստանը Հարավային Կովկասի և ընդհանրապես հարավարևմտյան Ասիայի (Հվ-Արմ Ասիայի) տարածաշրջանում կարևոր ռազմավարական, տնտեսական և մշակութային դեր է խաղում։
12. Վրաստանի դերը Հարավարևմտյան Ասիայում
13. 1. Տրանսպորտային և լոգիստիկ հանգույց
14. Վրաստանը կամրջում է Եվրոպան և Ասիան՝ դառնալով տարանցիկ ուղի դեպի Սև ծով, Միջին Ասիա և Մերձավոր Արևելք։
15. Այն կարևոր մասն է կազմում Չինաստան-Եվրոպա «Մետաքսի ճանապարհ» տնտեսական միջանցքի։
16. Նավահանգիստներ (Փոթի, Բաթում) և երկաթուղային կապեր (Բաքու-Թբիլիսի-Կարս) ապահովում են բեռնափոխադրումների հոսքը։
17. 2. Էներգետիկ կենտրոն
18. Վրաստանը կարևոր էներգետիկ միջանցք է Կասպից ծովի նավթի և գազի Եվրոպա մատակարարման համար։
19. Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան նավթամուղը և Բաքու-Թբիլիսի-Էրզրում գազատարն ունեն ռազմավարական նշանակություն։
20. 3. Քաղաքական ու աշխարհաքաղաքական նշանակություն
21. Վրաստանը Արևմուտքի և ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցող երկիր է՝ հակակշիռ ստեղծելով Ռուսաստանի ազդեցությանը։
22. Այն կարևոր դեր է խաղում Կովկասի կայունության և տարածաշրջանային անվտանգության ապահովման հարցում։
23. 4. Տնտեսական կապերի խաչմերուկ
24. Վրաստանն ազատ առևտրի համաձայնագրեր ունի ինչպես ԵՄ-ի, այնպես էլ Չինաստանի և ԱՊՀ-ի հետ։
25. Տուրիզմի կենտրոն – Բնության, մշակութային ժառանգության և առողջարանային վայրերի շնորհիվ Վրաստանը գրավում է միլիոնավոր զբոսաշրջիկների։
26. Եզրակացություն
27. Վրաստանը Հարավարևմտյան Ասիայում ծառայում է որպես տրանսպորտային, էներգետիկ և տնտեսական հանգույց, միաժամանակ ունենալով քաղաքական ռազմավարական կարևորություն՝ Եվրոպայի, Ռուսաստանի, Թուրքիայի և Մերձավոր Արևելքի միջև։
28. Որո՞նք են Վաստանի զարգացման նախադրյալները:
29. Վրաստանի զարգացման նախադրյալները պայմանավորված են նրա աշխարհագրական դիրքով, բնական պաշարներով, տնտեսական ներուժով, քաղաքական ուղղվածությամբ և ժողովրդագրական գործոններով։
30. Վրաստանի զարգացման հիմնական նախադրյալները
31. 1. Տնտեսական և լոգիստիկ հնարավորություններ
32. Տրանսպորտային հանգույց – Վրաստանը կամրջում է Եվրոպան և Ասիան, ապահովելով տարանցիկ ուղիներ նավթի, գազի և առևտրային բեռների համար։
33. Նավահանգիստներ – Սև ծովի Բաթումի, Փոթի և Անակլիա նավահանգիստները հնարավորություն են տալիս մասնակցել միջազգային առևտրին։
34. Երկաթուղային և ճանապարհային ենթակառուցվածքներ – Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղին, ինչպես նաև Վրաստանի զարգացող ավտոմոբիլային ճանապարհները խթանում են տնտեսությունը։
35. 2. Էներգետիկ ներուժ
36. Հիդրոէներգետիկա – Վրաստանը հարուստ է լեռնային գետերով, ինչը թույլ է տալիս զարգացնել հիդրոէներգետիկան և վերականգնվող էներգիան։
37. Էներգետիկ տարանցում – Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան նավթամուղը և Բաքու-Թբիլիսի-Էրզրում գազատարը մեծացնում են Վրաստանի ռազմավարական կարևորությունը Եվրոպայի համար։
38. 3. Զբոսաշրջության զարգացում
39. Վրաստանը հայտնի է իր բնական բազմազանությամբ (ծով, լեռներ, գետեր, առողջարանային գոտիներ) և մշակութային ժառանգությամբ (Հին Թբիլիսի, Մցխեթա, Սվանեթի, Ուփլիսցիխե և այլն)։
40. Գինեգործություն – Վրաստանը համարվում է գինեգործության բնօրրաններից մեկը, ինչը նպաստում է գյուղատնտեսության և զբոսաշրջության զարգացմանը։
41. 4. Գյուղատնտեսական ներուժ
42. Բարենպաստ կլիման թույլ է տալիս զարգացնել գինեգործությունը, թեյի արտադրությունը, ցիտրուսային մշակաբույսերը, բանջարաբոստանային արտադրանքը։
43. Արդիական գյուղատնտեսական տեխնոլոգիաների ներդրումը կարող է մեծացնել արտադրողականությունը։
44. 5. Քաղաքական և տնտեսական բարեփոխումներ
45. ԵՄ-ի և ՆԱՏՕ-ի հետ հարաբերություններ – Վրաստանը ձգտում է ինտեգրվել եվրոպական կառույցներին, ինչը խթանում է օտարերկրյա ներդրումները։
46. Ազատ շուկայական տնտեսություն – Բարեփոխումների շնորհիվ Վրաստանը դարձել է տարածաշրջանում ներդրումային գրավիչ երկիր։
47. Եզրակացություն
49. Գնահատեք հայ-վրացական հարաբերությունները, ի՞նչ ազդեցություն կարող են ունենալ ՀՀ-ի համար, ի՞նչ ուղղությամբ պետք է զարգանան այդ հարաբերությունները:

Հայ-վրացական հարաբերությունները պատմականորեն ունեցել են ինչպես բարիդրացիական, այնպես էլ բարդ փուլեր, սակայն ընդհանուր առմամբ հիմնված են փոխադարձ շահերի, տարածաշրջանային կայունության ապահովման և տնտեսական համագործակցության վրա։

---

Հայ-վրացական հարաբերությունների գնահատում

1. Պատմական և քաղաքական կապեր

• Հայաստանը և Վրաստանը հարևան ու պատմականորեն միմյանց հետ սերտորեն կապված երկրներ են՝ ունենալով ընդհանուր մշակութային և քաղաքակրթական շերտեր։
• Չնայած առանձին տարաձայնություններին (օրինակ՝ Ջավախքի հարցը կամ Վրաստանի քաղաքականությունը Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ), երկկողմ հարաբերությունները հիմնականում կայուն են։
• Վրաստանը Հայաստանի համար կարևոր ռազմավարական գործընկեր է, քանի որ երկուսն էլ շահագրգռված են տարածաշրջանային խաղաղության մեջ։

2. Տնտեսական համագործակցություն

• Տրանսպորտ և լոգիստիկա – Հայաստանը Վրաստանի միջոցով է կապվում արտաքին աշխարհին, քանի որ չունի ելք դեպի ծով։ Վրաստանի Փոթի և Բաթումի նավահանգիստները Հայաստանի արտաքին առևտրի կարևոր միջանցքներն են։
• Էներգետիկ համագործակցություն – Հայաստան-Վրաստան էլեկտրահաղորդման գծերը մեծացնում են էներգետիկ անվտանգության մակարդակը։
• Ազատ առևտրի համաձայնագրեր – Վրաստանն ունի ազատ առևտրի պայմանագրեր ԵՄ-ի հետ, ինչը Հայաստանի տնտեսության համար կարող է նոր հնարավորություններ բացել։

3. Անվտանգության և աշխարհաքաղաքական գործոններ

• Վրաստանը ձգտում է դեպի ՆԱՏՕ և ԵՄ, մինչդեռ Հայաստանը ՀԱՊԿ-ի և ԵԱՏՄ-ի անդամ է, ինչը որոշակի աշխարհաքաղաքական տարբերություններ է առաջացնում։
• Սակայն երկու երկրներին միավորում է այն հանգամանքը, որ երկուսն էլ տարածաշրջանում որոշակի հակակշիռ են ստեղծում՝ Ռուսաստանի, Թուրքիայի և Ադրբեջանի ազդեցությունների նկատմամբ։
• Տարածաշրջանային կայունության հարցում երկկողմ համագործակցությունը կարող է կարևոր դեր ունենալ։

---

Հայ-վրացական հարաբերությունների ազդեցությունը Հայաստանի վրա

1. Տնտեսական կախվածություն – Վրաստանի տարածքով անցնող առևտրային ուղիները կենսական նշանակություն ունեն Հայաստանի տնտեսության համար, հատկապես Իրանի և Եվրոպայի հետ առևտրում։
2. Անվտանգության և քաղաքական գործոն – Հայաստանի համար կարևոր է, որ Վրաստանը պահպանի չեզոք դիրք տարածաշրջանային հակամարտությունների հարցում։
3. Զարգացող էներգետիկ կապեր – Հայաստանի էներգետիկ անվտանգությունը կարող է բարելավվել Վրաստանի հետ համատեղ ծրագրերի շնորհիվ։

---

Որո՞նք պետք է լինեն հայ-վրացական հարաբերությունների զարգացման ուղղությունները

1. Տնտեսական համագործակցության խորացում

• Հայաստանը կարող է օգտվել Վրաստանի ազատ առևտրի հնարավորություններից ԵՄ-ի հետ։
• Պետք է զարգացնել երկաթուղային և ավտոմոբիլային կապերը, ինչպես նաև ընդլայնել համագործակցությունը տրանսպորտային միջանցքների հարցում։

2. Էներգետիկ և ենթակառուցվածքային ծրագրեր

• Կարևոր է խորացնել Հայաստանի և Վրաստանի միջև էներգետիկ փոխկապակցվածությունը, որպեսզի նվազեցվի կախվածությունը այլ երկրներից։

3. Տարածաշրջանային կայունության ամրապնդում

• Պետք է ապահովել, որ Վրաստանը հավասարակշռված քաղաքականություն վարի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև՝ խուսափելով հակահայկական դիրքորոշումներից։
• Ակտիվ երկխոսություն պետք է վարվի Ջավախքում բնակվող հայ համայնքի իրավունքների պահպանման և զարգացման վերաբերյալ։

4. Մշակութային և կրթական կապերի զարգացում

• Հայ-վրացական մշակութային և կրթական փոխանակումները կարող են նպաստել երկկողմ կապերի ամրապնդմանը։
• Կարևոր է խթանել հայ համայնքի ինտեգրումը Վրաստանի հասարակությանը՝ միաժամանակ պահպանելով ազգային ինքնությունը։

---

Եզրակացություն

Հայ-վրացական հարաբերությունները Հայաստանի համար կենսական նշանակություն ունեն, հատկապես՝ տնտեսական, տրանսպորտային և էներգետիկ ոլորտներում։ Այդ կապերը պետք է զարգացնել երկուստեք շահեկան ծրագրերով, խուսափելով հակասություններից և ապահովելով տարածաշրջանային կայունություն։

ա) 2x > 4
x∈(2;+∞)

բ) 7x < — 14 

x<-2
x∈(-∞:-2)

գ) — 5x < 100 

x>-20
x∈(-20;+∞)

դ) — 3x < 9 

x>-3
x∈(-3;+∞)

ե) — 2x > — 2

x<1
x∈(-∞:1)

զ) — 3x > — 6

x<2
x∈(-∞:2)

է) 3x < 2

x<2/3
x∈(-∞:2/3)

ը) — 2x < 11 

x>5,5
x∈(-∞:5,5)

թ) — 5x > 1

x<0,2
x∈(0,2:+∞)

ժ) — 17x > — 2

x<0,11
x∈(-∞:0,11)

ի) — 4x > — 2

x<0,5
x∈(-∞;0,5)

լ) 13x < 3

x<0,23
x∈(-∞;0,23)

2)Լուծեք անհավասարումը․

ա) x — 1 > 0

x>1
x∈(1;+∞)

բ) 3 + x > 0 

x>-3
x∈(-3;+∞)

գ) x + 5 < 0 

x>-5
x∈(-5;+∞)

դ) x + 0, 5 < 0

x<-0,5
x∈(-∞;-0,5)

ե) x — 1 1/3 < 0

x<1 1/3
x∈(-∞; 1 1/3)

զ) x — 6 < 6 

x<12
x∈(-∞; 12)

է) x + 7 > 7

x>0
x∈(0;+∞)

ը) 3 + x < — 6 

x<-9
x∈(-9;+∞)

թ) x — 2 > 0, 6

x<2,6
x∈(-∞;2,6)

ժ) x — 3, 5 < 4 

x<7,5
x∈(-∞;7,5)

ի) 7 + x > 0

x>-7
x∈(7;+∞)

լ) 4 + x > 2

x>-2
x∈(-2;+∞)

խ) x — 11 < — 7 

x<4
x∈(-∞:4)

ծ) x + 4 > 7

x<3
x∈(-∞:3)

կ) x — 2 > 0, 2

x>2,2
x∈(2,2;+∞)

հ) x + 10, 7 > 7, 9

x>-2,8
x∈(-2,8;+∞)

ձ) 2, 1 + x < 7

x< 4,9
x∈(-∞:4,9)

ղ) 5013 + x < 0 ,13

x< -5012,87
x∈(-∞:-5012,87)

• Ի՞նչ եք հասկանում հավասարություն ասելով:

Հասարակագիտական առումով հավասարություն ասելով՝ հասկանում են բոլոր մարդկանց միջև իրավական, սոցիալական, տնտեսական և քաղաքական հավասար հնարավորությունների ու վերաբերմունքի ապահովումը։

Հիմնական տեսակները ներառում են՝

1. Իրավական հավասարություն – օրենքի առջև բոլոր քաղաքացիների հավասարությունը՝ անկախ սեռից, ազգությունից, սոցիալական կարգավիճակից կամ այլ հատկանիշներից։
2. Սոցիալական հավասարություն – բոլոր մարդկանց հավասար մուտքը կրթության, առողջապահության, աշխատանքի և այլ սոցիալական բարիքների։
3. Տնտեսական հավասարություն – ռեսուրսների արդար բաշխումը և եկամուտների մեծ տարբերությունների նվազեցումը։
4. Քաղաքական հավասարություն – բոլոր քաղաքացիների հավասար մասնակցությունը քաղաքական գործընթացներին, օրինակ՝ ընտրական իրավունքը։

Այս հասկացությունն առնչվում է արդարության, մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության հիմնարար սկզբունքներին։
Ավելի կոնկրետ ո՞ր ոլորտն է Ձեզ հետաքրքրում։

• Հասարակագիտական առումով հավասարություն ասելով՝ հասկանում են բոլոր մարդկանց միջև իրավական, սոցիալական, տնտեսական և քաղաքական հավասար հնարավորությունների ու վերաբերմունքի ապահովումը։
  Հիմնական տեսակները ներառում են՝
  Իրավական հավասարություն – օրենքի առջև բոլոր քաղաքացիների հավասարությունը՝ անկախ սեռից, ազգությունից, սոցիալական կարգավիճակից կամ այլ հատկանիշներից։
  Սոցիալական հավասարություն – բոլոր մարդկանց հավասար մուտքը կրթության, առողջապահության, աշխատանքի և այլ սոցիալական բարիքների։
  Տնտեսական հավասարություն – ռեսուրսների արդար բաշխումը և եկամուտների մեծ տարբերությունների նվազեցումը։
  Քաղաքական հավասարություն – բոլոր քաղաքացիների հավասար մասնակցությունը քաղաքական գործընթացներին, օրինակ՝ ընտրական իրավունքը։
  Այս հասկացությունն առնչվում է արդարության, մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության հիմնարար սկզբունքներին։
  Ավելի կոնկրետ ո՞ր ոլորտն է Ձեզ հետաքրքրում։
• 
  Ի՞նչ եք հասկանում իրավահավասարություն ասելով:
• 
  Իրավահավասարություն հասարակագիտության մեջ նշանակում է, որ բոլոր մարդիկ օրենքի առջև հավասար են և պետք է ունենան նույն իրավունքներն ու պարտականությունները՝ անկախ իրենց սեռից, ազգային պատկանելությունից, կրոնական դավանանքից, սոցիալական վիճակից կամ այլ առանձնահատկություններից։
  Իրավահավասարության հիմնական սկզբունքները՝
  Օրենքի առջև հավասարություն – Բոլոր քաղաքացիները պետք է ունենան նույն իրավական կարգավիճակը և ենթարկվեն նույն օրենքներին։
  Հասանելիություն արդարադատությանը – Ամեն մարդ պետք է ունենա հավասար հնարավորություն իր իրավունքները պաշտպանելու դատարանում։
  Քաղաքացիական իրավունքներ – Բոլոր քաղաքացիները պետք է ունենան խոսքի, կարծիքի, դավանանքի, հավաքների ազատություն և անձնական սեփականության իրավունք։
  Քաղաքական իրավունքներ – Բոլորը պետք է ունենան ընտրելու և ընտրվելու հավասար իրավունք։
  Սոցիալական և տնտեսական հավասար հնարավորություններ – Բոլորին պետք է հասանելի լինեն կրթություն, առողջապահություն և աշխատելու իրավունք առանց խտրականության։
  Իրավահավասարությունը ժողովրդավարական հասարակության հիմքերից է և նպաստում է արդարության ու սոցիալական կայունության ձևավորմանը։
  Ձեզ հետաքրքրում է որևէ հատուկ ասպեկտ, օրինակ՝ իրավահավասարության կիրառումը կոնկրետ ոլորտում։
• Ի՞նչ է սոցիալական հավասարություն
• Բերեք օրինակներ:
• 
  Սոցիալական հավասարություն (Հասարակագիտություն)
  Սոցիալական հավասարությունը նշանակում է, որ բոլոր մարդիկ ունեն հավասար իրավունքներ, հնարավորություններ և մուտք դեպի հասարակական ռեսուրսներ՝ անկախ իրենց սոցիալական ծագումից, սեռից, եկամտի մակարդակից, ազգությունից կամ այլ առանձնահատկություններից։
  Օրինակներ սոցիալական հավասարության մասին
  Կրթական հավասարություն – Բոլոր երեխաները պետք է ունենան հավասար հնարավորություն որակյալ կրթություն ստանալու համար, անկախ իրենց ընտանիքի ֆինանսական վիճակից։
  Օրինակ: Պետության կողմից անվճար հանրային դպրոցների կամ կրթաթոշակների տրամադրումը անապահով ընտանիքներից եկող ուսանողներին։
  Առողջապահական հավասարություն – Բոլոր քաղաքացիները պետք է ունենան հավասար հասանելիություն բժշկական ծառայությունների։
  Օրինակ: Պետական առողջապահական ծրագրերը, որոնք ապահովում են անվճար կամ մատչելի բուժօգնություն բոլորի համար։
  Գենդերային հավասարություն – Կանայք և տղամարդիկ պետք է ունենան նույն իրավունքներն ու հնարավորությունները բոլոր ոլորտներում։
  Օրինակ: Տղամարդկանց և կանանց համար նույն աշխատանքի դիմաց հավասար աշխատավարձ սահմանելը։
  Սոցիալական ապահովության հավասարություն – Բոլոր մարդիկ պետք է ունենան սոցիալական աջակցություն՝ անկախ իրենց սոցիալական կարգավիճակից։
  Օրինակ: Անապահով ընտանիքների համար նպաստների տրամադրումը կամ թոշակառուների համար պետական աջակցությունը։
  Աշխատանքի հավասար հնարավորություն – Յուրաքանչյուր մարդ պետք է հնարավորություն ունենա աշխատանք գտնելու՝ առանց խտրականության։
  Օրինակ: Օրենքներ, որոնք արգելում են խտրականությունը աշխատանքի ընդունվելիս՝ ըստ սեռի, տարիքի կամ ազգային պատկանելության։
  Եզրակացություն
  Սոցիալական հավասարությունը նպաստում է արդար հասարակության ձևավորմանը, որտեղ յուրաքանչյուր քաղաքացի կարող է լիարժեք մասնակցել հասարակական կյանքին և զարգանալ՝ անկախ իր սոցիալական դիրքից։
  Ձեզ հետաքրքրում է որևէ կոնկրետ ոլորտի սոցիալական հավասարություն՝ կրթություն, առողջապահություն, աշխատաշուկա կամ որևէ այլ։