1․ Համառոտ նկարագրե՛ք Առաջին Աշխարհամարտի գլխավոր ճակատամարտերը։
Վերդենի ճակատամարտ, Սոմի ճակատամարտ
2․ Ներկայացրե՛ք Առաջին Աշխարհամարտի հետևանքները։
Միլիոնավոր զոհեր և մեծ կորուստներ,Եվրոպայի տնտեսության ավերում,տարբեր կայսրությունների փլուզում, նոր պետությունների ստեղծում, լարվածություն երկրների միջև:

3․ Թվարկե՛ք հայ կամավորական ջոկատները և նրանց հրամանատարական կազմը:

Կար հայ կամավորական 8 ջոկատ: Դրանց ղեկավարներն էին Անդրանիկը, Դրոն, Համազասպը, Քեռին, Վարդանը, Ա. Ջանփոլադյանը, Հ. Արղությոնը, Նիկոլ Աղաբալյանը:

1․ Ե՞րբ և ո՞ր փաստաթղթով է տրվել ցեղասպանության իրավական ձևակերպումը։ Ըստ այդ փաստաթղթի՝ ո՞ր գործողություններն են որակվում որպես ցեղասպանություն։

1948 թ.-ին տրվեց փաստաթուղթ Միավորված ազգերի կազմակերպության կողմից ընդունված: Ըստ դրա ցեղասպանություն էր երբ 1 կատարվում էր խմբի կամ համայնքի անդամների սպանություն, 2 նրանց հասցվում է շատ խորը վնասվածք կամ մտավոր խանգարում 3 հանձնում են երեխաներին մարդկային մի խմբից մյուսին:

2․ Բացի հայերից, ուրիշ ի՞նչ ժողովուրդներ գիտեք, որոնց նկատմամբ երբևէ իրականացվել է ցեղասպանություն։

Յուդեացիներ,Տամիլներ,Թուտսիներ,Ասորիներ,Կանաքեր,Քրդեր,Ռոմանացիներ (Ցիգաններ),Ուկրաինացիներ (Հոլոդոմոր),Պոնփոներ

Ես կարծում եմ, որ Հայաստանի առաջին հանրապետությունը ստեղծվեց շատ դժվար պայմաններում։ Այն հիմնվեց 1918 թվականին, երբ հայ ժողովուրդը刚 էր դուրս եկել 1915 թվականի ցեղասպանությունիցև երկար պատերազմներից։ Երկրում շատ մարդիկ սոված էին, հիվանդ, և պետությունը դեռ չէր ձևավորվել։

Առաջին մեծ խնդիրը կառավարման փորձի պակասն էր։ 1918–1920 թվականներինՀայաստանում քիչ էին փորձառու պետական գործիչները։ Առաջին վարչապետը՝ Հովհաննես Քաջազնունին (1918 թ.), ստիպված էր կառավարել մի երկիր, որտեղ չկային կայացած օրենքներ և բավարար գումար։ Նա փորձեց ստեղծել պետական կառույցներ, բայց դա շատ դժվար էր։

Մեծ դեր ունեցավ նաև Արամ Մանուկյանը, հատկապես 1918 թվականին։ Նա կազմակերպեց Երևանի պաշտպանությունը և օգնեց, որ պետությունը պահպանի իր գոյությունը։ Նրա գործունեությունը ցույց տվեց, որ նվիրված մարդիկ կարող են մեծ ազդեցություն ունենալ երկրի ճակատագրի վրա։

Ներքին խնդիրներից էին նաև սովը, հիվանդությունները և փախստականների մեծ թիվը։ 1919 թվականին երկրում շատ ծանր էր մարդկանց վիճակը։ Բանակը թույլ էր, տնտեսությունը՝ քայքայված։ Քաղաքական տարաձայնությունները նույնպես խանգարում էին պետականության ամրապնդմանը։

Չնայած բոլոր այս խնդիրներին, Հայաստանի առաջին հանրապետությունը մեծ նշանակություն ունեցավ։ 1920 թվականին, նույնիսկ դժվար պայմաններում, այն ապացուցեց, որ հայ ժողովուրդը կարող է ունենալ անկախ պետություն։

Այս շրջանից ես հասկանում եմ, որ պետություն ստեղծելու համար պետք են միասնականություն, պատասխանատու ղեկավարներ և ժողովրդի աջակցությունը։ Առաջին հանրապետության փորձը մեզ համար կարևոր դաս է նաև այսօր։

1. Կարդա՛ մտքերը՝ յուրաքանչյուրի դիմաց գրելով փա՞ստ է, թե՞ պնդում։

Հայոց գրերը ստեղծել է Մեսրոպ Մաշտոցը 405 թվականին։ Փաստ

Հայոց գրերի ստեղծումը նպաստեց հայ ազգային ինքնության և մշակույթի պահպանմանը։  Պնդում

Մուրացանը 19-րդ դարի հայ գրող է, ով իր ,,Առաքյալը,, վիպակում ցույց է տալիս գյուղի այնպիսի պատկեր, որը տարբերվում է գլխավոր հերոսի պատկերացումներից։ պնդում

Ցանկացած մարդ, հանդիպելով իր սպասումները չարդարացնող իրադրության, պարտավոր է մտածել, որ ինքը ևս պատասխանատու է իրավիճակը փոխելու հարցում։ պնդում

Գուրգեն Մահարին 20-րդ դարի հայ գրականության խոշոր դեմքերից է, ով իր ,,Էջմիածին,, ստեղծագործությունում պատմել է գաղթի և որբության մասին։ փաստ

Ողբերգական իրադարձությունների հետևանքով ուժեղ անհատը ստեղծում է ապրելու իր բանաձևը։ պնդում

Տարբեր ժամանակներում որբությունն ու գաղթն ունեն նույն դեմքը։ պնդում

Հրանտ Մաթևոսյանը արձակագիր է, ով ,,Կանաչ դաշտը,, ստեղծագործության մեջ արտացոլել է գոյության կռիվը, նկարագրել մայրական սիրո դրսևորումը։ փաստ

Մայրական սերը բնության ամենահզոր գործիքն է՝ կյանքի հավերժությունն ապահովող։ պնդում

,,Նռնենիներ,, պատմվածքը գրել է Վ․ Սարոյանը։ փաստ

Նռնենիների այգի տնկելը հայրենիքը վերագտնելու երազանքի խորհրդանիշն էր։ պնդում

Արտաշես թագավորը իրականցրեց հողային բարեփոխումներ, որով տարանջատեց մասնավոր հողատիրությունը համայնքային հողերից։ փաստ

Արտաշես Ա թագավորը բանիմաց տնտեսագետ էր։ պնդում

2. Պնդում ձևակերպիր հետևյալ թեմաների շուրջ։

Ա․ Անգաղթ խալիֆան համանուն ստեղծագործության հերոսն է, ով կարևորոում է երաժշտությունը։

Խալիֆան հավատում էր, որ երկրի մշակույթն է կարևորը:

Բ․ Հետաքրքրասեր Բեսսին սիրում էր տարբեր հարցեր տալ և քննել պատասխանները։

Բեսսին սիրում էր արդյունավետ մտածել:

Գ․ ,,Մի հին չինական զրույց,, ստեղծագործության կայսրը հրամայեց սև գլխարկները փոխարինել սպիտակներով։

Օրենքները պետք է կոնկրետ և հստակ նպատակ ունենան:

Հայաստանի Հանրապետության վերածնուդը: Անկախության վերստեղծել և ազգային ինքնության ամրապնդման գործընթացին, ապա դա մի շատ կարևոր ու բազմաշերտ թեմա է: Հայաստանն անկախություն ստացավ 1991 թվականին, իսկ մինչ այդ երկիրը երկար ժամանակ անցել երկիրը երկար ժամանակ անցել էր տարբեր պատմական փուլերից Օսմանյան տիրապետության սովետական միություն և այլն: Անկախության պահից սկսաց Հայաստանի վերածնուդը միաժամանակ տարբեր ոլորտներում մեծ մարտահրավերն ու զարգացումները էր նշանակում:

Առաջադրանք.
Նկարագրե՛ք ՀՀ հարաբերությունները 1918-1920 թթ․ և այսօր՝
ա/ Հայ-վրացական հարաբերությունները 1918-1920թթ․ և այսօր։
Հյաստանի և Վրաստանի միջև առաջացան սահմանային վեճեր՝ Լոռու և Ջավախքի շուրջ։ Կարճատև պատերազմից հետո ստեղծվեց չեզոք գոտի բրիտանացիների միջնորդությամբ։
Այսօր՝ հարաբերությունները բարիդրացիական են․ կան տնտեսական և մշակութային կապեր։ Որոշ սահմանային հարցեր դեռ լուծման փուլում են։

բ/ Հայ-ադրբեջանական տարածքային խնդիրները 1918-1920թթ․ և այսօր։
1918-1920 թթ․ – Թեժ վեճեր էին Լեռնային Ղարաբաղի, Զանգեզուրի և Նախիջևանի շուրջ։ Կային զինված բախումներ։
Այսօր՝ հարաբերությունները բացակայում են։ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը և սահմանային խնդիրները դեռ հիմնական հարցերից են։ Հայաստանը ձգտում է խաղաղ կարգավորման։

գ/ Հայ-թուրքական հարաբերություններում առկա խնդիրները 1918-1920թթ․ և այսօր։ 
1918-1920 թթ․ – Օսմանյան Թուրքիայի հետ հարաբերությունները թշնամական էին։ 1920 թ․ Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրը ծանր հարված եղավ Հայաստանի համար։
Այսօր՝ հարաբերությունները դիվանագիտական մակարդակով բացակայում են, սահմանը փակ է։ Խնդիրներն են՝ Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը և Թուրքիայի աջակցությունը Ադրբեջանին։

դ/ Հայ-իրանական հարաբերությունները 1918-1920 թթ․ և այսօր /բլոգային աշխատանք/․
1918-1920 թթ․ – Իրանը պահպանեց բարիդրացիական և չեզոք դիրք։ Կային առևտրային կապեր։
Այսօր՝ հարաբերությունները բարեկամական են։ Կա բաց սահման, համագործակցություն էներգետիկայի, տրանսպորտի և առևտրի ոլորտներում։ Իրանը Հայաստանի կարևոր գործընկերներից է։

ա/ Հայ-վրացական հարաբերությունները 1918-1920թթ․ և այսօր

1918-1920թթ. Հայ-վրացական հարաբերությունները, լարված էին և նույնիսկ թշնամանք կար: Համեմատած 20-րդ դարի սկզբի հիմա հարաբերությունները ավելի լավ են:
բ/ Հայ-ադրբեջանական տարածքային խնդիրները 1918-1920թթ․ և այսօր

1918-1920թթ. առաջացան տարածքային վեճեր: Հիմա վիճակը շատ չի տարբերվում, 2023թ,-ին Ադրբեջանը վերահսկեց Արցախը և հարաբերությունները, նորից լարված էին:
գ/ Հայ-թուրքական հարաբերություններում առկա խնդիրները 1918-1920թթ․ և այսօր

1918-1920թթ. Հայ-թուրքական հարաբերությունները լի էին թշնամանքով: Ստորագրվեցին պայմանագրեր, որոնք Հայաստանը ծանր տարավ: Դիվանագիտական հարաբերություններ մինչև հիմա էլ չկան: Նաև Թուրքիան մինչև օրս ժխտում է ցեղասպանությունը և աջակցում Ադրբեջանին՝ ով նույնպես մեզ համար թշնամի է:
դ/ Հայ-իրանական հարաբերությունները 1918-1920 թթ․ և այսօր /

1918-1920թթ. Հայաստանի և Իրանի հարաբերությունները լավ վիճակում էին: Չկար ինոր հակակրանք կամ տարածքային խնդիր: Ճիշտ է բացահայտ համագործակցություն չկար, բայց կողմերը չէին հակամարտում: Հիմա Իրանի հետ կան բարեկամական և ռազմավարական հարաբերություններ: Ընդհանուր առմամբ Հայաստանի և Իրանի հարաբերությունները գործնական են:

1․ Ո՞ր ճակատամարտում հայերը պարտություն կրեցին։ Նշե՛ք պատճառներ:

Ղարաքիլիսայի ճակատամարտի վերջում հայերը նահանջեցին, քանի որ կռվում եինք անհավասար ուժերով, թշնամիների զորքը մի քանի անգամով գերազանցում էր մեր զորքի քանակին: Բայց այդ նահանջումը օգնեց ավելի լավ կազմակերպվելուն:

2․ Պատմական ի՞նչ նշանակություն ունեցան Մայիսյան հերոսամարտերը։ Պատասխանը հիմնավորե՛ք փաստերով։

Հայաստանը փրկվեց, քանի որ այդ հերոսամարտերը կանգնեցրին թշնամիների մուտքը դեպի Երևան, երկրի պետականությունը վերականգնվեց և դա դարձավ հիմք անկախ պետականության ստեղծման համար:

Փաստերն են՝ մայիսի 29-ին թուրքական բանակը նահանջեց Սարդարապատից: Բաշ Ապարանի ճակատամարտի ժամանակ հայերը կանգնեցրին թուրքական զորքը: Ղարաքիլիսայի ճակատամարտը օգնեց, որպեսզի մենք ավելի լավ կազմակերպվենք և դիմադրենք թուրքերին:

1. Լեռնակազմական ո՞ր գործընթացներն են ձևավորել հայկական լեռնաշխարհի մակերևույթը։
   Լեռնակազմական շարժումները, երկրաշաժերը և հրաբուխները:
2. Թվարկե’լ Հայկական լեռնաշխարհի եզրային լեռնային համակարգը։
   Արևելապոնտական լեռներ,Փոքր Կովկաս, Հայկական (Կարադաղի) լեռներ,Զագրոս, Սավալան հրաբուխ,Արևելյան Տավրոս։
3. Ի՞նչ մասերից է կազմված հայկական հրաբխային բարձրավանդակը։
   Արագած,Մասիս,Գեղամա, Սիփան, Նեմրութ:
4. Նշե’ք օգտակար հանածոների նշանավոր հանքավայրեր։
   Դաշքեսան, Աղձնիք, Արկնի, Բաբերդ, Լճաշեն

ԵԶՐՈՒՅԹՆԵՐ
Կոնսուլություն — Նապոլեոնի իշխանության 1799-1804 թթ. ընդգրկող շրջանի
անվանումը. առաջացել է կոնսուլ (Հին Հռոմի հանրապետության շրջանի
գերագույն պաշտոնը) անունից։
ԲԱՌԱՊԱՇԱՐ
Հաննովերի դքսություն — Գերմանական պետություն Հաննովեր մայրաքաղաքով։ Այստեղից է ծագում Անգլիայում ներկայումս իշխող արքայատոհմը։
Թրաֆալգար — Հրվանդան Ատլանտյան օվիանոսում՝ Իսպանիայի ափին։
Վաթեռլոո — Բնակավայր Բելգիայում՝ մայրաքաղաք Բրյուսելից 20 կմ հարավ։
Էլբա կղզի — Կղզի Տիրրենյան ծովի հյուսիսում՝ Իտալիայից արևմուտք։
Սուրբ Հեղինե կղզի — Կղզի Ատլանտյան օվկիանոսում՝ Աֆրիկայի ափերից ոչ
հեռու։

1799 թ. պետական հեղաշրջումը
Դիրեկտորիան շուտով հայտնվեց ծանր իրավիճակում։ Նապոլեոն Բոնապարտի գլխավորությամբ
ֆրանսիական զորքերի իտալական և եգիպտական արշավանքները ստիպեցին Անգլիային, Ռուսաստանին և Ավստրիային Ֆրանսիայի դեմ դաշինք ստեղծել։ Դաշնակիցները անցան հարձակման և նույնիսկ Ֆրանսիա ներխուժման սպառնալիք առաջացավ։ Այդ պայմաններում Դիրեկտորիան 1799 թ. կազմակերպեց գործադիր իշխանության փոխանցումը երեք կոնսուլներին։ Առաջին կոնսուլ դարձավ մեծ հեղինակություն վայելող գեներալ Նապոլեոն Բոնապարտը։
Ֆրանսիայում հաստատվեց կոնսուլություն:

Հանրապետությունից դեպի սահմանադրական միապետություն. Նապոլեոնը՝ կայսր
Դառնալով կոնսուլ՝ Նապոլեոնը աստիճանաբար իր ձեռքը վերցրեց ամբողջ իշխանությունը։ Ընդունված երկու սահմանադրությունները (1799 թ. և 1804 թ.) թեև ձևականորեն պահպանում էին հանրապետությունը և իշխանության մարմինների տարանջատումը, բայց իրականում ամրապնդում էին Նապոլեոնի անձնական իշխանությունը:
Փաստացի նա վերադառնում էր դեպի միապետություն։ Փարիզում լույս տեսնող թերթերի մեծ մասը փակվեց, իսկ մյուսները դրվեցին կառավարության վերահսկողության ներքո։ Օրենսդիր մարմիններից դուրս բերվեցին ընդդիմության շատ անդամներ։ Նապոլեոնը
նույնիսկ եկեղեցին կախվածության մեջ դրեց պետությունից. եպիսկոպոսները նշանակվում էին կառավարության կողմից։ Ստեղծվեց հզոր ոստիկանություն։ Նապոլեոնը 1802 թ. հանրաքվեի միջոցով հայտարարվեց ցմահ կոնսուլ, որով նաև իր իշխանության
ժառանգական իրավունք ստացավ։ Նա էր որոշելու, թե ով պետք է ժառանգեր կոնսուլի իշխանությունը իրենից հետո։ Ավելի ուշ նա վերականգնեց ազնվակական տիտղոսները, որոնք չեղյալ էին հայտարարվել Մեծ հեղափոխության ժամանակ։ Այդուհանդերձ, Նապոլեոնը պահպանեց հեղափոխության մի շարք կարևոր նվաճումները։ Դրանք են սեփականության իրավունքը, օրենքի առջև բոլոր քաղաքացիների իրավահավասարությունը։ Կարգավորվեց նաև հարկային համակարգը, մտցվեցին արծաթե և ոսկե մետաղադրամներ (ֆրանկ)։
1804 թ. սահմանադրությունում նշված էր. «Հանրապետության կառավարությունը վստահվում է կայսրին, որը կընդունի ֆրանսիացիների կայսր տիտղոսը»: Դրա հիման վրա նույն թվականի մայիսին Նապոլեոն I–ը թագադրվեց կայսր: Իսկ 1808 թ. Ֆրանսիան պաշտոնապես կոչվեց կայսրություն: Օգտվելով իրեն տրված սահմանադրական իրավունքներից՝ Նապոլեոնը թե՛ կոնսուլության, թե՛ կայսրության տարիներին կյանքի կոչեց բազմաթիվ օրենքներ, որոնք նպաստեցին երկրի հասարակական–քաղաքական և տնտեսական զարգացմանը: Այսպիսով՝ Նապոլեոնի կոնսուլությունը, ապա նաև կայսրությունը հանրապետական և միապետական կառավարման համակարգերի յուրատեսակ միավորում էին։

Advertisement

Նապոլեոնի պատերազմները և «Մեծ տերության» ստեղծումը
Նապոլեոնը նախքան իշխանության գալը սկսել էր լայն նվաճողական պատերազմներ Իտալիայում և Եգիպտոսում։ Ցմահ կոնսուլ հռչակվելուց հետո հարաբերությունները սրվեցին Անգլիայի հետ, որը 1803 թ. պատերազմ հայտարարեց Ֆրանսիային։ Ի պատասխան՝ Նապոլեոնը գրավեց գերմանական Հաննովերի դքսությունը և պատրաստվում էր ներխուժել իր գլխավոր հակառակորդ Անգլիայի տարածք։ 1805 թ. Ֆրանսիայի դեմ ստեղծվեց հզոր դաշինք,
որին մասնակցում էին Անգլիան, Ռուսաստանը, Ավստրիան, Նեապոլի թագավորությունը և Շվեդիան։ Չնայած Թրաֆալգարի ծովային ճակատամարտում ֆրանսիական նավատորմը պարտվեց, սակայն նույն թվականին երկու կարևոր հաղթանակներ տարավ
Ավստրիայի և Ռուսաստանի նկատմամբ։ Իսկ 1806 թ. Նապոլեոնը պարտության մատնեց Պրուսիային, և նրա զորքը մտավ Բեռլին։ Ավստրիան և Պրուսիան պարտավորվեցին խոշոր ռազմատուգանք վճարել։ Ավարտելով հակաֆրանսիական դաշինքի ջախջախումը՝ Նապոլեոնը հայտարարեց Անգլիայի ցամաքային շրջափակման մասին։ Ըստ դրա՝ Ֆրանսիայից կախման մեջ գտնվող բոլոր եվրոպական պետություններին արգելվում էր որևէ կապ ունենալ Անգլիայի հետ։ Դա մեծ վնաս հասցրեց Անգլիային, քանի որ նրա արդյունաբերական արտադրանքի հիմնական շուկան Եվրոպան է։

Ռուսաստանի դեմ արշավանքը և Նապոլեոնի կայսրության անկումը
1812 թ. հունիսին Նապոլեոնը խոշոր արշավանք սկսեց Ռուսաստանի դեմ։ Տանելով մի շարք հաղթանակներ՝ նա սեպտեմբերին մտավ Մոսկվա։Նա նպատակ ուներ խաղաղության պայմանագիր կնքելու Ալեքսանդր I-ի հետ, սակայն նրա կոչը անպատասխան մնաց։ Շուրջ մեկ ամիս անց Նապոլեոնը վերադարձավ իր եկած ճանապարհով։ Նրա մոտ 450
հազար զինվորներից Փարիզ վերադարձավ ընդամենը 25 հազարը։
Ֆրանսիայի դեմ ստեղծվեց նոր դաշինք, որին մասնակցում էին Ռուսաստանը և Պրուսիան։ Չնայած երկու ճակատամարտերում Նապոլեոնի կողմից հավաքված բանակը պարտության մատնեց նրանց, սակայն Ֆրանսիայի ուժերն արդեն սպառվել էին։ 1813 թ. Լայպցիգի
մոտ Նապոլեոնի 160 հազարանոց բանակը պարտություն կրեց դաշնակիցների կրկնակի մեծ բանակից։ Դաշնակիցների ուժերը Բելգիայի վրայով շարժվեցին դեպի Ֆրանսիա և 1814 թ. մարտի 31-ին գրավեցին Փարիզը։ Մի քանի օր անց Նապոլեոնը գահընկեց եղավ և աքսորվեց Էլբա կղզի։
Հաջորդ տարի Նապոլեոնը ձեռնարկեց Ֆրանսիա վերադարձի իր ծրագիրը։ 1815 թ. մարտի 1-ին նա փոքրաթիվ զորքով գաղտնի անցավ Ֆրանսիա և նույն ամսի 20-ին մտավ Փարիզ։ Այս անգամ նրա իշխանությունը տևեց ընդամենը 100 օր։ Հունիսին Բելգիայի Վաթեռլոո գյուղի մոտ ճակատամարտում Նապոլեոնի զորքը պարտություն կրեց անգլո-պրուսական բանակից։ Շուտով նա ձերբակալվեց և աքսորվեց Ատլանտյան օվկիանոսում գտնվող Սուրբ Հեղինե կղզի, որտեղ էլ 1821 թ. մահացավ։ Այսպիսի ավարտ ունեցավ համաշխարհային պատմության ամենահայտնի դեմքերից մեկի՝ Նապոլեոն Բոնապարտի գործունեությունը։

Նախագիծը իրականացվելու է  տարբեր աղբյուրներ ուսումնասիրությունների և համացանցի միջոցով: 

Վերջնարդյունքը՝ ներկայացնել տեսասահիկի կամ վիդեո նյութի տեսքով։

Նապոլեոն Բոնապարտ․ ճանապարհը դեպի կայսրություն

Սլայդ 1. Ներածություն

• Կարճ կենսագրական տվյալներ
• Նապոլեոնի դերը համաշխարհային պատմության մեջ

Սլայդ 2. Կոնսուլություն (1799–1804)

• Դիրեկտորիայի անկումը
• Նապոլեոնի դառնալը առաջին կոնսուլ
• Կառավարման կառուցվածքի փոփոխությունները

Սլայդ 3. Նապոլեոնը՝ կայսր (1804–1815)

• Սահմանադրական փոփոխություններ
• Թագադրման պահը
• Ներքին բարեփոխումներ (օրենսդրություն, տնտեսություն, կրոն, հասարակություն)

Սլայդ 4. Նապոլեոնի պատերազմները և «Մեծ տերությունը»

• Պատերազմ Անգլիայի, Ավստրիայի, Պրուսիայի, Ռուսաստանի դեմ
• Հռչակավոր ճակատամարտեր (Թրաֆալգար, Աուստերլից, Բեռլին, Լայպցիգ)
• Անգլիայի ցամաքային շրջափակում

Սլայդ 5. Ռուսաստանյան արշավանքը և անկումը

• Մոսկվայի գրավումը
• Դաշինքի ձևավորում Նապոլեոնի դեմ
• Էլբա աքսոր
• Վաթեռլոո և վերջնական պարտությունը

Սլայդ 6. Վերջաբան

• Նապոլեոնի ժառանգությունը
• Նրա ազդեցությունը եվրոպական և համաշխարհային պատմության վրա

---

ԳՈՐԾՆԱԿԱՆ ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ
Օգտվելով համացանցից՝ դասընկերոջդ հետ տեղեկություննե՛ր հավաքիր «ՕՏՏՈ ԲԻՍՄԱՐԿԻ» և «ՋՈՒԶԵՊՊԵ ԳԱՐԻԲԱԼԴԻԻ» մասին։ Ստեղծե՛ք սահիկաշար կամ պաստառ՝ օրինակներով ցույց տալով, թե ի՞նչ կարևոր դեր ու նշանակություն ունեին իրենք համաշխարհային պատմության մեջ։ Ձեր գտած տեղեկությունները և դրանց հիման վրա արված եզրակացությունները դասարանին ներկայացրե՛ք նաև բանավոր:

Օտտո ֆոն Բիսմարկ առաջին կանցլերը (։ Գերմանիայի նշանավոր պետական գործիչ և դիվանագետ, երկրի միավորման գլխավոր դերակատարը։ Համոզված էր, որ Գերմանիայի միավորումը պետք է կատարվի ամենաուժեղ գերմանական պետության՝ շուրջ։ Բիսմարկը սկուզբունքային էր և համառ իր նպատակների մեջ։ Նա միասնական գերմանական պետությունը վեր էր դասում ամեն ինչից։ Պաշտոնաթող լինելուց հետո ստացավ տիտղոս ուգեներալ-գնդապետի աստիճան՝ կոչումով։

Պրուսիայում պահպանողականների շրջանում Բիսմարկն արժանացավ շահերի ներկայացուցչի համբավ, եղել է դիվանագետհետադիմության ժամանակ։  թվականին նշանակվել է Պրուսիայի ղեկավարության ներկայացուցիչ-նախարար։ Սահմանադրական ճգնաժամի ընթացքում հանդես է եկել ազատախոհների դեմ՝ ի պաշտպանս միապետության։ Լինելով արտաքին գործերի նախարար՝ Պրուսիան դարձրեց  գերակայող ուժ  թվականի  պատերազմից հետո։  հանդես է եկել կրտսեր նախագծով գերմանական հարցի լուծման մեջ ու մասնակցել է  ձևավորմանը։

Լինելով ռայխկանցլեր ու պրուսիական նախարար-նախագահ՝ նա մեծ ազդեցություն ուներ ստեղծված  քաղաքականության վրա՝ ընդհուպ մինչև իր պաշտոնաթող լինելը թվականին։ Արտաքին քաղաքականության մեջ Բիսմարկը պահպանում էր ուժերի հավասարակշռության սկզբունքը։

Ներքին քաղաքականության մեջ նրա գահակալման ժամանակ  թվականից կարելի է առանձնացնել երկու շրջան։ Սկզբում նա դաշինք կնքեց չափավոր հետ։ Այս ժամանակահատվածում տեղի ունեցան բազմաթիվ ներքին բարեփոխումներ, օրինակ՝ քաղաքացիական ամուսնության գաղափարի ներմուծումը, որը Բիսմարկն օգտագործել է ազդեցությունը թուլացնելու համար։ 1970-ականների վերջից Բիսմարկն առանձնանում է լիբերալներից։ Այս ժամանակամիջոցում նա ձեռնամուխ է լինում պրոտեկցիոնիզմի քաղաքականությանն ու տնտեսության մեջ իշխանության միջամտությանը։ 1820-ական թվականներին մտցվել է հակասոցիալիստական օրենք։ Այդ ժամանակվա կայսր ի հետ հակամարտությունը բերեց Բիսմարկի պաշտոնաթող լինելուն։

Հետագա տարիներին Բիսմարկը խաղացել է քաղաքական մեծ դեր՝ քննադատելով իր հետևորդներին։ Իր հուշերի շնորհիվ Բիսմարկին հաջողվում էր երկար ժամանակ ազդել հասարակության աչքերում իր սեփական կերպարի ձևավորման վրա։

 կեսին գերմանական պատմական գրականության մեջ գերակայում էր Բիսմարկի՝ որպես գերմանական դքսությունների մի ազգային պետության միավորման համար պատասխանատու քաղաքական գործչի, դերի դրական գնահատականը, ինչը մասամբ բավարարում էր ազգային հետաքրքրություններին։ Նրա մահից հետո իր պատվին կանգնեցվում էին բազմաթիվ արձաններ՝ որպես հզոր անձնական իշխանության խորհրդանիշ։ Նա ստեղծել էր նոր ազգ ու մարմնավորել էր սոցիալական ապահովման նորարարական համակարգերը։ Բիսմարկը, լինելով կայսրին նվիրված, ամրացրել է պետությունը ուժեղ, լավ պատրաստված բյուրոկրատիայով։  հետո սկսեցին ավելի բարձր հնչել քննադատական ձայներ, որոնք Բիսմարկին մեղադրում էին մասնավորապես Գերմանիայում ճնշման մեջ։ Ավելի շատ ուշադրություն էր հատկացվում նրա քաղաքականության վրա, իսկ գործունեությունը ուսումնասիրվում էր ընթացիկ կոնտեքստում։

Ջուզեպպե Գարիբալդին (իտալերեն՝ Giuseppe Garibaldi, 1807 թ. հուլիսի 4 – 1882 թ. հունիսի 2) իտալացի նշանավոր զինվորական, ազգային հերոս և քաղաքական գործիչ էր, ով մեծ դեր խաղաց Իտալիայի միավորման մեջ 19-րդ դարում։

Նա հայտնի է իր պայքարով իտալական տարբեր թագավորությունների և պետությունների միավորման համար՝ միավորելով դրանք մեկ միասնական պետության՝ Իտալիայի Թագավորության ներքո։

Կարճ փաստեր նրա մասին՝

• Նա միավորվող Իտալիայի երեք գլխավոր առաջնորդներից մեկն էր՝ Վիկտոր Էմանուել II-ի և Կավուրի հետ միասին։
• Գլխավորել է կամավորական զինված ուժեր, որոնք հայտնի էին որպես «Կարմիր շապիկավորներ»։
• Իր համարձակ գործողություններով հատկապես հայտնի դարձավ «Հազարների արշավով» (Expedition of the Thousand, 1860), որի ընթացքում գրավեց Սիցիլիան ու Նեապոլը։
• Նա սատարում էր ազատության, դեմոկրատիայի և ժողովրդի ինքնիշխանության գաղափարներին։

Գարիբալդին համարվում է ոչ միայն ազգային, այլև համաշխարհային հեղափոխական կերպար։ Նրա անունով կոչված են բազմաթիվ փողոցներ, հուշարձաններ ու հրապարակներ Իտալիայում և աշխարհի տարբեր վայրերում։